Zes Nederlandse vipassana-leraren brengen het volgens hen grensoverschrijdend seksueel gedrag met mannelijke leerlingen van hun in 2007 overleden Thaise meditatieleraar Mettavihari naar buiten. Ze doen dat acht jaar na de dood van de leraar omdat uit een eigen onderzoek in 2014 de omvang ervan groter bleek dan aanvankelijk werd aangenomen; ook zouden mensen hier schade van ondervinden. Het gedrag van Mettavihari kwam volgens deze leraren al in het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw aan het licht en toen is toen door enkele leerlingen met de monnik besproken. Mettavihari heeft de feiten toegegeven, zei dat hij onjuist had gehandeld maar gaf ook aan met dat gedrag te zijn gestopt, zo stellen de zes leraren in dit artikel.
Met deze bekendmaking zeggen de vipassana-leraren- Ank Schravendeel, Frits Koster, Johan Tinge, Marije Geurts, Dingeman Boot en Joost van den Heuvel Rijnders, dat ze dit gedrag verwerpen en achter de slachtoffers van Mettavihari staan. Ze wijzen ook op het ethisch drieluik van de Stichting Inzichts Meditatie (SIM) met gedragsregels en vertrouwenspersonen waar slachtoffers van onethisch gedrag bij terecht kunnen. Er zijn meer vipassana-meditatieleraren in Nederland. In 2006 droeg Mettavihari veertien van zijn leerlingen op om vipassana in Nederland te behouden en deze meditatievorm verder te ontwikkelen.
De zes leraren stellen: ‘In de afgelopen jaren is een aantal voorbeelden van onethisch gedrag van meditatie leraren – in verschillende boeddhistische tradities – in de openbaarheid gebracht. Helaas moeten wij ook een bekentenis doen.
Wij hebben de vipassana meditatie (in de traditie van Mahasi Sayadaw) geleerd van de eerwaarde Mettavihari, die van de jaren ’70 tot zijn overlijden in 2007, ons heeft geïnspireerd en onderwezen. Hij kwam naar Nederland als monnik voor de Thaise gemeenschap. Hij was een begaafd meditatieleraar en kreeg zo contact met westerlingen.
Wij weten dat in de jaren ’80 de eerwaarde Mettavihari, in zijn rol als leraar, naar verschillende meditatieleerlingen onethisch gedrag heeft vertoond. Het gaat om herhaald seksueel grensoverschrijdend gedrag met mannelijke leerlingen. Midden jaren ’90 hebben enkele leerlingen (die nu bij de lerarengroep behoren) hem daar op aangesproken. De eerwaarde heeft toegegeven dat hij onjuist had gehandeld en heeft ook aangegeven met dat gedrag te zijn gestopt. In die tijd wisten sommige leerlingen wel van dit onjuiste gedrag, omdat ze er over hadden gehoord of er zelf bij betrokken waren. Daar is toen verder niet over gecommuniceerd.
Omvang groter
Het is inmiddels al lang geleden gebeurd, de eerwaarde Mettavihari is in 2007 overleden.
Waarom beginnen wij er nu pas over? In het najaar 2014 hebben twee leraren een onderzoek gedaan, om te achterhalen wat er precies is gebeurd en hoeveel mensen daar bij betrokken waren. Dat maakte duidelijk dat de omvang groter was dan gedacht en dat mensen hier schade van hebben ondervonden.
Wij, de leraren die dit artikel ondertekenen, denken dat het beter is om deze ervaringen niet langer te verzwijgen en willen er nu bekendheid aan geven. Wij stellen het belang van de mensen die hier schade van hebben ondervonden voorop. We realiseren ons dat we met het noemen van deze feiten ook mensen kwetsen, die het in de openbaarheid brengen van deze activiteiten van onze meditatieleraar niet ondersteunen.
Wat is ons doel met het bekendmaken van dit onethisch gedrag?
Wij willen aangeven, dat we dit onjuiste gedrag verwerpen. We willen dit niet geheim houden. Wij vinden dat een meditatieleraar het vertrouwen van een leerling niet mag beschadigen.
We willen de mensen die hier schade van ondervonden onze betrokkenheid tonen en hen moreel ondersteunen in het verwerken en helen van de gevolgen van deze feiten. We bieden de mogelijkheid om contact te hebben hierover. En we willen er aan werken dat dit soort gedrag niet opnieuw kan gebeuren.
Betrouwbaar zijn
We zijn ons er van bewust dat de relatie tussen leraar en leerling berust op vertrouwen. Zonder vertrouwen in de meditatieleraar is het (haast) niet mogelijk om een meditatiepad te bewandelen. Wij willen betrouwbaar zijn.
