• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Gevangenis Birma – Bezocht door geesten; ‘Betwixt and between’

Gevangenis Birma – Bezocht door geesten; ‘Betwixt and between’

12 december 2022 door gastauteur

Vrijheid achter de tralies. Liz Gaborit deed een studie in de beruchte Insein Prison in Myanmar, waar politieke gevangenen in erbarmelijke omstandigheden leven en gefolterd worden. De traditie van S.N. Goenka geeft al sinds jaren Vipassana cursussen binnen de muren van deze gevangenis om de politieke gevangenen te helpen.

‘Ik benaderde de gevangenisautoriteiten en vroeg toestemming om een [vipassana] meditatieretraite in de gevangenissen te observeren en gevangenen te interviewen die aan de retraites hadden deelgenomen. En uiteindelijk kreeg ik toegang tot de centrale gevangenis van Insein.’ Zo beschrijft Liv Gaborit hoe ze erin slaagde om in de meest beruchte – en afgesloten – gevangenis van Myanmar terecht te komen om te bestuderen hoe politieke gevangenen zich bezighielden met intensieve meditatie. Haar onderzoek leidde uiteindelijk tot een artikel, Visited by spirits; ‘Betwixt and between’ in meditatie en eenzame opsluiting in Myanmar, en een proefschrift, ‘We are Like Water in Their Hands;’ ervaringen van gevangenschap in Myanmar.

Gaborit is een sociaal wetenschapper met een achtergrond in psychologie die heeft gewerkt bij DIGNITY (het Deense instituut tegen foltering), dat wordt gefinancierd door het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken. Haar eerste ervaring met gevangenisonderzoek kwam in de vorm van een stage waarin ze martelingen op de Filippijnen bestudeerde. In 2014, toen de democratische overgang in Myanmar in volle gang was, kon ze profiteren van de ruimere vrijheden om dit zeer gevoelige onderwerp te onderzoeken. ‘Er was behoefte aan gevangenisonderzoek [in Myanmar],’ legt ze uit. Er was behoefte aan inzicht in wat er in deze gevangenissen gebeurt, zodat ze ten goede kunnen worden veranderd. Er was behoefte aan inzicht in waarom het zo problematisch is om politieke gevangenen te hebben, zodat deze praktijk kan worden afgeschaft. En er was vrijwel geen bestaand gevangenisonderzoek in het land!’

Gaborit had al enige ervaring met meditatie, voornamelijk in de vorm van Mindfulness-Based Stress Reduction (MDSR). De techniek die ze in Insein zou bestuderen was echter vipassana-meditatie zoals onderwezen door S.N. Goenka. Over hoe deze praktijk daar terecht kwam, werd Gaborit een verhaal verteld over een hooggeplaatste militair die spijt had van zijn bloedige acties bij het onderdrukken van de democratische opstand in 1988. Op zoek naar spirituele verlossing reisde hij naar India, waar hij een cursus in de Goenka-traditie volgde en vastbesloten was deze terug te brengen naar het gevangenissysteem in Myanmar. Om het project beter te begrijpen schreef Gaborit zich in voor een tiendaagse cursus in een plaatselijk Goenka-centrum; later zou ze deelnemen aan groepsbijeenkomsten in Yangon, en zelfs in de gevangenis.

Omdat een hoge ambtenaar haar bezoek had goedgekeurd, kreeg Gaborit toegang tot plaatsen binnen Insein waar weinig buitenlanders zich ooit hadden gewaagd. Ze beschrijft een gevangenis die was gebouwd voor 5.000 gevangenen, maar op dat moment een residentie van 12.000 had. “Soms slapen ze zo dicht op elkaar dat ze zich niet kunnen omdraaien omdat er gewoon geen ruimte is,” herinnert ze zich. ‘Dus dan luidt iemand een bel, om iedereen te vertellen dat we nu omdraaien, want dat is de enige manier om tegelijk om te draaien.’

