Al zes weken heerst er een (gewone) griepepidemie in Nederland. Steeds meer mensen worden geveld door het griepvirus. Afgelopen week gingen 115 op de 100.000 mensen naar de huisarts met griepklachten. De week daarvoor waren dat er 91. Als twee weken achter elkaar meer dan 51 op de 100.000 mensen met griepklachten naar de huisarts gaan, is er officieel sprake van een griepepidemie.
De piek van de epidemie lijkt nog niet bereikt. De griepgolf duurt in Nederland gemiddeld negen weken, maar vorig jaar hield hij 15 weken aan. De huidige griepepidemie gedraagt zich tot nu toe vergelijkbaar met de vorige. De grote boosdoener is het influenzavirus B Yamagata. Maar in toenemende mate worden mensen ook ziek door het influenzavirus A(H3N2). Dit virus was vorig jaar ook verantwoordelijk voor de epidemie en maakt een groot aantal ouderen ziek.
Er is momenteel sprake van een bijzonder ongewoon verlopende griepepidemie. In week 11 bezochten 115 op de 100.000 mensen de huisarts met griepachtige klachten. Dat is boven de grens voor een griepepidemie. Tot nu toe verliep de griepepidemie heel mild, met cijfers rondom de epidemische grens. Bij de stijging die nu wordt gezien speelt de onrust over het nieuwe coronavirus (SARS severe acute respiratory syndrome -CoV coronavirus -2) ongetwijfeld een rol. De stijging van het aantal mensen met griepachtige klachten was het hoogst in de groep mensen van 65 jaar en ouder en in de regio noord (Groningen/Friesland/Drenthe).
In de monsters die in week 11 werden afgenomen bij patiënten met een acute luchtweginfectie die de huisarts hebben bezocht, werd in ongeveer 16 procent van de monsters het influenzavirus gevonden, voornamelijk van het type A. Daarnaast werd in 8 procent van deze afgenomen monsters het nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) aangetoond. Deze positieve SARS-CoV-2 monsters waren voornamelijk afkomstig van patiënten uit gebieden met veel COVID-19 gevallen.
In opdracht van het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu is Nivel recent gestart met een monitor naar zelf gerapporteerde griepachtige klachten onder de algemene bevolking. In week 10 gaf 17% van de deelnemers aan griepachtige klachten te hebben. Acht procent van de mensen met klachten heeft hiervoor een arts geraadpleegd.
Wereldwijd wordt jaarlijks 5 tot 10 procent van de populatie geïnfecteerd met influenza. Bij kinderen is dat percentage nog hoger, namelijk 20 tot 30%. Hiervan vertoont de meerderheid geen ernstig ziektebeeld of verloopt de ziekte zelfs asymptomatisch. Toch veroorzaakt de griep jaarlijks 3 tot 5 miljoen ernstige zieken en 250.000 tot 500.000 doden.
Elk jaar krijgen ongeveer 820.000 Nederlanders griep. Tijdens een gemiddelde griepepidemie in de winter gaan er in Nederland 250 tot 2.000 personen direct aan de griep of aan de gevolgen ervan dood. Slachtoffers vallen vooral in de risicogroepen zoals ouderen (circa 90% van de sterfgevallen is 65 jaar of ouder) of personen met een chronische aandoening. In de periode van 2008 tot en met 2018 is er een geleidelijke toename zichtbaar in het jaarlijkse aantal doden tijdens de griepperiode. In het eerste kwartaal van 2018 was de griepsterfte in Nederland uitzonderlijk hoog. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu schatte het aantal extra sterfgevallen op 9444, het hoogste aantal ooit. In België overleden volgens het Belgisch statistiekbureau Statbel in 2016 117 personen direct door griep. In 2015 en 2014 waren het er telkens 51. In 2013 147.