In de geschriften van de Boeddha worden voorbeelden genoemd van heilzaam en onheilzaam gedrag. Wij willen onheilzaam gedrag van onze leraar niet langer verzwijgen. Tegelijkertijd zijn we dankbaar en erkentelijk voor wat de eerwaarde Mettavihari ons heeft gebracht en geleerd. Het feit dat in Nederland zoveel mogelijkheden zijn om vipassanameditatie te beoefenen is immers een gevolg van zijn heilzame daden.
Hoe werken we er aan dat ethisch onjuist gedrag van meditatieleraren kan worden voorkomen en/of tijdig kan worden gesignaleerd?
– Op dit moment heeft de Sim (Stichting Inzichts Meditatie) een ethisch drieluik, met gedragsregels en onafhankelijke vertrouwenspersonen. Deze code zien we als de basis voor de relaties tussen leraren, mediterenden en sangha leden onderling. Als er klachten zijn over leraren en begeleiders van Sim retraites, dan kan contact gezocht worden met die vertrouwenspersonen.
– In de begeleiding en scholing van meditatie begeleiders en assistent leraren is de ethische code een onderwerp. Zij leren vaardig gedrag om ethisch juist te reageren naar meditatie leerlingen.
– Het is belangrijk dat in plaatselijke meditatiegroepen (door begeleiders en bestuurders) aandacht wordt gegeven aan een ethische gedragscode. De Sim heeft een goed voorbeeld op papier, maar uiteindelijk zal het een afspraak moeten zijn tussen mensen die zich willen houden aan deze code. Het kan gaan over allerlei vormen van onethisch gedrag van begeleiders en leraren. Bijvoorbeeld verslaving aan alcohol of drugs, intieme relaties met leerlingen, het niet respectvol omgaan met vertrouwelijke informatie van mediterenden of misbruik van macht.
Wij, ook wij meditatie leraren, zijn niet perfect. We ondernemen de training om ons aan de vijf leefregels te houden, die we als volgt ”vertalen”:
- Wij ondernemen de training om respectvol om te gaan met onszelf en onze medemensen,
- niet te nemen wat ons niet gegeven is,
- seksuele relaties aan te gaan die gebaseerd zijn op gelijkwaardigheid, vrij zijn van machtsmisbruik en gebaseerd op liefde en respect.,
- geen onwaarheid te spreken en respectvol te spreken over waarheid die pijnlijk is
- onze geest niet te benevelen met verdovende middelen. Met het volgen van die leefregels willen wij ons inzetten om te bouwen aan een betrouwbare, veilige en inspirerende sangha.’
info
Wat kan iemand die te maken heeft gehad met onethisch gedrag van de eerwaarde Mettavihari doen? De zes in de inleiding van dit artikel genoemde leraren hopen met deze bekendmaking de mensen die hier bij betrokken waren en zich beschadigd voelen te kunnen bereiken. Als zij hierover contact willen, nu of later, dan worden ze van harte uitgenodigd om contact met een van hen te zoeken.
Telefoonnummers van contactpersonen:
- Johan Tinge (vipassana-meditatie-leraar): 0592-243837
- Janet Wester (onafhankelijk vertrouwenspersoon): 06-10003260
- Irene Bakker (onafhankelijk vertrouwenspersoon): 06-10510433
- Frits Koster (vipassana-meditatie-leraar): 0594-621807
Lees ook Mettavihari grondlegger vipassanameditatie in Nederland
Lees ook Affaire Mettavihari leidt tot breuk in lerarenraad
Lees ook de ethiek van het leraarschap en de devotie van de leerling
Aimé De Jonghe zegt
Onetisch gedrag,
Grensoveschrijdend seksueel gedrag en dit bij herhaling.
Betrokkene heeft schade berokkend aan anderen, anderen die hem vertrouwden…
Hoe kunnen jullie deze persoon nog betitelen met “eerwaarde”!?
Niets menselijks is mij vreemd, maar ik beschouw deze persoon dan ook gewoon als mens en niet als iemand die ik om een of andere reden met “eer” moet “waarderen”.
Gabrielle Bruhn zegt
Eindelijk helderheid en duidelijkheid.
Bedankt voor jullie moed en doorzettingsvermogen.
Mijn mededogen gaat uit naar de slachtoffers die zovele jaren geen klankboord hadden.
Gabrielle Bruhn
mari den hartog zegt
Goed dat deze leraren hier over spreken en nu hun veratwoordelijkheid nemen. Waarschijnlijk pijnlijk voor hen die veel van Mettavihari geleerd hebben en veel respect voor hem hebben/hadden. Ook pijnlijk voor de vipassanabeweging in Nederland. Maar het meest pijnlijk voor hen die te maken hadden met zijn sexuele wangedrag. Al met al heeft deze situatie veel lijden opgeleverd. En gaat boeddhisme niet juist over het eind van het lijden? Goed dus dat de schrijvers dit aan de orde stellen.
Er wordt nog teveel gezwegen over sexueel wangedrag van zowel oosterse als westerse boeddhistische leraren. Laten we er over praten. Maar wel met mededogen voor alle betrokken partijen.
Maria Maatje zegt
Dit is pijnlijk om te horen maar ik heb bewondering voor de moed van deze leraren die dit naar buiten brengen. Dat is vast geen makkelijke stap geweest. Ik hoop dat slachtoffers zich hierdoor gesterkt en erkend voelen.
Anne zegt
Seksueel wangedrag is een brede term die van alles kan betekenen. Van homoseksualiteit in religieuze kringen die dat afkeuren tot seksuele omgang met een ondergeschikte die lijkt in te stemmen maar dat niet kan ivm machtsverhoudingen tot verkrachting. Het artikel is weinig specifiek maar lijkt wel het sentiment van afkeuring te willen ontlokken aan de lezer. Aangezien er verder niets gemeld wordt kan dat echter betekenen dat de lezer ongewild afkeuring geeft aan seksueel gedrag dat in het ethisch model van de lezer volledig acceptabel is.
Mocht er sprake zijn van seksueel handelen onder onder dwang of macht van het leraarschap dan is het spreken in vaagheden eerder een teken van schaamte dan een openlijke steun aan slachtoffers. Het handhaaft de taboestatus van spreken over seksueel misbruik die nog zo prominent aanwezig is in dit land.
Ujukarin zegt
Hmmm…mee eens dat het wat vaag wordt gelaten. Maar “lezer ongewild afkeuring geeft aan seksueel gedrag dat in het ethisch model van de lezer volledig acceptabel is.” lijkt hier nicht im frage omdat gewijd monnikken zoals Mettavihari een gelofte van celibaat hebben afgelegd – écht inclusief homoseks en zelfs masturbatie. Dus deze persoon is in ieder geval erg onethisch bezig geweest naar zijn eigen geloften toe – of er verder dan sprake is van machtsmisbruik naar leerlingen toe, ja dat lees ik er wel uit anders hadden ze er zelf later geen bad feelings over…
With folded palms,
Anne zegt
Voor zichzelf misschien maar ik heb geen enkele behoefte iemand af te keuren als bezig met seksueel wangedrag als het gaat om het breken van celibaat. Het is wat mij betreft ook niet anders dan het breken van andere beloften die een mens doet en dat overkomt ons allen. Het gelijk stellen van breken van celibaat als belofte aan seksueel wangedrag devalueert de ervaring van mensen die seksueel misbruik meemaken tot niet meer dan het gevolg van een gebroken gelofte.
De bad feelings die later opkomen zijn wat mij betreft niet perse een aanwijzing van dwang of misbruik van gezag. Het celibaat breken als voorbeeld gebruikend kan meewerken aan dat celibaat breken voor iemand uit dezelfde geloofskring dat gevoel oproepen en mogelijk ook gezien worden als een gedeeld karmisch probleem.
wv zegt
Inderdaad is heeft het breken van de celibaatsgelofte op zich niets te maken met sexueel misbruik.
Zolang er geen sprake is van enige dwang en er consensus is, is er m.i. niets mis met sex met -laten we zeggen- personen boven de 18, van wie toch enige volwassenheid verwacht mag worden en ook dat ze niet een willoos slachtoffer zijn van bepaalde machtsverhoudingen.
En in het artikel wordt hier geen duidelijkheid over gegeven, zodat er eigelijk niets anders van overblijft dan wat vage insinuaties aan het adres van Mettavihari.
Carucha Schwencke zegt
Ik citeer: “Waarom beginnen wij er nu pas over? In het najaar 2014 hebben twee leraren een onderzoek gedaan, om te achterhalen wat er precies is gebeurd en hoeveel mensen daar bij betrokken waren. Dat maakte duidelijk dat de omvang groter was dan gedacht en dat mensen hier schade van hebben ondervonden.”
Mijn reactie: te naief om te denken, al was het een slachtoffer, dat men geen schade zou hebben ondervonden. Jammer.
