‘Het is nog te vroeg om de vlag uit te hangen.’ Dat was de eerste reactie van Greenpeace op het regeerakkoord ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’ van Rutte IV. ‘Veel plannen zijn nog onduidelijk. Maar het is zeker dat we niet meer om de klimaat- en natuurcrisis heen kunnen. We zien een trendbreuk richting groen, maar de grote verbouwing van Nederland die nodig is, is pas net begonnen’, aldus Andy Palmen, directeur van Greenpeace Nederland.
Klimaat wordt in het regeerakkoord 58 keer genoemd, in 2017 was dat 47 keer. Alleen daaraan merken we al dat er steeds meer aandacht is voor klimaatbeleid. De nieuwe coalitie kon natuurlijk ook niet achterblijven met plannen, nadat demissionair premier Rutte op de klimaattop in Glasgow had opgeroepen tot ‘actie, actie, actie’. Palmen: ‘De uitwerking van de plannen blijft nog te vaag. Greenpeace zal de nieuwe coalitie, en dus ook Rutte, de komende jaren actief helpen herinneren aan hun beloftes om de klimaatcrisis aan te pakken.’
Het klimaatdoel is opgehoogd, dat is in lijn met de afspraken die in Brussel zijn gemaakt en vanzelfsprekend dat Nederland dit volgt. Om de temperatuurstijging tot 1.5 graad opwarming te beperken is meer nodig, minstens 65% minder CO2-uitstoot en concrete plannen. Die plannen missen op dit moment, want er worden weinig harde cijfers of doelen genoemd.
‘Een klimaatfonds van 35 miljard euro is prachtig, maar de uitvoering hiervan baart ons ook zorgen. Grote vervuilers kunnen hier straks aanspraak op maken. En dat terwijl de nieuwe coalitie nog niet heeft ingevuld hoe ze de CO2-heffing gaan ophogen. Die heffing blijft te slap en gaat op die manier veel te weinig impact hebben. Het is dus nog onbekend hoeveel grote vervuilers straks gaan betalen over hun uitstoot. En dat terwijl ze straks wel een greep mogen doen uit deze pot met miljarden. Daar komt bij dat het kabinet voorstelt om vijf miljard te steken in twee nieuwe kerncentrales. Een zeer ongelukkig plan, we kunnen deze miljarden veel en veel beter besteden. Kernenergie duurt te lang, is peperduur en zadelt ons op met gevaarlijk radioactief afval’, aldus Palmen.
‘Het kabinet wil stoppen met biomassa als energiebron, maar per wanneer daar wordt met geen woord over gerept. Als je zoveel ruimte laat, weet je dat het probleem niet opgelost wordt. De Waddenzee lijkt gelukkig beschermd tegen nieuwe vergunningen voor boren naar gas. Absurd dat er überhaupt sprake was van gaswinning in dit natuurgebied dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.’
‘Het kabinet besluit pas volgend jaar over Lelystad Airport. Voor ons is het onbegrijpelijk dat er midden in de klimaatcrisis nog steeds wordt nagedacht over een nieuw vliegveld. Dat kan gewoon niet. De luchtvaart heeft grote problemen met herrie, stikstof, luchtvervuiling en CO2-uitstoot. Het is daarom noodzakelijk dat de luchtvaart in Nederland gaat krimpen, 500 duizend vluchten per jaar van en naar Schiphol is onhoudbaar. Zet in op een toekomst met veel minder vluchten. Goed voor de natuur, omwonenden en het klimaat.’
Natuur
‘Na decennia van uitstel is gekozen voor een grote en onvermijdelijke hervorming van de Nederlandse landbouw. Het is goed dat onder andere banken en supermarkten worden verplicht hun verantwoordelijkheid te nemen. Zo worden supermarkten nu verwacht bij te dragen aan een eerlijke prijs voor een duurzamer product.’
‘Met de nieuwe stikstofplannen kan een grote stap worden gezet in de aanpak van de natuurcrisis. Maar het is vooralsnog onzeker of de maatregelen voldoende en snel genoeg zijn om te voorkomen dat we de meest kwetsbare natuur verliezen. Voor bepaalde type natuur, zoals oude eikenbossen, is het nu of nooit. Het succes van de plannen hangt af van nog nader te maken keuzes, de snelheid en de uitvoering; opeenvolgende kabinetten Rutte hebben ondanks beloftes geen daadkracht getoond. Greenpeace waarschuwt ervoor dat alle plannen niet weer bij mooie woorden mogen blijven’, aldus Palmen.
