‘Mensen leiden hun leven in verschillende domeinen, die eigen regels hebben. Hannah Arendt vindt dat al deze domeinen niet op een grote hoop moeten worden gegooid. Het persoonlijke leven wordt bijvoorbeeld steeds meer publiek. Politiek is bovendien niet hetzelfde als een kast in elkaar zetten. Een kast in elkaar zetten is echt een andere ervaring. Zij pleit voor meer aandacht voor de ervaringen van mensen. Het actieve leven en het contemplatieve leven sluiten hierbij mooi op elkaar aan en zijn de twee kanten van een en dezelfde medaille van het mens-zijn.’
Weerbare democraten gezocht
‘We komen het parlement binnen om ons te bewapenen met de wapens van de democratie. Zoals een wolf een schaap aanvalt, zo komen wij ook,’ aldus Joseph Goebbels in 1928. Een nog betere aansporing om de democratie te beschermen is er niet.
Over democratie
Volgens zijn eigen woorden heeft Popper een theorie over democratie ontwikkeld die eenvoudig is en die iedereen kan begrijpen. Zij wijkt echter zo af van de aloude theorie dat men het verschil tussen beide nog niet begrijpt, juist omdat zij zo eenvoudig is.
Deze tijd heeft een Popper en een Arendt nodig
Popper denkt onder andere niet dat de overwinning van de arbeiders onvermijdelijk leidt tot een klasseloze samenleving, maar hij is geen profeet. Iedere latente belangentegenstelling binnen de solidaire arbeidersklasse kan echter zorgen voor een nieuwe klassenstrijd. Ook is het niet vanzelfsprekend dat met het verdwijnen van de bourgeoisie de uitbuiting verdwijnt, omdat groepen arbeiders privileges kunnen verwerven, die kunnen leiden tot de uitbuiting van minder fortuinlijke arbeiders.
Hannah Arendt is overal
Dit artikel gaat over de grote lijnen van het hoofdstuk Een klasseloze samenleving en het deel over propaganda van het hoofdstuk De totalitaire beweging van Hannah Arendts boek Totalitarisme. Hierin beschrijft en analyseert ze de oorsprong en de dynamiek van totalitaire systemen als het nazisme en het stalinisme.
Boeddha in de bajes – Bevrijd in de gevangenis
Boeddhistische verzorgers in VS en VK.
Ethiek zonder religie
Ruimhartige, onbevooroordeelde compassie is de voedingsbodem van alle positieve innerlijke waarden, zoals geduld, vriendelijkheid, vergevingsgezindheid, zelfdiscipline en tevredenheid. Het vormt het fundament van de ethiek, van spiritualiteit en vormt zelfs de basis voor rechtvaardigheid.
Rechtvaardigheid en een menswaardig bestaan
Rawls vindt dat mensen fundamenteel gelijkwaardig zijn en dus daarom moet een ethisch systeem zich dus zich richten op iedereen. Niet iedereen heeft echter dezelfde startpositie in het leven of heeft dezelfde begaafdheden, iets wat hem of haar persoonlijk niet valt te verwijten.
Bovenal bemin de mens
De centrale gedachte van het boek Atheïsme als basis voor de moraal (2013) is dat het tijd wordt om de ethiek definitief los te maken van religieuze denkbeelden, aldus auteur Dirk Verhofstadt. Volgens hem waren de filosofen Immanuel Kant en Jeremy Bentham hiermee al eerder begonnen.
Onze gebroken wereld herstellen
Moraal stuurt gedrag, wat vooral duidelijk wordt als de ander is opgevoed met een moraal die sterk afwijkt van de onze.
‘Wees een licht voor jezelf’
In 2000 kwam deel drie van zijn trilogie over zijn worsteling met zen uit. In dit boek, ‘Zuivere leegte’ geheten, overtreft hij ‘De lege spiegel’ en ‘Het dagende niets’. Hij gaf het de ondertitel ‘ervaringen van een respectloze zenleerling’. Gebrek aan respect kan ik er niet echt in lezen, wel is het boek een explosief mengsel van filosofie, humor, cynisme, woede … en mededogen!
Een nachtmerrie
Voor Josef K. is de rechtbank waarmee hij te maken heeft een anonieme, raadselachtige, en onvoorspelbare macht. Franz Kafka, Het Proces. Het is een ander soort rechtbank dan de echte rechtbank. Zijn rechtbank bestaat uit een verzameling verzwegen ondoordringbare hiërarchieën, die ook uit verschillende onderdelen bestaan. Alleen met de laagste regionen ervan heeft K. contact.
Wie dit leeft is gek
De auteur van Catch-22 Joseph Heller (1923-1999) werd geboren in New York. Zijn ouders waren arme Russische Joden. In 1942 ging hij als 19-jarige bij de Amerikaanse luchtmacht. Hij werd gestationeerd op Corsica aan het Italiaanse front en voerde als bommenrichter in een B-25 meer dan 60 missies uit. Na de oorlog studeerde hij Engels.
De pandemie
Dit artikel gaat over Rhinocéros, Neushoorn uit 1959, een van de spraakmakende toneelstukken van de Roemeens-Franse toneelschrijver Eugène Ionesco, geboren Eugen Ionescu (1909 – 1994).
‘Meneer de antichrist’
Het absurdisme van de door Camus verzonnen situatie verbleekt volgens mij echter bij de werkelijkheid. De toeslagenaffaire, om maar eens een actueel voorbeeld te noemen. Of niet?
Sociale rechtvaardigheid en karma
De Boeddha was duidelijk over karma, maar de praktijk blijkt sterker dan de leer. De precieze werking van karma is onontwarbaar en mogelijk is de leer een vaardig middel.
Van de bergen naar de stad (vervolg)
Onder invloed van de Koreaanse oorlog, de gevolgen ervan en de strijd in de sangha deed de verspreiding van het boeddhisme een stap terug tijdens de eerste vijftien jaar na de bevrijding. Het protestantse christendom trok tijdens de industrialisatie en verstedelijking in de jaren 1970 en 1980 veel mensen aan, met name in de groeiende steden.
Van de bergen naar de stad
De leiders van het Nieuwe Boeddhisme (shin bukkyō) beweerden dat het Japanse boeddhisme evolutionair de meest geavanceerde vorm was van Boeddha’s leer. Anderen gingen zelfs zover om te beweren dat het zuivere boeddhisme alleen in Japan bewaard is gebleven.
De brug tussen China en Japan
Toen het koninkrijk Silla zich in het jaar 57 losmaakte van China, ontstonden de Drie Koninkrijken van Korea. Dit waren: het koninkrijk Goguryeo, het koninkrijk Baekje en het koninkrijk Silla. Dit artikel gaat met grote stappen door de geschiedenis van Korea. Eeuwenlang was het land de brug die China met Japan verbond en ook de brug waarover de Boeddha naar Japan reisde.
Over het lijden van boeddhisten in Bangladesh
Bangladesh werd in 1971 na een wrede onafhankelijkheidsoorlog onafhankelijk van Pakistan. Dit ‘land van de Bengalen’, de letterlijke betekenis van ‘Bangladesh’, is de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra en grenst zowel aan India als aan Myanmar. Zo’n 0,6% van de ruim 162 miljoen Bengalen is Theravada boeddhist en 95% is moslim. In 1988 werd de islam er staatsgodsdienst. Dit artikel gaat over de grote lijnen van de positie van de boeddhisten.
Boeddhisten ontwaakt! Deel 4 en slot.
Walpola Rahula publiceerde in 1946 zijn Bhiksuvage Urumaya (The heritage of the Bhikkhu), over de politieke rol van de bhikkhu in Sri Lanka. Deze rol werd een geaccepteerde norm, aldus antropoloog Stanley Tambia in zijn Buddhism betrayed? (1992). ‘Het politiek boeddhisme werd een macht om rekening mee te houden. Zij waren in staat om regeringen te maken of te breken,’ schrijft Lionel Wijesiri in 2020. Waar komt dit vandaan en wat waren de gevolgen ervan? Hieronder een indruk van met name Tambiah’s boek.
Boeddhisten ontwaakt (deel 3)
Grant onderzoekt hoe de geleerde Rahula zijn begrip van de kern van de leer van de Boeddha kan verenigen met de claims van het door Dharmapala geïnspireerde Singalese nationalisme. Rahula nam volgens Grant ‘zijn toevlucht tot de intellectuele strategie die claimt dat verschillende historische omstandigheden vragen om een andere manier van de uitleg van de boodschap van de Boeddha.’ Hij doet een beroep op het historisch moment om de interpretatie van het boeddhisme in de Mahavamsa te rechtvaardigen en daarmee zijn eigen activistische politieke agenda.
Boeddhisten ontwaakt! Deel 2
Dit tweede deel van Boeddhisten ontwaakt! pakt de draad op van deel 1 van de bespreking van Sarath Amunugama’s boek The Lion’s Roar, Anagarika Dharmapala and the making of modern buddhism. Dit deel wordt aangevuld met informatie uit Patrick Grant’s boek Buddhism and etnic conflict in Sri Lanka.
Boeddhisten ontwaakt! Deel 1
Begin 16de eeuw werden delen van het eiland Ceylon gekoloniseerd door de Portugezen en vervolgens geannexeerd door de VOC. In 1796 namen de Britten het gezag over en in 1815 was het hele eiland onderdeel van het Britse rijk. De Britse inlijving veranderde de traditionele verhouding tussen de koning en de sangha totaal. Door de kolonisatie verviel de traditionele bescherming van het boeddhisme.
