Door de toenemende Chinese invloed in Nepal krijgt de daar levende Tibetaanse gemeenschap het in vele opzichten steeds moeilijker. Tijdens het bezoek van Zhou Yongkang, een van de Chinese topleiders, in januari aan het land, heerste er in de hoofdstad Kathmandu zelfs een gevoel van angst onder de Tibetanen. En vrees voor hun toekomst nu China, net als in Afrika gebeurt, de banden met Nepal wil aanhalen.
Al vóór de komst van Zhou, die toezicht houdt op “sociale stabiliteit” in de Chinese communistische partij, werden Tibetanen door Nepalese autoriteiten geïntimideerd en gewaarschuwd om geen anti-Chinese activiteiten te ontwikkelen. Acht Tibetanen werden schijnbaar willekeurig gearresteerd, anderen doken onder.
De houding van de Nepalese overheid ten aanzien van de Tibetaanse gemeenschap in de hoofdstad, geeft de invloed van Peking op Nepal goed weer. China maakt gebruik van de politieke instabiliteit in het land- door de toenemende macht van de maoïsten en de behoefte van Nepal aan een betere infrastructuur, waaraan China graag tegemoet wil komen.
Deze ‘hulp’ van Peking betekent ook een toenemende invloed op de Nepalese regering, het rechtstelsel, grensbewaking en het maatschappelijk middenveld. De Tibetanen in Nepal voelen zich daardoor steeds kwetsbaarder en gedemoraliseerd en vrezen een groot risico te lopen op arrestatie en repatriëring.
Vorig jaar verborgen Tibetaanse vluchtelingen, voornamelijk vrouwen en twee zieke (en andere) kinderen, zich in een bos in Nepal, op de vlucht voor Chinese politietroepen nadat de Nepalese politie de groep had teruggedreven naar het gebied tussen Tibet en Nepal. Tibetanen in Nepal —’s werelds tweede grootste Tibetaanse gemeenschap in ballingschap naast die in India — ondervinden steeds meer intimidatie en afpersing, meer bewegingsbeperking en meer moeite met vrijheid van onderwijs en het vinden van banen dan ooit tevoren.
Tibetanen die vaak met medeweten en medewerking van China door de Nepalese politie naar het grensgebied van Tibet worden verdreven, hebben verklaringen afgelegd over martelingen, opsluiting en dwangarbeid. Ze worden bedreigd met gevangenisstraf als ze weer naar Nepal zouden terugkeren. Nepal is voor Tibetanen een belangrijk land om te ontkomen aan de repressieve maatregelen van de Chinese overheid in hun land. Ze lopen niet langer in Tibet gevaar, maar door de toenemende invloed van China ook in Nepal. Het aantal Tibetaanse vluchtelingen loopt dan ook gestaag terug.
Hoewel de Tibetaanse gemeenschap al decennia in Nepal woont, zijn zijn rechten niet goed geregeld. De laatste tijd wordt er door groeperingen in de Nepalese gemeenschap zelf op aangedrongen de status en rechten van Tibetaanse vluchtelingen in dat land wettelijk te regelen.
Nepalese mensenrechtenorganisaties signaleren een trend om te breken met culturele en religieuze banden tussen Nepal en Tibet, die teruggaan tot de zesde eeuw. Eeuwenlang voorzagen Nepalese handelaren Tibet van goederen uit India en bedreven ze handel in Lhasa, de historische hoofdstad van Tibet, en andere steden op het hoge plateau. Tibetanen brachten rijkdom en kunst van een eens bloeiende tapijtindustrie naar Nepal en hun aanwezigheid en religieuze cultuur heeft een enorme stimulans betekend voor het toerisme in Nepal.
Dit is een samenvatting en een vertaling van een tekst die eerder werd gepubliceerd in de Sunday Guardian.
