Het gestunt met gangbaar vlees rijst volgens Wakker Dier de pan uit. De organisatie publiceert vandaag het rapport ‘Stop met Kiloknallen’ waaruit blijkt dat de kiloknaller de verduurzaming van de veehouderij remt. Ook start Wakker Dier op tv een campagne tegen het toenemende dumpen van het vlees, waarmee supermarkten al jarenlang veel dierenleed veroorzaken.

Door vlees voor dumpprijzen aan te bieden zetten de machtige supers grote druk op de veehouderij om steeds goedkoper en efficiënter te produceren. Als gevolg hiervan is het aantal boeren drastisch verminderd en het aantal dieren per bedrijf enorm toegenomen. De dieren zijn de dupe van de lage prijzen: op minimale ruimtes moeten zij zo hard mogelijk groeien of zo veel mogelijk produceren. Dit uitbuiten van dieren gaat door zolang de concurrentiestrijd tussen supermarkten om steeds goedkoper te produceren niet afneemt. Wakker Dier staat niet alleen in haar strijd tegen de kiloknaller. De maatschappelijke weerstand wordt steeds groter. Een meerderheid van de Tweede Kamer, staatssecretaris Dijksma, de Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) pleiten ook voor een eerlijkere prijs in de supermarkt.

Supermarkten hebben (te) veel macht

De Nederlandse voedselketen bestaat uit 65.000 boeren en tuinders, 16,7 miljoen consumenten, maar slechts 5 inkoopkantoren: Ahold (Albert Heijn), Jumbo Groep, Aldi, Lidl en Superunie. Deze 5 inkooporganisaties hebben 80% van de Nederlandse vleesverkoop in handen. De macht van de supermarkten is daarmee té groot, zeggen steeds meer partijen.

Onderling zijn de inkooporganisaties met elkaar in een negatieve prijsspiraal beland: ieder van hen wil ‘de goedkoopste’ zijn. Maar niemand beschermt de waarde van vlees. Vlees wordt dan ook al jaren gebruikt als prijslokkertje om klanten de winkel in te trekken. Voor dumpprijzen ligt het in de winkel.

Boeren al jaren uitgebuit

Door die lage vleesprijzen krijgen boeren het financieel erg moeilijk. Varkens- en kippenboeren verdienen steeds minder per (kilo) dier, zo berekende het Landbouw Economisch Instituut (LEI, 2015) voor Wakker Dier. Veel boeren overleven de dalende prijzen niet. Het aantal varkens- en kippenboeren is sinds het jaar 2000 meer dan gehalveerd. De bedrijven die het wel redden zijn veel groter geworden. Een gemiddeld vleeskuikenbedrijf groeide in 15 jaar van 45.000 naar 85.000 kippen. Varkensbedrijven werden bijna 3 keer zo groot en huisvesten nu gemiddeld al 1.300 varkens.

Dieren betalen de prijs

Om het hoofd boven water te houden, worden boerenbedrijven behalve groter ook efficiënter. Dit gaat ten koste van de dieren. De stallen zitten overvol en er wordt flink doorgefokt om het ‘rendement’ per dier te verhogen. Hoe sneller een dier melk, eieren of vlees produceert, hoe goedkoper het product. Het gevolg van deze ratrace is de plofkip die in 6 weken tijd ruim 2 kilo weegt, het varken dat bijna een kilo per dag groeit, het moedervarken dat meer biggen krijgt dan ze kan opvoeden en de koe die twee keer zoveel melk geeft als 50 jaar geleden. Dit uitbuiten van dieren gaat door zolang de concurrentiestrijd tussen supermarkten om steeds goedkoper te produceren niet afneemt.

Goedkoop vlees heeft veel verborgen kosten

De klant is opgevoed met vleesaanbiedingen en vindt het inmiddels normaal dat vlees (te) goedkoop wordt verkocht. Maar het is niet goedkoop: de lage prijzen worden betaald door de dieren, de boeren en door de maatschappij. We kampen met stijgende antibioticumresistentie en steeds meer voedselschandalen. De lage prijzen werken fraude en onhygiënische praktijken in de hand. Of, zoals verwoord in een door de Tweede Kamer aangenomen motie: “Het stunten met goedkoop vlees zorgt voor lagere prijzen voor de producent, werkt verdere intensivering in de hand en draagt niet bij aan de transitie naar een diervriendelijke en duurzame veehouderij”.

Diervriendelijk vlees krijgt geen kans

Supermarkten stunten steeds vaker met vlees. Het afgelopen half jaar is het aantal stunts met industrievlees in de actiefolder met bijna een kwart gestegen ten opzichte van dezelfde periode in 2014. Het gros van de aanbiedingen is voor gangbaar vlees. Diervriendelijker vlees wordt slechts mondjesmaat gepromoot. De supermarkten stimuleren de verkoop van gangbare producten dus vele malen sterker dan de verkoop van biologische producten. Hierdoor wordt het prijsverschil tussen regulier en diervriendelijker vlees opgedreven, waardoor het duurdere, diervriendelijkere vlees geen eerlijke kans krijgt. Zo remmen de supermarkten de groei van diervriendelijkere alternatieven.

Campagne: Stop met Kiloknallen

Daarom start Wakker Dier vandaag haar kiloknallercampagne en wijst zij de consument op het dierenleed achter de schreeuwerige actiestickers: “Wij zullen campagne blijven voeren totdat de supermarktfolder kiloknaller-vrij is. Want een kilo vlees is geen stuntartikel, maar een kilo dier”.