Tijdens de pittige koorts die ik door corona had, voelde ik me zo ziek en slap dat de gedachte om zo aan mijn einde te komen me even beet had. Dit was niet zoals ik het gepland had.
Gelukkig kwam langzaam weer het weten terug dat alles veranderlijk en vergankelijk is; dat we niets in de hand hebben, dat het leven ons overkomt en dat wanneer de oorzaken en omstandigheden daar zijn, we ziek zijn en eventueel doodgaan. Wat een rust.
Nog steeds begrijp ik niet waarom we koste wat kost oud willen worden en waarom angst voor de dood een van de grootste angsten is die we hebben. Zo veel mogelijk uit het leven willen halen? Uit dit leven? Niets willen missen? Maken we ons daardoor niet ontzettend klein door ons te beperken tot dit leven? Is dat misschien de grootste angst? Ons te beperken tot dit leven en dan denken dat ‘het’ op een gegeven moment afgelopen is?
En dan is er ook iedere keer weer opnieuw de ongelofelijke wijsheid van mijn geliefde leraar Thich Nhat Hanh die in zijn boek Angst* het volgende aanreikt:
‘Als we zonder omwegen naar de oorzaken van onze angst voor de dood kijken, en die niet proberen te bedekken of ervoor weg te lopen, beginnen we die te transformeren. Een van de krachtigste manieren om dat te doen is het beoefenen van de Vijf Overdenkingen. Als je aandachtig in- en uitademt en terwijl je deze vijf punten voor jezelf leest of opzegt, zal dat je helpen diepgaand naar de aard en oorsprong van je angst te kijken.
De Vijf Overdenkingen
- Het is mijn natuur dat ik oud word.
Er is geen weg om aan oud worden te ontkomen.
- Het is mijn natuur dat mijn gezondheid minder wordt.
Er is geen weg om aan ziekte te ontkomen.
- Het is mijn natuur dat ik doodga.
Er is geen weg om aan de dood te ontkomen.
- Alles wat me dierbaar is en iedereen van wie ik houd, veranderen van nature steeds.
Er is geen weg om te voorkomen dat ik van hen gescheiden raak.
- De gevolgen van de daden van mijn lichaam, spraak en geest zijn mijn verdiensten.
Mijn daden zijn mijn voortzetting.
Als we diepgaand naar elk punt kijken en in- en uitademen terwijl we ons daarvan bewust zijn, zullen we in staat zijn om onze angst op een krachtige manier tegemoet te treden.’
De rest van het hoofdstuk besteed Thich Nhat Hanh aandacht aan om per overdenking uit te leggen waar die vandaan komt en hoe die ons kan helpen met onze angst om te gaan. Van harte aanbevolen te lezen voor mensen die (ongeneeslijk) ziek zijn of die anderen bijstaan bij hun ziek zijn.
* Thich Nhat Hanh, Angst, Wijsheid om stormen te doorstaan, p 29 e.v.
Geef een reactie