Te vaak wordt het begrip liefdevolle vriendelijkheid en mededogen ingezet om niet de confrontatie / discussie omtrent gedrag aan te gaan. Vanuit werkelijk doorleefd mededogen had dit direct en ter plaatse uitgezocht moeten worden voor het welzijn van alle betrokkenen incusief Mettavihari.
Rob zegt
Ook “volwassenen” kunnen kwetsbaar zijn voor de dominantie van iemand die manipuleert. Ik denk dat de verdedigers van onze “eerwaarde” uit een ander vaatje zouden tappen als zij zelf het slachtoffer zouden zijn geweest. Goede test voor mededogen en liefdevolle vriendelijkheid.
wv zegt
Het hangt inderdaad niet alleen van de leeftijd af. Elke persoon en situatie is uniek zodat het erg moeilijk is om precies aan te geven in algemene regels waar de grenzen liggen, wat wel en niet kan, waar misbruik maken van een ander of een situatie begint, wat gewenst of ongewenst is. En de liefde is een mijnenveld, liefde kan omslaan in haat etc. Toch ben ik niet categories tegen een diepergaande relatie tussen een leraar en leerling, voorzover de machtsverhouding geen rol speelt. Het zou m.i. een onnatuurlijke inperking zijn van menselijke gevoelens.
wv zegt
Ik wil er nog in aan toevoegen dat wat mij betreft elke handeling die uit lustgevoelens voortkomt een kater veroorzaakt en later als misbruik ervaren wordt, terwijl alles wat op liefde is gebaseerd alleen maar positieve gevolgen heeft.
Tanja zegt
Ik denk dat bij een relatie tussen een leraar en leerling die overgaat in een, zoals jij zegt, ‘diepgaande relatie’ toch een misschien wel groter risico van een mogelijke ongelijkheid in de emotionele dynamiek blijft. Doch in hoeverre projecteren we allen niet, en vooral in romantische relaties, op elkaar. En daar kunnen we juist veel leren…
Ik heb zelf wel de ervaring dat na afloop van een (langere) relatie met een (boeddhistische) leraar in mijn sangha, het ingewikkelder was voor mij (niet in eerste maar, bleek, wel in tweede instantie…) mijn ex-vriend los te laten dan andersom het geval was…
Doch ik denk dat je moet waken voor het niet nemen van eigen verantwoordelijkeheid en verantwoordelijkheid voor eigen projecties.
Doch e.e.a wordt bemoeilijkt in een omgeving waar leraren, zoniet vereerd, dan toch in ieder geval vrij eenzijdig gekend worden, namelijk vooral als (gewaardeerd en inspirerend) leraar.
Ik heb i.i.g. respect voor een leraar die zegt ‘als je bij mij op een kussentje zit ben je off-limits.’ als Frank Uyttebroeck. (die zijn naam niet mee heeft in deze context…)
Dhyan Willem zegt
Het is opnieuw, voor de zoveelste keer, duidelijk geworden hoe belachelijk, gedateerd en ongezond het ‘verplichte’ cq ‘opgelegde'(door “gelofte”..)celibaat is.
Ongezond is overigens ook de verering van de leraar, de goeroe of de meester.
Aardig gevoel voor humor heb je overigens!
Tanja zegt
Wat ik graag nog wilde zeggen is: namens mij ook petje af voor de 6 raadsleden van de SIM die besloten hebbben hiermee naar buiten te komen incl het noemen van de naam van de leraar, hoe moeilijk dat ook voor de taise gemeenschap (en intern en persoonlijk stel ik mij voor), daarmee het lijden van de slachtoffers van Mettavihari de meeste erkenning gevend. Hoewel ik niet twijvel aan de integriteitsgevoelens van de andere raadsleden, en met begrip voor de complexiteit van de situatie, vraag ik mij af of/hoe je als leraar nog Mettavihari openlijk kunt aanhalen zonder een context waarin óók openlijk dit (zijn sexueel onaanvaardbaar onethisch en schadelijk handelen) benoemd mag worden.
Jos Maas zegt
Hoe pijnlijk en ondermijnend het zou zijn voor Mettavihari, het was beter geweest als hij zelf naar buiten was gekomen met het breken van de leefregels.
Maar dat is niet gebeurd. Ik voel mededogen met de slachtoffers en met Mettavihari.
Het lijkt me de juiste keuze van de 6 leraren om dit naar buiten te brengen. Maar nog belangrijker, is het delen van de rijkdom van de Dhamma niet gediend met een samenwerking in plaats van een afsplitsing?