• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Achtergronden » Beroepsgelovigen en amateurzitters

Beroepsgelovigen en amateurzitters

23 februari 2013 door Taigu

In het hedendaagse Japan zijn er maar weinig leken die zich interesseren voor Zen. Slechts een enkeling mediteert. Al vanaf de veertiende eeuw was zenboeddhisme er een pad voor monniken, de beroepsgelovigen die zich terugtrokken uit de maatschappij en zo tijd genoeg hadden om de lange weg naar verlichting te kunnen gaan.

Dit staat in het boek Lotus in de Lage Landen over de geschiedenis van het boeddhisme in Nederland sinds de eerste helft van de negentiende eeuw. Ik las het gisteravond in één ruk uit. In de toenemende belangstelling voor zenmeditatie na 1945 zien de auteurs een uitdrukking van een nieuw, westers boeddhisme dat zich beweegt tussen een reactie op de secularisatie, de esoterie van New Age en een lifestyle van zelfbevestiging (p. 339 e.v.).

De bevinding dat Zen van oudsher in kloosters wordt beoefend, staat haaks op het zelfverstaan van veel volgelingen in het tegenwoordige Westen. Zen geldt in deze kringen juist als een toepassingsgerichte, historische reactie op de wereldverzaking van het oudere boeddhisme.

Het voedt de twijfel die ik eerder op deze plaats heb geuit: wie zijn wij om heil te verwachten van ‘zitten tussendoor’? Ik moet terugdenken aan mijn eerste lessen in de zendo in Amsterdam. Samen zongen we teksten in het Japans. Dat zou goed zijn voor je concentratie. Zingen ze in Japanse sangha’s dan in het Nederlands?, vroeg ik de docent. Het antwoord bleef beperkt tot mysterieuze lichaamstaal.

Foto's BD/Joop Hoek
Foto’s BD/Joop Hoek

Toch heb ik na verloop van tijd het ritueel en de liturgie verinnerlijkt. Vóór de meditatie thuis betreed ik de kamer met de linkervoet en buig ik naar het kussen. Ik doe kinhin (loopmeditatie) in de woonkamer, ‘s zomers in de tuin. Niets raakt me meer dan in de sangha samen de Hartsutra zingen.

Soms zwelt van binnen het ‘Kanzeon na mu butsu yo butsu u in yo butsu u en bo po so’ (enzovoorts) aan tot een bijkans hypnotiserende cadans van herhaling. Het Japanse lied van Kwan Yin, de Chinese heilige van de compassie die altijd een luisterend oor heeft voor de noden van de wereld. Een miniatuurbeeldje van haar staat aan de zijde van mijn bed, een kerstgeschenk dat ik ooit kreeg bij mijn favoriete boekhandel,  De Wijze Kater in Utrecht.

Het gevoel dat het je overkomt, ik snap het soms niet. Dat gevoel is nooit meer weggeweest nadat ik me op de mat door de eerste, maandenlange verwarring had geworsteld. Op zoek naar de zo-heid is de ervaring leidend, zeg ik graag tegen mezelf. Als die ervaring een beschermheilige met zich meebrengt, tja, dan is dat zo. Maar met mijn verstand kan ik er niet bij. Pas als dat verstand tot zwijgen is gebracht, blijkt dat je voor de zo-heid helemaal niet hoeft te zoeken. Dan is de ervaring pas echt leidend, hoewel ik begin te leren dat je verderop in het proces je reflectieve vermogens wel weer kunt activeren om je waarneming nader te onderzoeken.

Bij de methode zonder methode (Sheng yen) groeit het inzicht al tastend in het duister. Onlangs schoot mij tijdens meditatie ineens te binnen waarom ‘geest’ in het boeddhisme geldt als zesde zintuig, wat ‘mentale objecten’ eigenlijk zijn. Wonderlijk toch hoezeer je ervaring door de oefening steeds subtieler wordt.

Stille verlichting onthult zich aan me als het beste van alle werelden. Het integreert de inzichten van het oudere en het nieuwere boeddhisme, van India, China, Japan en meer. Een vleugje Thich Nhat Hanh erbij voor het naar-de-wereld gericht zijn, een snufje Stephen Batchelor voor de ‘factor T’ van ‘twijfel’. De ideale cocktail? Was het maar zo. De twijfel knaagt overal doorheen, altijd weer.

lotus in de lage landen boek bij artikel Jules PrastOndertussen sta ik open voor alle andere perspectieven, ook voor het historisch-sociologische perspectief van Lotus in de Lage Landen. Als dat twijfel voedt, so be it. Twijfel ervaar ik als een gezonde, stimulerende kracht, ook, nee juist, wanneer deze je voor diepe existentiële vragen plaatst. Waar is nabootsing een dwaalweg, waar een bruikbaar voertuig op het pad? En toch blijft telkens weer de impuls tot beoefening ontsnappen aan de kaders van de kritische wetenschap. Als je geen beroepsgelovige kunt zijn, dan is amateurzitten the next best. Vrij naar Maarten Luther zeg ik: ‘Hier zit ik, ik kan niet anders.’

Lotus in de Lage Landen. De geschiedenis van het Boeddhisme in Nederland. Beeldvorming van 1840 tot heden, door Marcel Poorthuis en Theo Salemink (2009).

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Columns, Jules Prast, Zen Tags: Hartsutra, Jules Prast, Kanzeon, liturgie, Lotus, Lotus in de Lage Landen, Marcel Poorthuis, Sheng yen, Theo Salemink, zen

Lees ook:

  1. Beroepsgelovigen en amateurzitters
  2. Taigu – geloven in boeddhisme
  3. Shin en Zen, het beste van twee werelden
  4. Totaalboeddhisme

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Josephine zegt

    24 februari 2013 om 08:12

    Tussendoor zitters?
    Ook vijf minuten per dag is al helend voor de westerse geest!
    Zodra we kúnnen stoppen met verklaren en zoeken openbaart de zo-heid zich..

    • Jules Prast zegt

      24 februari 2013 om 16:32

      Misschien. Misschien niet.
      Ik aarzel, weet het niet zeker.
      Kun je hierover generiek spreken?
      Of hangt de ervaring af van iemands individuele ontwikkelingsweg?

      Iedere dag 5 minuten mediteren kan ongetwijfeld iets bijdragen aan de balans in je leven.
      Wat het je precies brengt hangt er mede vanaf hoeveel voorafgaande oefening je hebt.
      Met de nodige oefening kun je zo-heid ook zonder mediteren ervaren.
      Of zonder enige oefening, als je er aanleg voor hebt.

      Zeggen we. Denken we. Hopen we.
      Ik verwijs naar mijn eerdere artikel: http://ow.ly/1SK7Au
      Meer dan tussendoor mediteren is in het dagelijks leven misschien wel het maximaal haalbare.
      Maar rekenen wij ons niet te makkelijk de ervaring toe waarvoor onze inspiratiebronnen zich in afzondering vrijmaakten?

      Dank voor je reactie, Josephine!
      Goede vragen, voer voor dialoog.

Primaire Sidebar

Door:

Taigu

Taigu (1961) is historicus, auteur en zenboeddhist met een zwak voor de nembutsu. Hij laat zijn geest vrijmoedig dwalen over het boeddhisme en de wereld. Evenals bij de Japanse zendichter Ryokan Taigu staat zijn dharmanaam voor ‘grote dwaas’. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • 5 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 5 juli 2022
    Boeddhisme en meditatie
  • 6 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

‘Humor onttroont elke grootinquisiteur’

Kees Moerbeek - 3 juli 2022

Blasfemie kan een uiting van macht zijn, omdat hij die kwetst macht heeft over diegene (datgene) die wordt gekwetst. Hierbij komt superioriteit om de hoek kijken. De gekwetste gelovige is de enige die echter de macht van de blasfemist over hem kan opheffen door diens spot simpelweg te negeren.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Verlichting is de kous op je kop
  • ‘Humor onttroont elke grootinquisiteur’
  • Guy – Het begrijpen van de ware aard van de dingen
  • Ludo – Zijn
  • Taigu – De lijn en de cirkel

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens