Bij karma en causaliteit gaat het in de mahayana-traditie eerder om de veelsoortige inzetbaarheid van rituelen om karmische gedachteprocessen te beïnvloeden dan om een worsteling met het concept karma.
karma
In de serie over karma: Behoedzaam op weg …
De kans op heilzaam handelen is groter als je accepteert dat daden wel degelijk gevolgen hebben. Als handelingen geen of geen eenduidige gevolgen zouden hebben, is de kans groot dat je onder de druk van extreme omstandigheden (bijv. ziekte, armoede of levensbedreigende situaties) er toch voor kiest onwaarheid te spreken of je iets toe te eigenen wat niet van jou is. Van daaruit kom je op een glijdende schaal die er toe kan leiden ook in gewone omstandigheden te kiezen voor het snelle resultaat of het makkelijke succes.
In de serie over karma: Kamma in de theravada
Vreemd om de theravada-leer te scheiden van de karmaleer van de Boeddha, schrijft auteur Paul Boersma: ‘Het is voornamelijk via de theravada dat we de leer van de Boeddha kennen …’
Boodschappers der vergankelijkheid
Een belangrijke les van samtushti is dat je op elk niveau van welvaart tevreden kunt zijn; van straatarm tot steenrijk. (En ik kan het weten, ik heb 7 jaar in-de-bijstand-leven meegemaakt als kind). Je kunt ook op elk niveau ontevreden zijn: steeds maar najagen van meer-meer-meer, steeds mensen vinden die het beter hebben dan jouzelf en energie steken in jaloezie, steeds weer je vriendschappen en relaties ondermijnen door elders te gaan zoeken, FOMO-gedreven tijdsindeling, dat soort dingen.
Ardan – de wet van oorzaak en gevolg…
Peinzen, overdenken en piekeren, hoe zit het toch met die wet…
Nirvair – Karma en de wereld
Onze huidige pijn over de toestand en de angst van de wereld gaat vaak ons menselijk begrip te boven- we kunnen op de een of andere manier niet veel meer verwerken, de psyché is overbelast en veroorzaakt verwarring en intens lijden.
Aardbevingen, overstromingen en vulkaanuitbarstingen, zijn dat natuurlijke gebeurtenissen op deze planeet, of zijn ze verbonden met de psyché en de geest van onze menselijke acties? Is ons leven een geïsoleerd of zijn we verbonden met elke gebeurtenis die plaats vindt?
Karma en Mededogen – hoe komen ze bij elkaar?
Een veel voorkomende interpretatie van karma is als volgt (ook heel gewone psychologie, trouwens):
Zij hebben het moeilijk omdat het hun karma is (eigen schuld dikke bult). Ik heb het moeilijk omdat zij iets fout hebben gedaan. Ik ben gelukkig door mijn goede karma. Zij zijn gelukkig omdat het ze mee zit.
Dit is makkelijk omdat het de eigen verantwoordelijkheid lekker klein maakt.
Jules – Leve de leegte? Of juist niet?
De Boeddha zei: “Onze ervaring is niet zelf.” Maar naarmate je meer de leegte van alle verschijnselen gaat benadrukken, effen je ook de weg om de reikwijdte van het zelf steeds verder op te rekken. “De ander is even leeg als ik, dus ik ben daarin verbonden met de ander, wat zeg ik, met al het andere!”
Wedergeboorte – gewoon een feit?
Erik Hoogcarspel: ‘Zelfs als de Boeddha telkens kon ‘voorpiepen’ bij zijn geboorte, dan nog moet zijn eerste geboorte 4 miljoen jaar geleden hebben plaatsgevonden. Dit is ruim 1 miljoen jaar voordat de eerste mens verscheen op aarde. De getallen kloppen dus niet en de latere toevoeging van de vele hemelen en hellen die we in het Tibetaanse model van de vijf of zes rijken aantreffen, maken de afwijkingen alleen maar groter.’
Leonie Wielstra – is karma wel zo’n bitch?
‘Nog natrillend van frustratie, en met het beeld van mezelf als liefdevol en zo goed op weg naar verlichting al net zo aan flarden geschoten als het hoofd van de man, wandelde ik ook weer verder. Een paar honderd meter verder voelde ik ineens een scherpe pijn door mijn hoofd gaan, alsof er daarbinnen iets ontplofte.’
Henk – Liefde en zo
Veel dingen worden ook benoemd als liefde, zoals vaderlandsliefde. Israël, i.c. het leger en de opdrachtgevers daarvan. De bevolking, die een collectieve herinnering aan de holocaust heeft, en de erfenis daarvan aan hun kinderen doorgaf, moordt nu via het leger de bevolking van de Gazastrook en delen van Libanon uit. Uit liefde voor het eigen volk? Of uit liefde voor de corrupte Netanyahu, die uit eigenliefde oorlog blijft voeren zodat hij president kan blijven, en zo kan voorkomen dat hij achter de tralies verdwijnt?
