• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » De kern van yoga – Bhakti yoga (deel 1)

De kern van yoga – Bhakti yoga (deel 1)

6 januari 2021 door Dharmapelgrim

‘Er bestaat een direct verband tussen yoga en Gautama Boeddha. Reden genoeg om een serie afleveringen  over yoga te publiceren in een Boeddhistisch Dagblad.
Lezers zullen doorgaans vergeefs zoeken naar bronvermeldingen. Ik verschuil mij niet achter anderen. Iedere zin  is ‘naar mijn voorlopige mening’  en elke stelling poneer ik  ‘volgens mijn huidige inzichten’. En nee, ik noem meestal geen namen. Ik neem de volle verantwoordelijkheid voor elk citaat op me, in de context van het moment.  Misschien is wat ik schrijf zowel waar als niet waar, tegelijkertijd! En wie weet is het noch waar, noch niet waar, want dat kan ook. Openheid is de bron van wijsheid, en elk ‘zeker weten’ is een rotsblok waarmee je die bron afsluit.   Neem niets zomaar van anderen aan, ook niet van mij, maar toets het zelf. Doe dat laatste vooral grondig.
Dharmapelgrim.

‘Bhakti’ kun je omschrijven met ‘onvoorwaardelijke liefde en compassie’. Het begrip ‘karma’ slaat op al ons doen en laten, en heeft meerdere, eraan gerelateerde betekenissen. ‘Jhana’ tenslotte staat voor kennis; kennen; weten; wetenschap; inclusief intuïtie.

Er is door de jaren heen van alles over deze drie begrippen gezegd of geschreven. En in een maatschappij als de onze – waarin je voortdurend van alle kanten informatie krijgt aangereikt – papegaaien mensen elkaar vaak na, ongehinderd door kennis van zaken. Veel van wat je over karma, bhakti, jnana én yoga hoort of leest, is napraterij. Het resultaat is soms zinvol, vaker volstrekt onzinnig. Gekopieerde dwaasheid verandert nooit in wijsheid, zelfs niet wanneer grote groepen mensen een bepaalde dwaasheid voor ‘waar’ aannemen, omdat ‘iedereen het vindt”. Wijsheid kan daarentegen wél gemakkelijk verkeerd geïnterpreteerd worden, onbegrepen blijven of zelfs in volslagen nonsens veranderen. Probeer daarom zelf zoveel mogelijk zin en onzin van elkaar te onderscheiden. Zoek naar oorspronkelijk werk; luister naar wat erkende leraren en meesters over karma, bhakti, jnana en yoga zeggen en toets alles aan de realiteit.

Bhakti (sanskriet)  betekent: liefdevolle overgave; toewijding; devotie en liefde voor de (of het) Ene. Over wat  “liefde” is, denken mensen uit verschillende culturen vrijwel hetzelfde, maar de ene cultuur onderscheidt toch meer of minder soorten liefde dan de andere, ieder met een eigen lading. De oude Grieken onderscheiden bijvoorbeeld:

  • agapé een evenwichtige, gecontroleerde en door principes geleide liefde die zich richt op de behoeften van de ander, het beste voor de ander zoekt, zonder daarvoor iets terug te verwachten of te verlangen. (zie hieronder);
  • eros seksuele aantrekkingskracht en begeerte, lust.
  • ludus liefdesspel, liefde voor het spelen.
  • storge volwassen liefde die kan ontstaan tussen mensen die van elkaar houden als de eerste “vonken” er wel vanaf zijn. Onvoorwaardelijke, levenslange liefde, zoals  meestal te vinden tussen ouders en kinderen en bij mensen die geluk hebben in liefde en/of vriendschap.
  • pragma liefde waarin men elkaar steunt en effectief samenwerkt.
  • mania obsessieve, bezitterige liefde.

Naast oud Griekse begrip agapé  dat vaak door christenen wordt gebruikt, is er nog het begrip ‘metta’ (uit het Pali) dat vaak door boeddhisten  gebezigd wordt. Het past ook goed bij Bhakti-yoga.  Metta staat voor  onvoorwaardelijke liefde die het beste met alle levende wezens voorheeft.

Onze eigen taal heeft ook synoniemen voor ‘liefde’ en ‘liefhebben’ die allemaal een andere lading dekken, zoals: beminnen; houden van; koesteren; toewijden. Sommige vormen van liefde zijn nauwelijks ‘onvoorwaardelijk’ in praktijk te brengen of zijn zelfs met het begrip in strijd. Het zijn vormen van liefde waar de yogi bovenuit moet stijgen om er los van te komen: begeren; hunkeren; smachten, verlangen. Alles hangt evenwel af van de vraag wie of wat er begeert, hunkert of smacht. Is het jouw diepste wezen dat begerig is naar éénheid, dat hunkert naar vereniging met de essentie in alles en iedereen en smachtend verlangt naar thuiskomen bij de (of het) Ene? Dan ligt dat in de lijn van yoga. Maar … is het daarentegen jouw ego of dikke IK die iets begeert, ergens naar hunkert of smachtend naar verlangt, dan ligt het allemaal anders. Kortom: in plaats van woorden te analyseren, is het zinvoller om onderscheid te maken tussen 1) vormen van liefde en liefhebben die éénheid bevorderen, en 2) vormen van liefde die dat niet doen.

Een begrip dat ook bij Bhakti yoga hoort is: ‘compassie’ . Dit woord is samengesteld uit 1) ‘com’ dat ‘met of mede’ betekent en 2) ‘passie’ dat je niet alleen kunt vertalen met ‘lijden’ maar ook met ‘vurigheid, hartstochtelijk ergens mee bezig zijn; intens beleven’. Compassie hebben, wil dan zeggen dat je mede-lijdt; meeleeft; meevoelt en deelneemt in wat de ander ervaart. Tussen compassie hebben en compassie tonen zit evenwel behoorlijk verschil. Je hebt compassie wanneer je je zodanig in de ander verplaatst, dat diens gevoelens in jou weerklank vinden. Je toont pas compassie wanneer de ander zijn eigen gevoelens door jou weerspiegeld herkent! Compassie tonen gaat derhalve verder dan alleen maar compassie hebben.  Je kunt onmogelijk compassie tonen wanneer je het niet eerst hebt! Onechte, gespeelde of geveinsde compassie is schadelijker voor alle partijen dan eerlijk toegeven dat je je niet in de gevoelens van de ander kunt verplaatsen. Bovendien moet je óók jezelf liefhebben en compassie met jezelf hebben, anders is compassie met anderen onmogelijk.

Er zijn twee gezegden die dit perfect uitdrukken :

  1. ‘Heb uw naaste lief gelijk uzelf’; en
  2. ‘Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet.’.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, de kern van yoga, Geluk, Gezondheid, Onderwijs, Pali-Canon Tags: Bhakti yoga, heb uw naaste lief, karma, napraterij, serie

Lees ook:

  1. De kern van yoga – Bhakti yoga (deel 2)
  2. De kern van yoga – Karma yoga (deel 1)
  3. Boeddhistische psychologie en westerse psychotherapie
  4. Volg de middenweg en vlieg niet uit de bocht

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
06 jun
Zen meditatie en sumi-e
6 jun 23
08 jun
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
8 jun 23
11 jun
Boeddhisme en Meditatie
11 jun 23
11 jun
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
11 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    A-sociale media

    Erik Hoogcarspel - 31 mei 2023

    Als boeddhist kun je Internet misschien als oefening gebruiken. Het is in feite een karikatuur van saṃsāra. De begeerte, de afgunst, de woede, de illusie en de leegte zijn er nog gemakkelijker te begrijpen. Als je het scherm van je mobieltje kunt leren zien als een soort ingewikkelde lamp waar niets gebeurt, kun je misschien ook begrijpen dat de werkelijkheid waarin je leeft een soort openheid is waar echt niets gebeurt.

    De afsluiting van de A12 en het boeddhisme

    Joop Ha Hoek - 30 mei 2023

    Mag je de snelweg A12 een paar uur afsluiten om de mensheid te behoeden voor de ondergang? Is het erg om als automobilist even stilte staan of op die dag de weg te vermijden. Was de Boeddha ook een dwarsligger? Zanger/componist Hans de Booij  schuwde als boeddhist het eenvoudige handwerk niet.

    Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

    Joop Ha Hoek - 29 mei 2023

    ‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 140 – hippieniks
    • De levenstocht, een visualisatie (1)
    • Inschrijvingen Emoena weer geopend
    • Openbaar tonen van nazisymbolen in Australië strafbaar
    • Rechter spreekt demonstrant XR vrij: ‘Mishandeling en verzet bij aanhouding niet bewezen’

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens