Tot en met morgen spelen Tibetaanse voetbalteams uit verschillende Europese landen in Antwerpen voor de Euro Tibetan Footballcup. Het is het zevende vierdaagse toernooi van de Tibetaanse teams. De winnaars krijgen een geldbedrag en een beker, maar het belangrijkste is dat door dit toernooi ook de aandacht wordt gevestigd op de mensenrechtensituatie in Tibet, dat door China bezet is.

De Inter Euro Tibetan Cup is in 2007 bedacht door leden van RTYC België, onder leiding van de toenmalige voorzitter Karma la. RTYC België is een geregistreerd non-gouvernementele en non-profitorganisatie die gevestigd is in Antwerpen. De organisatie is een tak van het Tibetaans Jeugdcongres dat gevestigd is in Dharamsala, India.

Dit jaar nemen negentien teams aan het toernooi deel. De teams komen uit Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Engeland en België. Sportieve prestaties zijn belangrijk voor de deelnemers, maar de organisatoren gaan uit van de eenheidsgedachte onder de Tibetanen en noemen het toernooi meer recreatief en minder concurrerend. Deelname is belangrijker dan winnen.

Informatie verstrekken

RTYC België wil de kwestie van de Tibetaanse onafhankelijkheid in de internationale arena levend houden door op directe en indirecte wijze op verschillende internationale fora informatie te verstrekken over de Chinese bezetting van Tibet. Zij doet dat onder meer door het uitbrengen van resoluties, het initiëren en organiseren van verschillende bewustmakingsactiviteiten zoals publicaties, vredesmarsen, demonstraties en persconferenties. De aandacht is met name gericht op de jonge generatie Tibetanen die in ballingschap leven.

Voetbal is belangrijk voor Tibetanen. Wat weinig mensen weten is dat Tibet al meer dan tachtig jaar een eigen nationaal voetbalteam heeft. Tegenwoordig noodgedwongen samengesteld uit ballingen. Omdat Tibet als zelfstandig land door de voetbalbobo’s niet erkend wordt, worden Tibetaanse voetballers op de reguliere internationale voetbalvelden geweigerd. Met als resultaat: geen sponsors, geen geld en ploeteren op modderige velden in India, de thuishaven van het Tibetaanse nationale elftal. En toch blijven die Tibetanen gek op voetbal.

Teken van hoop

Voor Tibetanen in ballingschap is een voetbalshirt met daarop de tekst ‘Tibetan National Team’ meer dan een uiting van voetballiefde. Het is een teken van hoop voor een nationaal team met een eigen zelfstandige natie. ‘Wij houden van voetbal’, zegt Kalsang Dhondup, secretaris van de Tibetan National Sport Association, een koepel waarbij sinds 2012 al meer dan honderd clubs voor verschillende leeftijdsgroepen zijn aangesloten, in zijn kantoor in Dharamsala (India). ‘Ons bestaan is een bewijs van blijvend optimisme, nog meer dan onze toewijding aan voetbal, omdat we doordrongen zijn van het feit dat we op dit moment geen natie (kunnen) zijn.’

Vier jaar geleden begon de koepel aan een strak trainingsprogramma voor leerlingen van twintig Tibetaanse scholen in India. Het moet een kweekvijver worden voor jong talent. Het nationale team is al veel langer actief. En speelde zijn eerste wedstrijd in Bologna (Italië) in 1999. Dat contact kwam tot stand via de zuster van de Dalai Lama, Kasur Jetsun Pema, voormalig president van de Tibetan Children’s Village. Tibet won die wedstrijd met 5-3 en staat sindsdien op de kaart. Jonge Tibetaanse spelers in India azen op een plekje in het team, al is hun actieradius beperkt. Omdat het team niet erkend is door de FIFA omdat Tibet niet erkend wordt als een onafhankelijk land, maar als een provincie van China, zit een internationale betaalde voetbalcarrière er niet in.

VIVA kampioenschap

Slechts een enkele keer wordt er op hoog internationaal niveau gespeeld. De tegenstanders zijn teams uit niet-erkende staten of landen met een onduidelijk bestuur. Deze teams zijn verenigd in de Nouvelle Fédération-Board (NFB) met wie de Tibetan National Sport Association een samenwerking is aangegaan. In 2006 organiseerde de NFB het VIVA (let op de woordspeling) Wereldkampioenschap voetbal in Occitanië. Later werden er toernooien gehouden in Lapland, Padania en in Iraaks Koerdistan.

Tibetaans voetbal team, het eerste team Lhasa United 1936

De spelers van het nationale Tibetaanse voetbalteam zijn enthousiast maar minder goed opgeleid, door onder meer hun gebrek aan het spelen van internationale wedstrijden. Het team verliest bijna altijd van de tegenstander maar kreeg in 2006 in Noord-Cyprus wel de ‘Fair Play Team Trophy.’ Ondanks dat het team uitgesloten is van belangrijke internationale competities speelde het dit jaar wel tegen de voetbalteams uit India, Bangladesh, Bhutan en Nepal. En niet alleen jongens komen aan de bal, al meer dan 180 jonge Tibetaanse meisjes, leerlingen van negen Tibetaanse scholen nemen hoekschoppen, penalty’s en draven over het veld tijdens schooltoernooien.

In 2008 bezocht het Tibetaanse elftal Nederland twee maal voor een uitgebreide trainingsstage. En speelde daarbij diverse oefenwedstrijden tegen Nederlandse amateurelftallen. Deze trainingsstages werden georganiseerd en bekostigd door de Sports Without Frontiers Foundation (SWFF) en de International Campaign for Tibet. Rob Hogendoorn, medeoprichter en secretaris van de SWFF was als persvoorlichter bij die trainingsstages betrokken. De aandacht van de Nederlandse media was massaal: landelijke dagbladen, commerciële en publieke omroepen, radio en TV en een kinder-persconferentie van het Jeugdjournaal gaven het elftal maximale exposure.