Een van de meest verrassende ontdekkingen die Thubten tijdens zijn retraites deed, was dat geluk een keuze is. Thubten schrijft zelfs dat je voor geluk gewoon een knop in je geest moet omzetten. Het probleem is alleen dat deze knop zo moeilijk te vinden is. Hoe je dat knopje moet vinden beschrijft hij in elf hoofdstukken. Daarbij geeft hij allerhande adviezen, instructies in verschillende soorten meditatie en hij illustreert dit alles met duidelijke alledaagse voorbeelden. Boekbespreking van Erik Hoogcarspel.
‘Mediteren met Laozi’ en ‘De Zenmeester die blafte’
Ben Zondervan beoefent en bestudeert sinds 1980 het zenboeddhisme en andere mystieke stromingen, waaronder de advaita vedānta. Sinds 2005 gaat zijn aandacht specifiek uit naar het daoïsme, omdat dit volgens hem de voornaamste bron is van het zenboeddhisme. Boekbespreking door Erik Hoogcarspel.
Jacob Jolij: Wat is bewustzijn nou eigenlijk?
Een prikkelende zoektocht van neurobiologie tot parapsychologie. Boekbespreking door Erik Hoogcarspel.
Middenmatigheid, cultivering van emoties in Chinese filosofie en kunst
Toen de filosoof Socrates in de rechtszaal werd gevraagd om verantwoording af te leggen voor zijn hinderlijk gedrag in de straten van Athene, antwoordde hij onder meer dat de meeste mensen zich om hun belangen bekommerden. Ze bekommerden zich om hun gezin, om hun rijkdom, en niet te vergeten om hun reputatie. Dat deed hij niet, hij bekommerde zich om zijn zelf. In de geschiedenis van het Westen is hij een van de weinigen gebleven, maar in India en China is het nut en de noodzaak hiervan altijd vanzelfsprekend geweest. Hans van Rappard heeft een stevig boekwerk geschreven over de Chinese traditie van zich bekommeren om jezelf. Boekbespreking door Erik Hoogcarspel.
De Boeddha en de klimaatramp (deel 2 en slot)
In het eerste deel hebben we gezien dat de mensheid haar eigen lichaam, de natuur, aan het ziek maken is. Dit is ook een probleem voor boeddhisten, omdat het lichaam van ieder mens de natuur nodig heeft en omdat voor het praktiseren van het boeddhisme het lichaam onontbeerlijk is. Waarom gaan mensen dan toch nog door met zichzelf en hun kinderen het leven onmogelijk te maken?
De Boeddha en de klimaatramp (deel 1)
Bij het lezen van deze titel zullen misschien sommige lezers vreemd opkijken. In de tijd dat de Boeddha leefde was er immers nog geen sprake van een klimaat? Er was natuurlijk het weer, de seizoenen, de warmte en de regen, maar niemand dacht eraan dat dit ooit zou veranderen of dat het weer ergens anders erg verschillend zou zijn.
Zwartsteen en Slangenwitje
Met andere woorden, elke keer wanneer je zegt dat Zwarte Piet dit of dat is, maak je iets substantieels en onomkeerbaars van je eigen vooroordelen, de prapañca, de wildgroei, wordt een stenen woud waar iedereen in verdwaalt. De chaos leidt niet tot een kosmos, zoals in de oud-Griekse scheppingsmythe, maar tot meer chaos.
Boekrecensie – Arjen Sevenster: De wind van morgen
Het laatste werk van Sevenster is getiteld ‘De wind van morgen’, het is geen dichtbundel, maar een kroniek van het leven, neergeschreven in 233 pagina’s. Het is het verslag van zijn ziekteverloop, vanaf de eerste diagnose tot aan de laatste dagen.
Slavernij, racisme en boeddhisme
Door te zeggen dat alle witte mensen racistisch zijn, is zenleraar Angel Williams zelf een raciste en is het moeilijk om te begrijpen wat zij haar publiek te verwijten heeft. Zij komt echter uit een land waar dominees niets anders doen dan hun publiek met wilde kreten bestoken, wat dan meestal met een enthousiast ‘halleluja’ wordt beantwoord.
Zin en onzin
In mijmeringen en gesprekken borrelt regelmatig de vraag naar de zin van het leven op. Veel mensen denken dat die zin er al is en dat je die gewoon nog even moet zien te vinden. Vaak lees je slimmigheidjes zoals: ‘de zin van het leven is de zin in het leven’. Woordspelletjes hebben een grote aantrekkingskracht. Het lijkt soms dat je met taal kunt toveren, dus ook de zin van het leven uit een woordspeling kunt halen.
De smokkelaar
In 2003 kreeg de westerse boeddhistische lama Ole Nydahl een ernstig ongeluk bij het parachutespringen. Het was zijn 88e sprong en hij had besloten in lotuszit te springen. Hij wist niet dat je dan veel sneller valt dan wanneer je je armen en benen spreidt. Op het laatste moment wist hij de parachute nog open te krijgen, maar hij maakte toch een behoorlijke smak. Hij lag weken op de intensive care, maar kwam er weer bovenop.