Het onderzoek van Gaborit concentreerde zich op de ervaring van het horen van stemmen. Er moest een contrast worden onderzocht: aan de ene kant kan eenzame opsluiting in welke context dan ook leiden tot een reeks hallucinaties en psychische stoornissen, terwijl aan de andere kant tijdens intensieve meditatie het zien en horen van onzichtbare wezens kan worden opgevat als een positief teken dat iemands beoefening zich verdiept. Gaborit legt nader uit: ‘Als ze deze ervaringen hadden met het bezoek van een geest tijdens een meditatie, en ze voelden zich ongemakkelijk, dan konden ze hun ogen openen, en dan zagen ze dat ze omringd waren door mensen die rustig zaten… [wat] genoeg was om mensen te kalmeren. Terwijl er in eenzame opsluiting niets is, er is zelfs niets om naar te kijken behalve de vier muren van je cel, er is geen stimulans.

Ter illustratie vertelt Gaborit over een interview dat zij had met een monnik die had deelgenomen aan de Saffraanrevolutie van 2007. Alleen in zijn cel begon hij een groot aantal onwelkome stemmen te horen die hem ervan probeerden te overtuigen dat de Tatmadaw in feite een kracht ten goede was, en dat hij gemanipuleerd was door westerse invloeden in zijn streven naar democratie. Hoewel de monnik ruimschoots ervaring had met mediteren en zelfs leven onder sobere omstandigheden, kon hij deze nieuwe ervaring niet aan. ‘Zonder zijn Saṅgha broeders was het niet hetzelfde,’ zegt Gaborit. ‘Zonder zijn gemeenschap kon hij niet mediteren…onder de omstandigheden, ook al had hij uitgebreide ervaring.’

Een tweede factor waar Gaborit op wijst is of iemand in een situatie is gedwongen of er uit vrije wil voor kiest. “Het onderstreept precies hoe afschuwelijk eenzame opsluiting kan zijn. Als we het vergelijken met monniken die zelf in afzondering gaan en jarenlang in een grot zitten, is er toch een verschil. Terwijl een monnik in eenzame opsluiting en een monnik in eenzame opsluiting beide beperkte sociale contacten hebben, was dat in het geval van de laatste vooral in de vorm van wrede afranselingen.

Een andere belangrijke factor waarop Gaborit wijst is de aanwezigheid van metta, of liefdevolle vriendelijkheid. Wanneer politieke gevangenen tijdens meditatiecursussen stemmen horen, is metta in de omgeving aanwezig en verzacht het de ervaring. Maar door de omstandigheden waarin de bovengenoemde monnik zich bevond, kreeg hij geen toegang tot de metta die hem had kunnen helpen. Gaborit legt opnieuw uit waarom: ‘Metta betekent verbonden zijn met iemand, het betekent dat je iemand moet hebben om het aan te geven en van te ontvangen. Als je daar in eenzame opsluiting zit, word je wat sommige onderzoekers ‘losgeslagen’ noemen. Je raakt los van alle sociale relaties die niet alleen je leven uitmaken, maar ook een deel van wie je bent. En ik denk dat metta een geweldig voorbeeld is van hoe ons zelf sociaal gevormd is, en eenzame opsluiting en de manier waarop de kant helemaal uit elkaar valt en losraakt van zichzelf. En misschien ook een verklaring waarom meditatie zinvol is in deze wereld waarin we leven.

Hoewel een intensieve meditatiecursus in welke context dan ook vaak een heleboel moeilijkheden voor de beoefenaar met zich meebrengt, staat er altijd een leraar klaar om studenten te begeleiden en te troosten – en hen metta te sturen. Dit gold ook voor de politieke gevangenen op de gevangeniscursus, en het resultaat van die positieve energie was opmerkelijk. ‘Nadat ze de meditatieretraites hebben doorlopen, kunnen ze de geesten rustig zien aankomen, vriendelijk zijn, ze liefdevolle vriendelijkheid geven en ze zonder angst weer laten vertrekken. Maar ook in hun omgang met andere gevangenen kunnen ze dezelfde vriendelijkheid tonen.’

