“Mediteer jij nog wel eens?”, vroeg iemand me pas op een belangstellende toon.
Jules Prast
Geen boeddha in onze tijd
In wat werkelijk lijkt, zie je wat werkelijk is. Of je ziet het niet. In beide gevallen zie je hetzelfde.
Een normatieve knip in het boeddhisme
De reden dat ik me verzet tegen Batchelors boek is dat hij impliciet een normatieve knip maakt binnen het boeddhisme: dit hoort er wel bij, dat niet.
Moderniteit en metafysica
Een kernvraag voor Westers boeddhisme: Wat prevaleert als zingevend kader, traditie of moderniteit?
De enormiteiten van Stephen Batchelor
Het boek After Buddhism (2015) van de Britse auteur Stephen Batchelor lijkt in het Boeddhistisch Dagblad bij Edel Maex een warmere ontvangst te krijgen dan bij mij.
Satori
Hisamatsu over zen en ontwaken: het leest zo glashelder in een tijd waarin zen onderhevig is aan vertroebeling, aan commercialisering en een noodlottige verstrengeling met een ontspannings- en wellnessoefening genaamd mindfulness.
Het lege graf
Taigu kende de leegte van de leegte. Want eerst daar begint het begrip. Al dat graven, al dat schrijven van hem, het had geen andere functie dan te leren mee-neuriën op de geheime, doch openbare melodie van zo-is-het.
De essentie van alle religie
Waarom brengt mindfulness de gemoederen in de boeddhistische wereld zo in beweging?
Het maximaal haalbare voor een mens van eenvoud
Zen houdt van mystificatie. Boeddhanatuur is de ultieme mystificatie. Maar mystificatie moet niet de boventoon voeren.
Ahimsa: beeld en werkelijkheid
Ahimsa, geweldloosheid, is hét wezenskenmerk van boeddhisme, geloven moderne aanhangers ervan, evenals de rest van de wereld. Deze normatieve reflex klopt echter niet met de historische praktijk.
De bodhisattva van het bouwen en breken
Ik ben nog te veel gewend om leiding te geven in de samsara om me daar met de rug vanaf te wenden, naar de nirvana toe. Er is vrede, er is oorlog. Maar daar hoor ik boeddhisten nooit over.
Boeddhisten onder de wapenen
Gevoed door beelden uit het oosten van de Oekraïne, Syrië en Irak spoelt er een golf van pacifisme door Europa. Terwijl regeringsleiders oorlogstaal bezigen en in grote Europese steden soldaten en legervoertuigen in het straatbeeld verschijnen, stemt het volk met de voeten.
Huineng en Hisamatsu
Er is in het zen van de eenentwintigste eeuw te veel ruis op de lijn, nog steeds te weinig engagement en bereidheid een lange neus te trekken tegen andere boeddhistische tradities.
Taigu – Dharma delen
Als de leraar (m/v) spreekt, dan spreekt de boeddha. Sommige mensen van buiten onze kring zeggen dan: “Daar ligt een beginpunt van autoritaire verhoudingen die meekomen met de Japanse traditie.”
Boeddhistisch integriteitsbeleid in het transparantietijdperk
Jules Prast: ‘Dus, heer voorzitter van de Boeddhistische Unie Nederland, geachte sanghaleraren, er is nog meer werk aan de winkel dan de websites alleen te voorzien van een link naar het Meldpunt BG.’
Dhammasabbatical
Waarom studeren? Waarom schrijven? De waarheid dat je na verworven inzicht het best meteen de vloer kunt gaan vegen, dringt zich groots en onontkoombaar aan mij op.
Met en zonder bodhisattva’s
Bodhisattva’s met een hoofdletter, moeten wij geloven, zijn ooit, vele levens terug, begonnen als gewone mensen die uit spirituele inspiratie de vier geloften aflegden.
Absoluut niets uit Japan
Hoe boeddhisme een facelift kreeg van de filosofen van de roemruchte Kyoto-school. En die een blinde vlek vonden binnen de westerse cultuur. Van zen naar een nieuwe wereldreligie.
Zij is altijd soms eenzijdig
Wat ik zie is modieus gekoketteer met multireligiositeit, nieuwe letterlijkheid door het grijsdraaien van het deuntje van Grote Compassie, gratuit gehuilebalk van een ‘feministisch theologe’ en nul komma nul poging tot verklaring of onderbouwing van het geschrevene.
Een onverzettelijkheid van geloof
De denkbeelden van de Japanse zenleraar Hisamatsu zijn niet alleen één grote aanklacht tegen de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, maar in onze tijd ook tegen een wereld vol consumentisme, zonder dat je als boeddhist een veilig heenkomen kunt vinden.
Wat is bevrijding?
Weg, weg.
Bevrijd door religieuze verbeelding
Geloof het of geloof het niet: er bestaan boeddhisten die niet mediteren. Dat is namelijk de overgrote meerderheid van de boeddhisten wereldwijd.
‘Ik vind het soms maar raar dat we mediteren terwijl de wereld crepeert…’
‘Velen schuilen binnen het boeddhisme tegen de boze buitenwereld in plaats van de bevrijding de wereld in te brengen.’
Van Batchelor tot Brazier
Ik begon ooit bij Stephen Batchelor en zijn Buddhism without Beliefs en vind nu een voorlopig einde bij het geweldige boek Buddhism is a Religion (2014) waarin psycholoog en boeddhistisch leraar David Brazier alles uitlegt wat boeddhisme nu precies wel en niet is. Het geloof hoort erbij, evenals de wedergeboorte en het voorwaardelijk ontstaan, dat is de visie die Brazier met verve uitdraagt.
