Bangladesh werd in 1971 na een wrede onafhankelijkheidsoorlog onafhankelijk van Pakistan. Dit ‘land van de Bengalen’, de letterlijke betekenis van ‘Bangladesh’, is de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra en grenst zowel aan India als aan Myanmar. Zo’n 0,6% van de ruim 162 miljoen Bengalen is theravada boeddhist en 95% is moslim. In 1988 werd de islam er staatsgodsdienst. Dit artikel gaat over de grote lijnen van de positie van de boeddhisten, gebruikmakend van diverse bronnen.
De geschiedenis van Bengalen gaat ver terug en het land behoorde tot het boeddhistische cultuurgebied van het Indiase schiereiland. De positie van de boeddhistische erfgenamen in Bangladesh is echter niet rooskleurig.
Boeddhisten en hindoes
Het Mauryarijk (321 v.o.j. -185 v.o.j.) ontstond tijdens het uiteenvallen van het rijk van Alexander de Grote en breidde zich uit naar Bengalen, waar vanaf de 3de eeuw v.o.j. het boeddhisme bloeide. De derde heerser van deze dynastie was de bekende Asoka (268-232 v.o.j.)
De Gupta-koningen heersten over Bengalen van de 4de eeuw tot de late 6de eeuw en herstelden de invloed van het hindoeïsme. Onder de Pala-koningen (750-1150), die devote boeddhisten waren, bestonden hindoeïsme en boeddhisme naast elkaar en het boeddhisme bloeide. Bengalen werd een belangrijk boeddhistisch centrum. In deze tijd werden er veel kloosters gebouwd waaronder Mahasthangarth en de Somapura Mahavira.
Aan het einde van de 11de eeuw nam de hindoe-dynastie van de Sena een groot deel van het land over. Sommige van deze heersers dwongen boeddhisten om zich te bekeren tot het hindoeïsme. Het boeddhisme raakte in verval, boeddhistische heiligdommen en centra van wetenschap werden verwaarloosd.
Mosliminvasie
Al in de 9de eeuw brachten Arabische kooplui de islam naar het land en in 1200 versloeg een mosliminvasie onder leiding van Bakhtiyar Khalji de Sena’s. In Oost-Bengalen werd de islam de meerderheidsreligie, net als in het grootste deel van het noorden van India. Het moslimbewind leidde tot grootschalige vervolging van hindoes en boeddhisten, gedwongen bekeringen en het doden van hindoes en boeddhisten. Met name boeddhistische tempels, kloosters en centra van wetenschap werden vernietigd. De Bengali boeddhisten die dit overleefden vertrokken voor hun veiligheid naar de Chittagong Hill Tract (CHT) gebieden.
Het hoogtepunt van het moslimbewind was de Mogoldynastie (16de–18de eeuw), dat van Turks-Mongoolse oorsprong was. De Mogols, die moslims waren, onderscheidden zich onder andere doordat zij moslims en hindoes wilden verenigen tot een verenigde Indiase staat.
Kolonie
De Britse East-India Company kreeg toestemming om zich te vestigen in Kolkata (Calcutta) in West-Bengalen. Calcutta was van 1772 tot 1911 de hoofdstad van Brits-India. Naarmate het mogolrijk verzwakte nam de invloed van de company toe. In de late jaren 1760 nam het de macht over in het huidige Bangladesh. De meeste boeddhisten leefden toen al in het Chittagong Hill Tract (CHT) gebied, dat nu deel uitmaakt van de Chattogram (Chittagong) Division.
Na de Indiase opstand van 1857 nam de Britse regering het bestuur van India van de East-India Company over. Deze opstand was de grootste opstand van de 19de eeuw tegen een koloniale macht, waar ook ter wereld.
Toen het Britse koloniale bewind in 1947 regime eindigde, werd een verkleind Bengalen opgedeeld in een Indiaas West en een islamitisch Oost-Bengalen. De opdeling van het voormalige Britse India in India en Pakistan was een menselijke tragedie. Het overwegend islamitische Oost-Bengalen werd Oost-Pakistan en was gescheiden van West-Pakistan (het huidige Pakistan) en niet alleen in hemelsbrede afstand. Ook wat taal en etniciteit betreft waren de twee landsdelen totaal verschillend. De financiële en politieke verwaarlozing van Oost-Pakistan door West-Pakistan ging 24 jaar door tot aan de onafhankelijkheid van Bangladesh in 1971.
In 1975-1981 en in 1982-1990 had Bangladesh te maken met het militaire bewind van respectievelijk generaal Ziaur Rahman en generaal Hussain Muhammed Ershad.
Bengali boeddhisten
Bengali boeddhisten leven in Bangladesh, in de Indiase deelstaat West-Bengalen en in de Indiase deelstaat Tripura. De meeste boeddhisten in Bangladesh leven in de heuvelachtige CHT regio in het zuidoosten, grenzend aan India en Myanmar. Het theravada boeddhisme is het overheersende geloof, vermengd met lokale elementen van de etnische groepen van de Chakma, Marma, Tanchangya en andere leden van het Jumma volk. Onder andere de Chakma, Marma en de Tanchangya zijn al sinds onheuglijke tijden boeddhist.
Volgens hun mondelinge overlevering zouden de Chakma van oorsprong afkomstig zijn uit het oude koninkrijk Magadha in het huidige Indiase Bihar. Ook zouden zij deel uitmaken van de Sakya clan van de Boeddha.
Vervolging
Jnan, een anonieme promovendus aan de University of Hong Kong, schreef in zijn artikel uit 2018 over de vervolging van etnische minderheden in Bangladesh en met name in de Chittagong Hill Tract (CHT). ‘In de Britse koloniale periode (1700–1947) werden de gemeenschappen beschermd onder de ‘CHT Regulation 1 of 1900 Act’. Echter, nadat de regio in 1947 aan Pakistan werd overgedragen kregen de gemeenschappen te maken met negatieve veranderingen met vervolging als gevolg.’ De Pakistaanse regering vestigde ook nog eens duizenden Bengaalse moslims in het gebied, waarbij grond van de inheemse bevolking in beslag werd genomen en ontruimd. De bouw van de Kaptai Dam in 1960 verjoeg 100.000 inheemse bewoners naar onder andere India, omdat hun woongebied onder water werd gezet.
Na de bevrijdingsoorlog in 1971 waarbij Pakistan werd beschuldigd van genocide, schoot de grondwet van de nieuwe staat Bangladesh tekort in het erkennen van de rechten van ‘de inheemse gemeenschappen, hun culturen en tradities.’ De leider van de Parbatya Chattagram Jana Samhati Samiti (PCJSS, Eng. United People’s Party of the Chittagong Hill Tracts), die de inheemse volken vertegenwoordigde, protesteerde tegen de uitsluiting van de inheemse volken en ‘drong er bij de toenmalige premier Mujibur Rahman op aan om de de CHT Regulation Act van 1900 opnieuw in te stellen. Echter, de regering militariseerde de CHT en beteugelde de vrijheid van het inheemse volk.’ Het gevolg was dat de PCJSS de wapens opnam.
De twintigjarige oorlog ‘tussen de PCJSS en de veiligheidstroepen van Bangladesh leidde tot het misbruik van duizenden inheemse bewoners, waaronder marteling, verkrachting en moord door het leger van Bangladesh.’ In 1997 werd vrede gesloten, maar de regering kwam de afspraken niet na. Achtereenvolgende regeringen bleven doorgaan met het vestigen van moslims in CHT en de regio bleef gemilitariseerd.
De PCJSS blijft eisen dat de regering van Bangladesh het vredesverdrag volledig naleeft en protesteert tegen de islamisering en het islamitische terrorisme vanuit Bangladesh zelf en Myanmar. De auteur van het artikel concludeert: ‘Terwijl Bangladesh de vervolging van de Rohingya’s veroordeelt, vervolgt het ook de eigen minderheden.’
De omvang van de boeddhistische inheemse bevolking van CHT neemt af door de vestiging van Bengali moslims en recent van Rohingya vluchtelingen uit Myanmar.
Ramu geweld
Het Ramu geweld vond plaats in 2012 en verwijst naar aanvallen op boeddhistische kloosters, boeddhistische tempels en boeddhistische burgers in Ramu Upazila van het Cox Bazar District in de Chattogram (Chittagong) Division. Een menigte van 25.000 liet een spoor van vernieling achter. De aanleiding was de belediging van de koran op een Facebook nepaccount, die ten onrechte geplaatst zou zijn door een boeddhist. De menigte vernietigde boeddhistische tempels en minstens 50 huizen, boeddhistische dorpen werden aangevallen. Ook enkele hindoetempels moesten het ontgelden. Gelukkig namen veiligheidstroepen het op voor de boeddhisten.
Aljazeera haalt in zijn artikel een lokale journalist aan: ‘Ik heb gezien hoe een menigte 11 houten tempels, waaronder twee van 300 jaar oud, in brand stak. Zij roofden kostbare voorwerpen en boeddhabeelden uit de tempels. Winkels van boeddhisten werden geplunderd.’
De minister van binnenlandse zaken Mohiuddin Khan Alamgir zei naar aanleiding van het geweld tegen de Bangladesh internetkrant BDnews24.com: ‘De aanval was gecoördineerd. Tempels en huizen waren in brand gezet met benzine en buskruit. Dit was onmogelijk zonder voorbereiding van de aanvallen.’
The Business Standard van september 2019 schrijft dat een onderzoekscommissie van de regering over de vijandigheden: ‘the attack was pre-planned and well-orchestrated. It said the controversial photo was tagged on September 18, but the rampage took place 11 days later. The committee said by that time perpetrators completed preparation for the rampage.’ De commissie onthulde ook dat enkele lokale politieke leiders, madrassa leraren en enkele Rohingya de aanval voorbereidden en de menigte tot geweld aanzette in de nacht van 29 september en de volgende dag.
Hindoes en boeddhisten in Myanmar, India, Sri Lanka en Thailand protesteerden tegen dit geweld. De eerste minister van Bangladesh Sheikh Hasina Wazed, dochter van de in 1975 door pro-Pakistaanse legerofficieren ‘vader van Bangladesh’ Sheikh Mujibur Rahman (1920-1975), veroordeelde het anti-boeddhistische geweld scherp en gaf het leger van Bangladesh de opdracht om de tempels te herbouwen onder de titel ‘Rebuilding and Renovation of damaged Buddhist Bihars and Temples’.
Het Ramu geweld uit 2012 leeft nog steeds een levende herinnering van de boeddhisten in Cox Bazar, schrijft Bangladesh Kalinga Seneviratne in zijn artikel uit 2019.
De meeste boeddhisten van Bangladesh leven in CHT en in het Cox Bazar gebied. In het Cox Bazar gebied verblijven ook ongeveer 900.000 Rohingya’s in ‘wat naar verluid het grootste vluchtelingenkamp is.’ Veel boeddhisten in de streek menen dat Rohingya moslims uit Myanmar de aanstichters waren van 2012 en zijn bang voor de toekomst. Seneviratne citeert in zijn artikel Lokapriya Barua, de president of the Bangladesh Buddhist Welfare and Peace Society. ‘Voor het Rohingya probleem behandelde het grootste deel van de moslimgemeenschap ons met respect. Na de brutale botsing van het leger van Myanmar in Rakhine is het scenario totaal veranderd.’ Volgens Barua kan nepnieuws verspreid via Facebook de vlam in de pan zijn.
Henk Molenaar zegt
Bedankt Kees voor het onder de aandacht brengen van deze verschrikkelijke boeddhistische genocide door de Moslims. Helaas zijn de boeddhisten en westerse ‘ontwikkelde’ intellectualis van erg kort begrip en missen zij het realiteitsbesef dat de islam in merendeel een achterlijk, narcistisch en bekrompen religie is die alleen in zich zelf als de waarheid ziet. Er is voor hun maar 1 god en dat is die van hun. Jammer voor hun, ze zijn de jongste religie met nog erg weinig ervaring, laat staan dat ze enig besef van zelfreflectie, debat of humor hebben zoals binnen de bijvoorbeeld Joodse traditie.
Kijk naar hun reacties op het buitengewoon intellectuele boek van de Nederlander Lale Gul, hoe achterlijk wil je het hebben?
Kijk ik mag deze dingen natuurlijk absoluut niet zeggen want dan word ik met de dood bedreigd door de moslims. En ik mag niet
spreken over de moslims want dan marginaliseer ik bepaalde groepen, dus zijn ze allemaal oké.
Maar de moslims mogen wel kritiek hebben op onze samenleving en onze religie, in die wereld zijn we terecht gekomen door onze naïeve politici.
Helaas blijft zelfreflectie beperkt tot de westerse mens, alle andere culturen lachen zich rot om zo veel ontwikkeld zelfbewustzijn.
Waarom heeft de westerse cultuur zoveel schaamte en accepteert ze met gemak dat landen zoals China en Turkije zichzelf superieur achten.
Zijn zij meer Uber Mensch dan wij? Waarom geven we daar aan toe en accepteren we niet dat heden ten dage wij superieur zijn? Het misplaatste schuldgevoel vanuit het verleden belet het Westen om zelfverzekerd aan een betere wereld te werken, een schaamteloze naïviteit speelt op zeker, bang om kritiek te krijgen, dictaturen spelen dat erg gemakkelijk uit…En het vetorecht binnen de EU, lekker democratisch in theorie, werkt in de praktijk verlammend, hoe dom kan je zijn. Als Rusland binnenvalt wordt er hier eerst 3 maanden vergaderd.
Hendrik zegt
Beste Henk,
Dit schreef je op 23 oktober 2012:
– “Boeddha heeft nooit haat gepredikt, integendeel. In de Ariya Pariyésana sutta zei hij, “In de geest van geweldloosheid zal ik spreken.”
Vind je dat je dat jouw bovenstaande post daaraan voldoet?
Ujukarin zegt
Helemaal eens met Hendrik.
Wat we hier zien is hetzelfde enge tribale gedrag dat ‘boeddhisten’ in Myanmar hebben versus het moslim Rohingya-volk, veel Thaise en Srilankaanse ‘boeddhisten’ tegen hun lokale moslims, en ook weer Moslims in pakweg Pakistan versus boeddhisten en hindoes. Lees mijn recente racisme/discriminatie-vijfluik op BD er maar op na.
Wijsheid is om elkaar te adresseren minimaal als medeburger van je land, liever nog als mede-wereldburger of zelfs levend wezen. En dus religie (of etnische groep of huidskleur of geslacht of seksuele oriëntatie) niet als relevant verschil tussen jullie als mensen te zien. Op dit vlak hebben wereldwijd veel Moslims wat te leren, maar Azië-wijd ook vele miljoenen boeddhisten. En noem nog maar wat religies/groepen op.
En als serieus boeddhist sta je dus boven dit tribale gedrag, stelt dat de discriminatie in Bangladesh fout is maar ook heel wat andere vormen van discriminatie/groepsgedrag.
Wat je er dan verder als persoon aan kunt doen laat ik even open…
With folded palms,