Gaborit herinnert zich een gevangene die een voormalig soldaat was. Hij had onuitsprekelijke gewelddaden gepleegd, maar had geen spijt omdat hij geloofde dat hij gewoon orders had opgevolgd. Maar tijdens de cursus kwam het onrecht van zijn vroegere daden in volle omvang terug. Ik stel me voor hoe het voor hem moet zijn geweest om de eerste Vipassana-retraites te doorlopen, en om te gaan met het besef dat hij zoveel pijn en lijden voor anderen heeft veroorzaakt, en niet wist hoe verkeerd dat was,” zegt Gaborit. En dan te komen tot een plaats waar hij zich in relatieve vrede voelde, dat hij nu leefde in overeenstemming met waarden waar hij achter kon staan, maar dat hij niet echt iets aan zijn verleden kon veranderen. En dat hij wist dat hij veel slechte karmische energie met zich meedroeg vanwege de daden die hij had begaan.

Gaborit vindt dat twee belangrijke factoren in haar studie – meditatie en het gevangenissysteem – beide zeer relevant zijn in de nasleep van de gewelddadige militaire staatsgreep en het voortdurende verzet. Over de praktijk zegt Gaborit: “Meditatie is heel belangrijk voor de geestelijke gezondheid van de verzetsbeweging. Het is een heel goed middel om om te gaan met een situatie waarin je omringd bent door zoveel trauma’s en zoveel pijn. We moeten onthouden dat het goed is om even afstand te nemen om voor jezelf te zorgen, en dat je dan op de lange termijn voor de goede zaak kunt vechten… De verzetsbeweging moet voor zichzelf zorgen, en meditatie is een manier om dat te doen. Het is een manier om in jezelf te kijken, en je af te schermen tegen de terreur die de junta verspreidt. Ze wijst op de recente staatsexecutie van Ko Jimmy, en hoe zijn laatste woorden aan zijn familie spraken over zijn meditatiebeoefening en begrip van karma. Verder merkt Gaborit op dat zelfs als verzetsstrijders die zich in de jungle verschuilen geen urenlange formele zitmeditatie kunnen doen, er toch manieren zijn waarop ze mindfulness-instrumenten kunnen toepassen om hun stress te verminderen en hun geestesbalans te verbeteren.

Wat betreft het gevangenissysteem en het verband met de bredere context van onderdrukking door de Tatmadaw, legt ze uit dat de situatie niet zwart-wit is, dat je iedereen met een soort menselijkheid moet bekijken. “De gevangenisbewakers in de gevangenissen zijn niet noodzakelijkerwijs allemaal slecht. Niet alle Tatmadaw-officieren zijn per se slecht, maar ze zitten gevangen in een systeem waarin ze wel slechte handelingen moeten verrichten. En soms vinden ze binnen hun systeem kleine vakjes waarin ze zich ook fatsoenlijk kunnen gedragen.”

Wat begon als een onderzoeksproject is voor Gaborit uitgegroeid tot iets veel groters: haar eigen levenstraject is radicaal veranderd. Na de staatsgreep verliet Gaborit haar baan in de academische wereld om fulltime activiste te worden, en richtte ze mede de Myanmar Action Group Denmark op.

Nadat ik zoveel jaren met mensen in Myanmar had gewerkt en had geleerd van alle strijd die zij hebben doorgemaakt, vond ik dat ik hen zo goed mogelijk moest steunen in hun strijd, en academische kennis creëren over hoe zij de crisis overleven was gewoon niet de manier”, legt ze uit. ‘We werken eraan om de mensen in Myanmar te steunen op de manieren die we kunnen door het bewustzijn te vergroten en door fondsen te werven voor het verzet en voor de burgers die Myanmar ontvluchten.’

Bron Liv Gaborit

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Gezondheid, Krijgsmacht, Mensenrechten, Misbruik, Politiek, Theravada Tags: Birma, DIGNITY, Goenka, Liv Gaborit, martelen, Myanmar, pijn, relatieve vrede, Tatmadaw, trauma

Lees ook:

  1. Boeddhistisch Birma – Verwoestingen in Sagaing: een boeddhistische non spreekt
  2. Het lijden van Myanmar
  3. Birma, uniek interview – ‘schreeuwen, schieten, de nonnen oefenden door’
  4. Paneldiscussie: Myanmar’s Stemmen voor de vrijheid

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

20 mrt
Open Les Kum Nye Yoga en meditatie | Live op ma t/m wo
20 mrt 23
21 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
21 mrt 23
21 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
21 mrt 23
Rotterdam
22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 80 – deboodschap
    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen
    • Van nul tot stil in acht tellen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens