Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

nirvana

Boeddhisme en psychotherapie

door

Kan de leer van de Boeddha ons helpen bij geestesziekten? Enerzijds heeft de Boeddha meerdere malen benadrukt dat zijn leer er niet een is van deze wereld. Hij had zelf alle banden met de wereld verbroken voordat hij aan zijn verlossingsweg begon. Dit was niet omdat hij een trauma had, maar omdat hij niet meer afgeleid wilde worden door alledaagse problemen. Zijn belangrijkste leerlingen waren daarom allemaal monniken en later nonnen. Aan de andere kant wordt de Boeddha ook wel eens de grote heelmeester genoemd en hebben de laatste decennia psychotherapeuten zich laten inspireren door met name de boeddhistische meditatievormen, vooral in de Verenigde Staten. Je zou je kunnen afvragen of dit geen oneigenlijk gebruik is, of niet meditatie wordt gereduceerd tot een trucje om tot rust te komen.

Jules – Boeddhistische bevrijdingsparadigma’s

door

Het boeddhisme slaat nog geen deuk in een pakje boter in het licht van de vraagstukken waarvoor de wereld zich geplaatst ziet. Mijn vragen zijn vragen in de marge van een spiritueel spektakelstuk waarin op het toneel van de openbaarheid de vrijblijvendheid en de ‘zelf-bevrediging’ vaak niet zijn te onderscheiden van de oprechte inspanning om andere levende wezens te bevrijden.

Vergeten wijsheid

door

De ellende die het gevolg is van anarchie is van de volgende aard. Op de eerste plaats hebben mensen geen tijd voor hun privezaken en maken zich zorgen om het meest onplezierige dat er is, de politiek, en niet om hun eigen zaken. Het geld potten ze wegens het gebrek aan vertrouwen en solidariteit op en laten ze niet rollen, zodat de schaarste ontstaat, ook al is er veel van.

Edel – Gewoon blijven zitten

door

De grote valkuil is to do-lijstjes in de meditatie invoeren. Het begint heel onschuldig. We hopen een moment rust te vinden in de drukte van ons bestaan. We hopen wat helderheid te vinden in ons hoofd. En inderdaad soms vinden we rust en helderheid. En dan denken we: dit is het. En dan komt er een moment dat het niet meer lukt. Terwijl er niets te lukken valt. Als er onrust komt kunnen we ook dan blijven zitten en bij die onrust aanwezig blijven? Dat is het hele punt.

Boekbespreking – Oorspronkelijke volmaaktheid, Vairochana’s vijf vroege vertalingen

door

Dzogchen is een stroming binnen het Tibetaans boeddhisme waarbij de praktiserende rechtstreeks een ervaring van het nirvāṇa probeert te krijgen. Dit is ambitieus en daarom niet gemakkelijk. De basisteksten van deze stroming vormen een eigen literair genre met veel metaforen, symbolen, woordspelingen en tegenspraken. De tantra’s zijn vanwege hun ingewikkelde symboliek al niet gemakkelijk te begrijpen, de Dzogchenteksten zijn zo mogelijk nog moeilijker.

Edel Maex – Aanwijzingen voor de tuinier

door

Cultiveren, bhavana in het Pali, is ook een centraal begrip in het onderricht van de Boeddha. Maar wat cultiveren we en waar doen we dat? Veel mensen denken dat het in de meditatie moet gebeuren. Er hangt iets mythisch rond mediteren. Je moet er op zijn minst ontspanning en rust in vinden, je gedachten kunnen stoppen, vervelende emoties kwijt raken, in het hier en zijn.

Boekbespreking – Dan liever dood, over martelaren en hun religieuze drijfveren

door

De titel van dit boek herinnert aan de woorden van commandant Jan van Speijk: ‘Dan liever de lucht in!’. Dit zou hij hebben gezegd toen zijn schip in 1831 in Antwerpen door woedende Belgen werd bestormd en hij zichzelf met zijn schip en een deel van zijn bemanning opblies. De heldhaftigheid van deze daad is omstreden, maar een feit is dat Van Speijk zijn leven opofferde voor het staatsbelang. Was hij een martelaar?

De kunst van het geluk 2

door

Een mooie boeddhistische term die ik pas recent leerde kennen is ‘het veld van verdienste.’ Hoe meer positieve daden we stellen, hoe groter ons ‘veld van verdienste.’ Dat veld groeit enkel als onze positieve daden het gevolg zijn van een morele training en niet van tijdelijke goede bedoelingen.