De Boeddhistische Unie Nederland (BUN) en de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS) zetten met hun beperkte middelen momenteel alles op alles om de radio-en tv-programma’s van de boeddhistische omroep ook na januari 2016 te kunnen blijven uitzenden. Of dat via het huidige- en gedateerde omroepsysteem blijft gebeuren, is de vraag. BUN-bestuurder Reinier Tilanus zegt dat alle opties worden onderzocht.

Als de BOS als kleine levensbeschouwelijke 2.4.2 omroep in ons publieke omroepbestel gaat verdwijnen- en daar lijkt het op dit moment wel op, dient zich de mogelijkheid aan om via internet de programma’s bij kijker en luisteraar af te leveren. Steeds meer mensen kijken en beluisteren op die manier hun programma’s. Deze optie wordt –nog- niet serieus door BOS en BUN onderzocht, maar in Amerika hebben boeddhistische uitgeverijen daar al positieve  ervaringen mee opgedaan.

‘Dat zou een goede optie kunnen zijn’, zegt voorzitter Marja Timmer van de Participatieraad (PAR) van de BOS. De PAR is onlangs een campagne gestart waarin mensen, die de boeddhistische omroep een warm hart toedragen, een petitie kunnen ondertekenen om zo hun sympathie en steun te benadrukken. De aan de BOS gelieerde maar overigens onafhankelijke stichting Vrienden van de BOS (SVBOS) is een wervingsactie gestart om zoveel mogelijk vrienden binnen te halen. Monique Rutgers van de BOS zegt dat er een toename is van het aantal vrienden, maar kan op dit moment nog geen exacte aantallen noemen.

Marja Timmer

Marja Timmer: ‘Uitzenden via internet houden we als een mogelijkheid in het achterhoofd, maar het is een van de opties. Dat kost ook geld en ik weet op dit moment niet wie de productie-en uitzendkosten zou kunnen financieren. We richten ons nu op het behoud van zendtijd voor onze omroep in het huidige systeem. Weliswaar ziet het er niet erg rooskleurig uit, nu de Tweede Kamer in juli de nieuwe mediawet heeft goedgekeurd, maar ik zie de situatie niet als hopeloos omdat de Eerste Kamer er nog over moet oordelen. En met name de christelijke politieke  partijen zijn niet gelukkig met het verdwijnen van de levensbeschouwelijke omroepen. Daar is onze hoop op gevestigd. Dat de mening van deze partijen over genomen wordt door de Eerste Kamer en dat er wijzigingen en aanpassingen in de wet zullen worden aangebracht.’

Timmer zegt het te betreuren als de boeddhistische omroep zou gaan verdwijnen en de know how van programmamakers en andere medewerkers op het gebied van het maken van boeddhistische programma’s verloren zou gaan. ‘We zijn op dat gebied toch uniek in Europa, op Frankrijk na zijn er geen boeddhistische omroepen in Europa. Dat wordt wel eens vergeten, de unieke positie van deze omroep.

Afbraak van maatschappelijke en educatieve organisaties.

De huidige situatie is momenteel vrij onzeker en verandert ook steeds. Ik weet op dit moment niet of er na 2015 nog geld is voor de financiering van een kleine omroep als de onze, als het al lukt om die te behouden. Het zou jammer zijn als we verdwijnen of als een andere en grotere omroep verantwoordelijk wordt voor een boeddhistische programmering. Daar komt toch helemaal niets van terecht, ik geloof daar niet in.’ Timmer zegt dat er in Nederland een afbraaksfeer is ontstaan. ‘Als het aan de overheid ligt wordt alles kapot gemaakt. Muziekscholen en bibliotheken worden aangepakt, orkesten verdwijnen, daar maak ik me ook zorgen over. Het is dan best wel moeilijk om goede moed te houden.’

De voorzitter van de PAR hoopt dat zoveel mogelijk mensen de petitie voor het behoud van de boeddhistische omroep zullen tekenen. ‘Hoe groter onze achterban is, hoe beter. Op zich hou ik ook open dat we met 50.000 handtekeningen van sympathisanten een licentie als zelfstandige omroep aan kunnen vragen. Lukt dat niet dan kan die achterban altijd ingezet worden voor het verwezenlijken van eventuele andere plannen om in de lucht te blijven. Daarom zijn die steunbetuigingen niet nutteloos.’

BUN-bestuurslid Reinier Tilanus, samen met zijn collega Humphry Versloot verantwoordelijk voor het contact met het BOS-bestuur, noemt het positief dat de BOS nog minstens twee jaar kan blijven uitzenden. Tilanus erkent dat de boeddhistische omroep in zwaar weer verkeert, noemt de situatie ernstig maar nog niet hopeloos.

‘Het BUN-bestuur heeft alle vierenveertig aangesloten sangha’s en boeddhistische organisaties gevraagd hun leden te vragen om vriend te worden van de BOS en ook de petitie te tekenen. Vierenveertig stemmen zetten geen zoden aan de dijk, maar wel die van de duizenden boeddhisten die van deze organisaties lid zijn. En mogelijk met hun maatschappelijke achtergrond en positie invloed uit kunnen oefenen. Bij het Maitreya-instituut bijvoorbeeld zijn vijftienhonderd mensen aangesloten. En daarmee kunnen we een vuist maken, aantonen hoeveel mensen willen dat die boeddhistische omroep blijft bestaan. Dat getal inbrengen bij politici met wie wij in gesprek zijn om het tij (in de Eerste Kamer jh) te keren. Het probleem is dat de situatie maandelijks lijkt te veranderen. Dat maakt het voor ons moeilijk om een goede strategie te ontwikkelen.  En los daarvan, er is nu al een enorme budgetbeperking merkbaar. Het wordt steeds moeilijker om kwaliteit te blijven bieden.‘

Denkt u werkelijk dat u met de Vrienden van de BOS invloed kunt uitoefenen op de besluitvorming? 

Reinier Tilanus.

Tilanus: ‘Het is de moeite van het proberen waard. Als we met politici gesprekken voeren maakt het wel degelijk uit of je dat namens vijf, vijfduizend of vijftigduizend mensen doet. De macht van het getal kan groot zijn. De acties die nu gaande zijn hebben ook nog een andere functie. Om mensen meer te betrekken bij die boeddhistische omroep, ze ervan bewust te maken dat de BOS uniek is en niet mag verdwijnen.’

U voert nu actie op de vierkante kilometer. Is er wel eens over nagedacht om in Europees verband, eventueel in samenwerking met de EBU, een Europese boeddhistische omroep op te richten. Met uitzendingen die dan via internet in verschillende talen de boeddhisten bereiken. De BOS zou daarin een voortrekkersrol kunnen vervullen en kennis en kwaliteit inbrengen. U zou ook buiten Europa samen kunnen werken met Amerikaanse uitgevers, zoals Shambala, die dat al gaan of willen doen. 

‘Het belang van de BOS ligt op dit moment voornamelijk in het Nederlandse taalgebied, in Vlaanderen en Nederland. Het is een Nederlandse omroep. De BOS heeft een brede doelgroep. Binnen het boeddhisme zijn er zoveel stromingen, het is een veelkleurig palet. Er zijn kijkers en luisteraars die het liefst een les van een grote meester volgen. Er zijn er ook die programma’s over bijvoorbeeld Lucia Rijker volgen. Die bedienen wij allemaal, maar het is niet gemakkelijk om, met de beperkte zendtijd die we hebben,  het iedereen naar de zin te maken. Het boeddhisme als stroming krijgt een steeds grotere invloed en verheugt zich in een toenemende belangstelling bij het publiek. Neem maar de verschillende vormen van meditatie, maar ook de vaak niet direct zichtbare invloed op de gebeurtenissen in de maatschappij en het bedrijfsleven. En aandacht voor duurzaamheid, natuur en milieu.

Die zaken komen, soms heel subtiel gebracht, aan de orde in de programmering van de BOS. Het bundelen van Europese organisaties om tot een Europese boeddhistische omroep te komen, is momenteel niet aan de orde. Maar we onderzoeken alle opties. Ik weet wel dat de programma’s van de BOS ook in andere landen worden uitgezonden. Voorlopig zijn onze inspanningen gericht op het behoud van de boeddhistsiche omroep in eigen land. De BOS maakt mooie programma’s en is financieel gezond. Door de activiteiten van de Vrienden van de BOS is de BOS in staat om naast het maken van programma’s extra dingen te doen. Zoals het uitgeven van de BOSwijzer en het organiseren van de Boeddhadag.  Daar doet de omroep veel mensen een plezier mee. Als BUN bemoeien wij ons verder niet met de organisatie van de BOS, maar kijken naar de output, in de zin van de grote lijnen. En daar zijn we trots op en tevreden over.’

De BUN heeft bij de rechtbank in Amsterdam bezwaar aangetekend tegen de boete die het Commissariaat voor de Media (CvdM)  de BUN heeft opgelegd. Ook moet een bedrag van 50.000 euro worden terugbetaald omdat de BOS omroepgeld onrechtmatig zou hebben besteed. Wat is de stand van zaken? 

Tilanus: ‘In november vindt er weer een hoorzitting plaats. Wij hebben aan het CvdM uitstel van betaling gevraagd en gekregen. Dat vinden we een positief teken, omdat normaal gesproken een termijn geldt van zes weken, waarbinnen zo’n bedrag moet zijn betaald. Maar het is nog geen gelopen koers.’

De Boeddhistische Omroep Stichting (BOS) is opgericht op 30 juni 1999. De BOS is de rechtspersoon die op basis van een delegatieovereenkomst de zendmachtiging uitvoert, die de Boeddhistische Unie Nederland, als de enige representant van het georganiseerde boeddhisme in Nederland, per 1 september 2000 heeft verworven.

Vanwege het grote aantal positieve reacties op de uitzendingen van de BOS is besloten de Stichting Vrienden van de Boeddhistische Omroep op te richten. Stichtingen hebben geen leden, maar begunstigers. Deze stichting is opgericht om ook activiteiten buiten de BOS mogelijk te maken.