Wie geen hoofd heeft, kijkt niet scheel
De filosoof Maurice Merleau-Ponty (1908-1961) merkte eens op dat we allemaal gewend zijn om scheel te kijken, we zien dubbel! We kijken als het ware met één oog naar een ding zoals het aan ons verschijnt, maar met het andere oog zien we het ding zoals we denken dat het is.
De kroning van Eisenstein
Het Coronavirus herinnert volgens de Amerikaanse schrijver Charles Eisenstein aan de goede oude tijd waarin de dreigingen van besmettelijke ziekten konden worden afgewend door de moderne geneeskunde en hygiëne. Deze tijden zijn volgens hem voorbij, zo schrijft hij in zijn recent verschenen essay “The Coronation”. De regeringen zijn volgens hem ditmaal in hun nopjes met het virus.
Het sublieme
Stel je voor dat je op een avond even alleen bent op een balkon of in een tuin. Je kijkt naar boven, de hemel is helder en bezaaid met sterren. De sterren flonkeren, er zijn kleine en grote, heldere en minder heldere sterren. Je realiseert je hoe veraf de sterren moeten zijn en de hoeveelheid ervan doet je duizelen. Je realiseert je hoe klein je bent tegenover dat machtige uitspansel, een stofje zonder enige betekenis.
Schemerwoorden
In 2013 kwam een vertaling uit van de boeddholoog Paul van der Velde van een verzameling boeddhistische poëzie die dateert uit het einde van het eerste millennium. Het gaat om liederen die gecomponeerd werden door adepten in de boeddhistische meditatiemethodes, de zogenaamde siddha’s, waarin ze hun verlichtingservaring op een symbolische manier uitdrukten. Het gaat hier om de zogenaamde Caryāgīti, korte liederen van hooguit 20 regels.
Stilte in de storm
Boeddhadag/Boeddhafestival Rotterdam: ‘Het komt niet vaak voor dat 12 totaal verschillende boeddhistische groeperingen zo harmonieus samenwerken en samen een dergelijk evenement tot stand brengen. De organisatoren hebben in de loop der jaren heel veel plooien moeten gladstrijken.’
Boeddhisme en tàijí
Kun je boeddhisme combineren met tàijí? Het lijkt aantrekkelijk, maar het is in weinig retraites echt aan de orde. Het komt alleen in China regelmatig voor. Natuurlijk kun je in veel meditatiecentrum wel een tàijí-cursus volgen, maar meestal wordt dat niet gecombineerd met vipassana of zen.
Zen en Dzog Chen
Norbu vergelijkt terecht het optreden van de Boeddha in de Mahāyāna- en tantrateksten met dat van een Bollywood-acteur. In elke tantra en mahāyāna-sutra treedt de Boeddha in een andere goddelijke setting op, de ene nog fantastischer en absurder dan de andere. Het boeddhisme is door de op hol geslagen fantasieën van de Indiërs een echt Bollywood-boeddhisme geworden.
De kerstballen van de Boeddha
De vraag naar de relatie tussen boeddhisme en het kerstfeest heeft natuurlijk niet alleen een pragmatische aspect. De gedachte die er achter zit is dat het kerstfeest een soort christelijke ritueel is, terwijl het boeddhisme een andere religie is. Je zou als het ware een soort verraad plegen door kerstmis te vieren. Het is eigenlijk een soort vreemd gaan.
De leegte van de Hartsoetra
Hier, Śāriputra, is vorm leegte leegte juist is vorm, vorm bestaat niet zonder leegte, leegte niet zonder vorm. Wat vorm is, is leegte. Wat leegte is, is vorm. Dit geldt net zo voor gevoel, kennen, disposities en bewustzijn.
Saskia Kalb: De schoonheid van angst
Helaas heeft Kalb van het boeddhisme niet veel begrepen, blijkbaar is haar enige bron het boekje van Chögyam Trungpa ‘Smile at fear’. Dat blijkt ook uit de nogal gepsychologiseerde uitleg van de angst als een pijnscheut van het ego. Het ego is fragiel en eenzaam en het verstand heeft dat door, vandaar onzekerheid en angst. Volgens Kalb is het ego in het boeddhisme dus een soort interne ruzie.
Geluk heeft geen oorzaak – maar kan ontdekt worden door verbinding
Het viel me op dat deze korte monologen een soort rituelen waren. Ze lijken op de getuigenissen die in Evangelische kringen gebruikelijk zijn en op het ‘sharen’ (in vertrouwen mededelen) dat in de V.S. een vast onderdeel is van elke groepstherapie.
Madhyamaka and Yogācāra, bondgenoten of rivalen?
Mensen die niet geloven in wat anderen geloven dat je hoort te geloven, worden vaak nihilisten genoemd.
De man zonder hoofd
Hoe moeten we echter de koploze ervaring begrijpen? Douglas Harding beschrijft hem accuraat: hij stopte even met denken en daarna ontdekte hij dat hij geen hoofd had.
