• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Het nieuwe normaal

Het nieuwe normaal

19 juni 2020 door André Droogers

Corona zorgt voor veranderlijke tijden. ‘Het nieuwe normaal’ wordt alom aangekondigd. Maar de term is een verdeeld huis. Hoe kan wat normaal is nieuw zijn?

‘Normaal’ is geruststellend gewoon. Het staat letterlijk voor ‘dat wat de norm is’, de gevestigde orde. Wat vast ligt, is statisch en laat zich niet gemakkelijk combineren met ‘nieuw’.

Het woordje ‘nieuw’ slaat niet op het ‘normaal’ maar op een nieuwe fase in de mensheidsgeschiedenis en dan vooral de orde die daar bij hoort. Die orde is wel bedoeld als nieuw, want nooit zo vertoond, maar evengoed gedacht als normaal, en dus gevestigd.

De vraag is hoe iets ‘nieuw’ kan heten en desondanks toch statisch is. Wisselt een samenleving van orde zoals een mens van jas? En is dat dan verandering?

Het is al een oude puzzel in de sociale wetenschappen. Focus je in je kijk op de samenleving op orde of op verandering? Let je op het normale of op het nieuwe? Er zijn traditioneel twee benaderingen.

Volgens de ene zorgt orde voor leefbaarheid en voorspelbaar gedrag. Instituties garanderen de structuur in samenleving en cultuur. Structurele verandering wordt in dit perspectief al snel gezien als riskant. Een evenwichtige samenleving is in deze benadering het normaal. Verandering is niet uitgesloten, maar maakt vooral deel uit van het functionele onderhoud, bijvoorbeeld via de wetgeving en de rechtspraak. De basisstructuur blijft.

Het andere perspectief gaat er van uit dat niet orde maar verandering eigen is aan elke samenleving. Daar kan weinig ruimte voor zijn of juist veel, maar er is altijd reuring. Normaal is zo gezien niet het evenwicht, maar de dynamiek, in allerlei sterktes.

Dat kan gaan om geringe verschuivingen, maar zodra er mensen zijn die vinden dat de inrichting van de samenleving niet deugt, komen er voorstellen voor veel meer dan onderhoudsaanpassingen. Dan wordt een ideologie gelanceerd, met een blauwdruk voor een totaal andere samenleving. Daar horen slogans bij, zoals ‘Vrijheid, gelijkheid en broederschap’, of ‘Proletariërs aller landen, verenigt u!’. Structurele veranderingen dus. Zodra ideologie een rol gaat spelen, zie je de twee benaderingen terug in partijprogramma’s: behoudend of juist gericht op verandering.

De mooie middenweg voor de sociale wetenschapper is om zowel te begrijpen waarom een samenleving continuïteit nodig heeft, als te focussen op veranderingen. In jargon worden structure en agency gecombineerd, in een interessante gespannen verhouding tot elkaar. Agency staat dan voor mensen die iets willen met structuren, als een soort maatschappelijke ingenieurs. Ze geven betekenis aan het samenleven en vinden bepaalde structuren gewenst of juist onleefbaar. Daarop baseren ze hun gedrag.

Sociale wetenschappers kijken van een afstandje en hebben door de combinatie een oplossing gevonden voor de paradox van het ‘nieuwe normaal’. Maar als je kritisch meeleeft, vanuit je agency, met wat er structureel gebeurt in de samenleving, is de paradox van ‘het nieuwe normaal’ al snel verdacht. Welke belangen spelen mee als iets zo geformuleerd wordt? Is dit verkapt conservatief jargon? Een slimme slogan?

Want ‘het nieuwe normaal’ kan gemakkelijk gebruikt worden als vlag boven een enigszins aangepaste orde, zonder al te veel structurele verandering. In ‘normaal’ klinkt dan de statische behoudzucht mee van belanghebbenden bij een systeem. Dat klinkt voor sommigen als ‘gaat u rustig slapen’.

Maar de wensen kunnen ook stukken radicaler zijn en feitelijk een heel andere orde beogen. De problemen waar de wereld nu mee kampt, lijken daarom te roepen. Dan zit de term ‘normaal’ per saldo meer in de weg dan dat ze van dienst is. Voor wie na Corona mikt op een andere wereld, klinkt ‘normaal’ te smal, ook al wordt het verkocht als nieuw. Daarom wringt ‘het nieuwe normaal’.

Het gaat niet om ‘het nieuwe normaal’, maar om wat daarna komt.

Categorie: Columns Tags: aangepaste orde, coronavirus, nieuw normaal

Lees ook:

  1. Leven in Coronia
  2. De Nederlandse Ango is begonnen
  3. Het jaar 2020 – dag 85 – samenloos
  4. Nico Tydeman over zen en het coronavirus

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. kees moerbeek zegt

    20 juni 2020 om 16:37

    Dank je wel voor de duidelijke verwoording van de vraag waar velen mee zitten. Ook geef je aan dat het ‘nieuwe normaal’ door nevelen omhuld is, zoals velen constateren. Een cliffhanger!

    Kun je de lezer laten weten hoe we verder zouden kunnen gaan? ‘Het effect van een cliffhanger kan op verschillende manieren bereikt worden. Een veel gebruikt scenario is dat de protagonisten zich in een schijnbaar hopeloze situatie bevinden, en zich daaruit moeten zien te redden. Een andere methode is dat er plotseling iets onverwachts of schokkends wordt onthuld.’

    Hoe gaat het met de soap, die geen soap is maar bittere ernst verder? Niemand is alwetend, maar heb je een idee?

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

16 nov
Oriëntatiebijeenkomst Lotus Team Project
16 nov 23
06 dec
Online Lezingenserie ‘Meewerken met de Natuur’ (2)
6 dec 23
09 dec
Oriëntatiebijeenkomst Opleiding tot Kum Nye trainer
9 dec 23
10 dec
Meditatiedag “De vier verblijfplaatsen van het hart”
10 dec 23
10 dec
Tibet festival in Amsterdam
10 dec 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Tolerantie: verbinding is alleen mogelijk met zelfkritiek

    Kees Moerbeek - 3 december 2023

    Ondanks het feit dat het begrip in de loop van de geschiedenis verschillende betekenissen kreeg, bleef de grondbetekenis herkenbaar. Kort en bondig noemt Schuyt tolerantie op bladzijde 8: ‘de onderdrukking van de neiging anderen te onderdrukken.’

    ‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’

    gastauteur - 27 november 2023

    'Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’

    VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

    André Droogers - 24 november 2023

    Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

    Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten

    Taigu - 21 november 2023

    Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?

    Wie mediteert er nu eigenlijk?

    Erik Hoogcarspel - 20 november 2023

    Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Niets wekt zoveel misverstand als stilte
    • Het jaar 2023 – dag 339 – vijfdecember
    • Boeken – ontdek je fascia
    • Naar een dha(r)mma 2.0?
    • Aantal burgerslachtoffers in Gazastrook stijgt naar 15.500

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.