In de eerste vier maanden van 2017 hebben de supermarkten meer gestunt met vlees dan in dezelfde periode vorig jaar. Maar liefst 69 procent van deze aanbiedingen is een kiloknaller: reclame voor dieronvriendelijk keurmerkloos vlees. De foldermonitor van Wakker Dier laat zien dat dat percentage maar tergend langzaam daalt.
De supers blijven de consument lokken met reclame voor het goedkoopste vlees, van dieren die een rotleven hadden. Zo zetten ze volgens Wakker Dier met iedere kiloknallerstunt de Beter Leven boer aan de kant en houden ze het dier opgesloten in de stal. Ook zorgt het voortdurende gekiloknal voor een hoge prijsdruk in de keten, met misstanden zoals in slachterij Tielt als gevolg. Wakker Dier: “Onze campagne tegen kiloknallers gaat door tot supermarkten de folder gebruiken om dierenwelzijn te promoten in plaats van met dierenleed te stunten.”
Percentage kiloknallers daalt tergend langzaam
De 12 grootste supermarkten hebben gezamenlijk 4.709 keer vlees met korting aangeboden in de folders van de afgelopen vier maanden. Dat zijn er bijna 200 meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat blijkt uit de foldermonitor van Wakker Dier. Het gros van de aanbiedingen betrof keurmerkloos kiloknallervlees: 3.200. Dat is 69 procent van de aanbiedingen. Het aandeel kiloknallers daalt tergend langzaam: een daling van 7 procent met het jaar ervoor. Slechts 180 keer droeg een aanbieding 2 of 3 Beter Leven sterren of het biologisch keurmerk. Jumbo is het slechtst bezig. Zij laat als de enige supermarkt géén daling zien in het percentage kiloknallers.
Supermarkten voeren een prijzenoorlog om klanten; ze gebruiken goedkoop vlees om klanten de winkel in te trekken. Vlees wordt soms zelfs onder de kostprijs aangeboden. Als de klant eenmaal naar de winkel is gelokt met goedkope kip of varken, verdient de supermarkt aan de andere aankopen die de klant doet. Door jarenlang met elkaar te prijsvechten om vlees, is de druk op de keten enorm. Boeren staan steeds weer voor de keuze: meer dieren houden voor een lagere kostprijs, of failliet gaan. Zo is na decennia kiloknallen de huidige vee-industrie ontstaan: vlees werd steeds goedkoper voor de klant maar de boer en het dier betaalden de prijs. Het aantal boeren halveerde, de stalgrootte verdubbelde en het dier is de dupe. Lees het rapport over de schadelijke gevolgen van de kiloknaller.
Prijsdruk werkt misstanden in de hand
De constante hoge prijsdruk leidt tot misstanden en gesjoemel. Zo bevestigden eerder de inspecteur-generaal van de Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). De marges in de keten zijn zo klein en vlees wordt zo anoniem en massaal geproduceerd, dat gesjoemel zoals in de paardenvleesaffaire het gevolg zijn. Ook misstanden in slachterijen zijn vaak het gevolg van de prijsdruk: slachterijen slachten gigantische hoeveelheden dieren omdat ze met elkaar concurreren op kostprijs. Een meerderheid in de Tweede Kamer sprak zich in 2012 al uit tegen de kiloknaller vanwege het dierenleed en omdat het gestunt met vlees de verduurzaming tegenhoudt. Maar ondertussen stunten de supermarkten gewoon door.
Wakker Dier wil met de campagne ‘stop de kiloknaller’ bereiken dat de folder wordt ingezet als middel om de klant juist diervriendelijker vlees te laten kopen. Wanneer de supermarkt week na week biologische producten promoot, zullen veel meer consumenten biologische producten kopen. Zo wordt de folder een instrument dat de verduurzaming van de sector vooruit helpt, in plaats van remt.
