Bij alle religies, het boeddhisme incluis, zit een olifant in de kamer. Die olifant heet ‘dilemma’. Religies weten geen weg met dilemma’s, laat staan met duivelse dilemma’s.
Eigenlijk hebben we na vijf eeuwen nog geen goed kader voor de keuzevrijheid. We verkeren nog altijd in een tussentijd.
Onvermijdelijk dringt zich hierbij de vraag op of tse thar-rituelen voor velen een soort compensatie zijn voor een dagelijks slechts half geleefd boeddhisme. De vergelijking met de katholieke biecht of een verzoening zoekend ritueel tekent zich af.
Keuzes blijken niet altijd op basis van redelijke argumenten gemaakt te worden. Intuïtie speelt een rol, maar ook emotie, zoals bij verliefdheid of morele verontwaardiging. Aanvankelijke rationele kritiek kan gaandeweg zelfs afzwakken en leiden tot aanvaarding.
