• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Dharmapelgrim – Ego en Ziel (slot)

Dharmapelgrim – Ego en Ziel (slot)

9 januari 2022 door Dharmapelgrim

In een aantal afleveringen werkt Dharmapelgrim een gedachtegang uit die mogelijk licht werpt op … ja, waarop eigenlijk?
Een gedachtegang is een gedachtegang, en meer is het niet. Wie er meer in wil zien, is vrij dat te doen. Je zult mij niet horen. Toch is het mijns inziens nuttig er op te wijzen dat ik alles behalve de pretentie heb de absolute waarheid te verkondigen. Verre van! En wie denkt dat ik de plank mis sla: er is geen plank!

Geen mens wordt mét een ego geboren! Het lichaam is – als het uit de doos wordt gehaald – uitgerust met alles wat het nodig heeft om te functioneren, inclusief de mogelijkheid om nieuwe programma’s te downloaden. (Dit is een vergelijking, meer niet).

Het ego van een mens kun je vergelijken met een zelflerend programma van een computer. Dit programma wordt door opvoeding “ge-upload” en installeert vervolgens zichzelf in de loop van de eerste levensjaren. De een doet er iets langer over dan de ander, maar daar hebben we het verder niet over. Waar het om gaat, is dat iedereen uiteindelijk het “wgo-programma” op zijn harde schijf (het brein) heeft staan, en opent. Het blijkt al snel een ongelooflijk goed programma te zijn! En het leert zichzelf bovendien van alles aan, zolang het maar voldoende ‘data’ aangeboden krijgt. Na verloop van tijd gaat het eigener beweging op zoek naar ‘data’. En als het daarvan onvoldoende krijgt of vindt, kan het zelfs ‘data’ verzinnen … dat wil zeggen: synthetiseren. Dat is een mooi woord voor: in elkaar flansen.

Zonder ego kom je in de onze moderne cultuur van de 21ste eeuw niet ver. Maar deze ego-cultuur schiet gemakkelijk door. Door fouten in de gemeenschappelijke ‘opvoeding’ van elkaar, leren veel ego’s zichzelf beschouwen als het belangrijkste dat er is. En doordat het zichzelf het belangrijkste vindt, gaat het zichzelf verheerlijken!

Ik ben de beste!

(ook als anderen dat niet zo zien, want velen denken helaas hetzelfde … over zichzelf). Menig ego streeft daardoor automatisch naar macht, middelen en methoden om dé belangrijkste te worden, te zijn én te blijven voor iedereen. Doordat er op de top van de piramide slechts weinig plaats is, ontstaat er onder die top een strijd tussen ego’s die willen opklimmen. Ze maken elkaar zo nodig rücksichtslos af, terwijl de ego’s boven hen hun posities verdedigen. En omdat het natuurlijk ‘beschaafd’ moet zijn, blijven en vooral lijken, grossieren alle ego’s die deze strijd voeren in nobele motieven. Wie goed oplet, ontdekt al snel de waarheid in gezegden als “aan de vruchten herkent men de boom”, en “de grootste Koning is de Dienaar van allen”. Een ego dat zelf op de troon wil zitten, is vooral de dienaar van zichzelf.

Wat de mens nodig heeft is een ego dat dienstbaar is aan de ontwikkeling van de ziel. Het is zeer goed wanneer dat een goed ontwikkeld, sterk ego is… zolang het zijn plaats maar kent en eerbiedigt: niet op maar naast de troon.

De menselijke ziel onderscheid zich in niets van zielen die toebehoren aan andere bewuste wezens, omdat het allemaal draait om ontwikkeling van het bewustzijn. Het “hebben” van zelfbewustzijn is slechts een fase, want de cirkel is pas rond wanneer het zelfbewustzijn inziet dat het zogenaamde ‘zelf’ slechts een illusie is! Wanneer een bewust wezen inziet dat uiteindelijk ook het ‘zelf’ een illusie is, staat het voor een keuze:

  1. het zelf opgeven, om op te gaan in alles wat is (= CHAOS);
  2. het zelf opgeven, om op te gaan in het universeel bewustzijn;
  3. aan het zelf vasthouden, om andere bewuste wezens te helpen in hun ontwikkeling, zodat zij tot hetzelfde inzicht kunnen komen en hun eigen keuzes kunnen maken.
  4. de definitieve keuze (1, 2 of 3) uitstellen; aan het zelf vasthouden en wachten tot de maalstroom weer grip krijgt.

Opgaan in CHAOS betekent het definitieve einde van het individuele bewuste wezen. Het “ledigt” zich in CHAOS, of “stort zich uit” in CHAOS. Dat is niet erg, want er gaat helemaal niets verloren! Het enige waar een einde aan komt, is de illusie.

Opgaan in het universeel bewustzijn betekent eveneens het definitieve einde van het individuele bewuste wezen, doordat het zich volledig overgeeft aan het laatste, dat groter en grootser is dan het eigen tot inzicht gekomen ‘Zelfbewustzijn’. Er gaat niets verloren, behalve (ook hier) de illusie.

Aan het zelf vasthouden om anderen te helpen tot inzicht te komen, is wat allerlei grote leraren in de loop van de geschiedenis hebben gedaan. Er is voor hen geen noodzaak meer om herboren te worden, waar of in welke gedaante ook. Hun ontwikkeling is ten einde, op die laatste stap na. Dat betekent dat zij ook ontstegen zijn aan wat wij “lijden” noemen. Het is hun diepst verlangen ook anderen uit hun lijden te verlossen; niet door ze af te maken, zoals mensen hun huisdieren en soms elkaar uit het lijden verlossen, maar door hen te helpen het inzicht ontwikkelen dat lijden louter op illusie berust, en dat illusies lijden veroorzaken.

Een ander soort keuze die een bewuste ziel kan maken, is die om nergens voor te kiezen. De ziel verblijft dan buiten de tijd en enige locatie tot de ziel óf alsnog voor een andere optie kiest, óf: tot de maalstroom weer grip op de ziel krijgt. Als dat laatste plaatsvindt, gaat de ziel weer mee in het rad van geboren worden en sterven. Doordat de ziel zich buiten de tijd en enige locatie bevond, kan de nieuwe geboorte zowel “onmiddellijk” als in de verre verre toekomst liggen (naar menselijke maatstaven gemeten) of zelfs (tijd bestaat immers niet!) voor ons menselijk gevoel “in het verleden”. Theoretisch kan iemand dus meerdere levens tegelijk leven… Dat is minder bizar dan het lijkt. Wanneer je aanneemt dat alles wat wij kennen op illusie berust, is niets onmogelijk.

Samenvattend kun je stellen dat alles wat bij ons als werkelijkheid overkomt, op illusie berust. Ondertussen ervaren wij de werkelijkheid waarin wij leven als echt. Daar is helemaal niets mis mee, en het biedt ieder van ons zeer zeker een heleboel mogelijkheden om ervaringen op te doen. Zolang het leuke, prettige, gelukkig makende ervaringen zijn, vinden de meeste mensen dat wel best. Ze vinden het daarentegen zelden best wanneer zij vervelende, nare, ongelukkig makende ervaringen opdoen. Het is echter onmogelijk om ergens alleen “bovenkanten” en nergens “onderkanten” te hebben, of alleen maar “linkerkanten” en nergens “rechterkanten”. Of wacht… dat kan wel … maar alleen als beide kanten verdwijnen. Maar dát inzicht is nogal ontnuchterend. Daar willen velen niet aan. Dus blijven de meeste bewuste wezens streven naar alles wat hen gelukkig maakt, en mijden zij alles wat hen ongelukkig zou kunnen maken … als de pest!

Als je door begint te krijgen hoe de vork in de steel zit, ontdek je vanzelf dat alles maar dan ook ALLES één is. En met alles bedoel ik ook echt alles in zowel de zichtbare als onzichtbare werkelijkheid. Daaruit volgt automatisch dat wat je een ander wezen aandoet, je ook jezelf aandoet! Moet ‘het kwaad’ altijd manifest worden? Nee! Maar de mogelijkheid van ‘kwaad’ kun je nooit voor eens en altijd uitsluiten of uitbannen. Alles wat je doet of laat heeft gevolgen. Laat het ‘goede’ gevolgen zijn… de mogelijkheid van ‘kwaad’ hoef je niet om te zetten in iets dat ‘concreet’ is. En dan nog? Wat is goed? Wat is kwaad? Is niet alles gewoon wat het is?

Categorie: Columns, Dharmapelgrim, Gezondheid Tags: brein, chaos, ego, goed, kwaad, maalstroom, macht, tijd, ziel

Lees ook:

  1. Dharmapelgrim – De Maalstroom en Reïncarnatie (deel 7)
  2. Dharmapelgrim – Bewustzijn en Zelfbewustzijn (4)
  3. Dharmapelgrim – De evolutie van lichamen (5)
  4. Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…ruzie om seks

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 14 mei 2025
    Alleen maar zitten
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het wezen van het christendom
    • Guy – dhammazaadjes – Onwetendheid
    • Burgerinitiatief – ‘minister  van vreemdelingenhaat Faber uit ambt zetten’
    • Gedachten over een haiku 36 – Chiyo-ni
    • Ardan – Een boot die waarschijnlijk nooit komt…

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.