Dilemma
Soms kun je als beoefenaar van boeddhisme en dzogchen voor van die dilemma’s geplaatst worden.
Zo ontdekte ik laatst een rode vlek op mijn voormalige perzikhuidje, ter hoogte van mijn rechterschouder. Ongeveer in het midden een donkere, knopachtige uitwas, die als je goed keek ook pootjes bleek te hebben.
Jawel, een teek.
Dhamma zonder wedergeboorte?
Conform de huidige nadrukkelijke behoefte aan religieuze leringen die persoonlijk relevant en direct verifieerbaar zijn, wordt de aloude boeddhistische wedergeboorteleer in bepaalde Dhamma-kringen aan een strenge herbeoordeling onderworpen. Hoewel slechts enkele hedendaagse boeddhistische denkers er nog steeds voor pleiten dat deze leer als ‘onwetenschappelijk’ wordt geschrapt, wint een andere mening terrein, die erop neerkomt dat, of wedergeboorte nu een feit is of niet, de leer van wedergeboorte geen wezenlijke invloed heeft op het beoefenen van de Dhamma, en dus geen aanspraak kan maken op een vaste plaats in de boeddhistische leringen.
Breuklijn door de menselijke conditie
Al die flarden van verhaallijnen brengen mij echter in verwarring. ‘Precies hier en nu, als niets lukt, wat doe je dan?’ Een levensechte koan. Dat is dus waarom ik in de put zit.
Denken en twijfelen, of twijfelen en denken
Wie denkt, die twijfelt. Wie twijfelt, die denkt.
Denk ik. Of niet soms?
In de vele dharma’s zijn onderwerpen te vinden over de invloed van ons denken op onszelf en het karma, de ketens van oorzaak en gevolg, de invloed op het individu en anderen.
Boeddhistische doeners en denkers – de serie 69
Het was geen gemakkelijke reis in de tijd; waarin ik in mijn ( christelijke’) omgeving geen klankbord vond maar enkel afwijzing.
Het jaar 2024 – dag 206 – lievevliegjes
Kloosterbunker als oord van dierenliefde.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Boeddha? Wie is dat? Het onderzoek (9)
Jasmijn de Geus*: “De wereld zou mooier zijn met het boeddhisme.”
Leven in Thailand – Geven en delen, hoe doe je dat?
Het is eigenlijk niet zo heel ingewikkeld met dat geven en delen. Hier in Thailand merken we vaak dat mensen nog steeds opgroeien met de boeddhistische leefregel dat, als je iets goeds doet voor een ander, dat je dan iets goeds doet voor jezelf, voor je eigen karma. Daar wordt hier misschien niet eens zo diep over nagedacht, dat is ‘gewoon’ een gegeven.
Mr. Richard Sussenbach – ‘ik dacht, hoe kan je nou zo stom zijn om zoiets te doen’
‘Het leven is net een restaurant, na afloop krijgen we de rekening gepresenteerd. We halen allemaal de eindstreep, gaan allemaal dood. En dan? Hoe kijken de criminelen terug op hun leven? Hoe valt die weging uit? Wat staat hen te wachten in een volgend leven?
Seculiere moraal en spirituele moraal
Op het pad van de Boeddha komen we in aanraking met een spirituele moraal, dat wil zeggen een moraal die onderdeel van een spiritueel pad is. In de wereld om ons heen horen we mensen vaak een beroep doen op een seculiere moraal, dat wil zeggen een moraal die niet door een religie gerechtvaardigd wordt, maar wel verondersteld wordt op een of andere manier te gelden voor iedereen in de samenleving. De eerste moraal heeft als oogmerk de geestelijke bevrijding van de mens; de tweede, een goed verloop van het maatschappelijk verkeer. Oppervlakkig gezien hebben beide moralen veel gemeen; bij nadere beschouwing zijn de verschillen groot, belangrijk en leerzaam.
Taigu – De M van Manjusri
De M van meditatie hebben wij eveneens paraat voor de heer Milders, mocht hij zijn mededogen en metta willen belijden en van minder, minder willen migreren naar meer, meer.
Het boeddhisme en een foto met soldaten en de Dalai Lama
‘In landen waar mensen legeronderscheidingen krijgen omdat ze misschien duizenden vijanden hebben gedood, worden ze door de gewone stervelingen als helden beschouwd. Maar eigenlijk is die persoon een ‘loser’ die veel negatief karma heeft verzameld en dat zal moeten ervaren.’
Karma kan ook in een later leven tot rijping komen
De Boeddha nuanceert de uiteenzetting over karma in het vorige sutta (2) en stelt nu dat karma uit dit leven niet altijd direct in het volgende leven gevolgen hoeft te hebben, maar ook pas in een later leven tot rijping kan komen. Daarom kunnen mensen die nu slecht leven in een hemelse wereld terechtkomen en die goed leven in de hel.