De epidemie in 2018/2019 was een milde griepepidemie. Het totaal aantal mensen dat zich in het seizoen met griepachtige klachten en met longontsteking bij de huisarts heeft gemeld, was dit seizoen lager dan in de vier vorige seizoenen. Ook de oversterfte was het afgelopen seizoen laag in vergelijking met de voorgaande twee winterseizoenen.
Jaarlijks melden artsen in een beperkt aantal overlijdensgevallen influenza als primaire (onderliggende) doodsoorzaak van de overledene. Bij de directe aanleiding van het overlijden aan een andere doodsoorzaak kan influenza echter wel een rol gespeeld hebben, ook al staat dat niet vermeld op het overlijdenscertificaat. In samenwerking met het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek wordt op basis van de totale sterfte (alle doodsoorzaken) met statistische modellen geschat of er oversterfte is.
In het griepseizoen van 2018/2019 stierven ruim 2.900 personen meer tijdens de griepepidemie dan verwacht (Reukers et al., 2019). Het is waarschijnlijk dat deze ‘oversterfte’ samenhangt met de griep. Deze oversterfte is een stuk lager dan in 2017/2018, toen de hoogste oversterfte sinds de start van de monitoring (in 2009) is waargenomen.
Hans Tilman zegt
Op zich wetenswaardig om te weten hoeveel mensen er sterven aan ‘gewone’ griep. De vergelijking tussen griep en Corona is echter een vergelijking tussen: appels en peren. Daarbij zitten de peren dan ook nog eens in een snelkookpannetje. Corona is een zeer besmettelijk virus waar we (nog) weinig van begrijpen en waar geen vaccinatie noch medicatie voor voorhanden is. Bovenal leidt het tot ongekende uitbraakpieken. Die pieken belasten ons gespecialiseerde gezondheidssysteem dusdanig zodat de reguliere behandelingen niet meer plaats kunnen vinden. Daarnaast staat de pandemie in Nederland in zijn beginfase waarvan we het verloop op dit moment niet kennen. Volgens mij draagt dit stukje bij aan ontkenning van de huidige ernstige omstandigheden. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
elisabeth zegt
ik ben het geheel met de reactie van heer Tilman eens.
Reactie van de BD-redactie: In dit nieuwsbericht is melding gemaakt dat er ook nog een gewone griepgolf in Nederland actief is. En dat zo’n golf in het nabije verleden in Nederland soms 2000 tot 2500 dodelijke slachtoffers per jaar maakte. En 800.000 grieppatiënten. Meer dan het coronavirus tot nu toe. Het nieuwsbericht bagatelliseert het kwaadaardige karakter van corona niet en de maatschappelijk gevolgen.
S.W. zegt
Ik ben werkzaam in een ziekenhuis o.a.op de IC en ben net als iedereen in de zorg 24/7 bezig om mijn bijdrage te leveren in de strijd tegen het coronavirus. Ik zie met eigen ogen wat de afschuwelijke, en soms fatale, gevolgen zijn van het coronavirus voor patiënten en hun families.
Ik sluit me volledig aan bij de reactie van de heer Tilman en ik betreur jullie bericht zeer. Alleen de titel van bovenstaand bericht ‘‘gewone’ griep met meer slachtoffers dodelijker dan het coronavirus ’zet m.i. griep direct in vergelijking met het coronavirus en geeft wel degelijk een verkeerd beeld hetgeen in deze fase zeer onwenselijk is omdat het al lastig genoeg is om een ieder ervan te overtuigen, binnen je eigen mogelijkheden, serieus met de strijd tegen dit virus om te gaan.
Reactie van de uitgever van het BD: Als krant hebben wij, zoals andere Nederlandse media vorige week, gemeld dat het ‘gewone’ griepvirus weer manifest is. Zonder de effecten van het coronavirus te bagatelliseren. De ‘gewone’ griep telt jaarlijks in Nederland zo’n 800.000 patiënten en in sommige jaren er tussen de 2000 en 2500 doden te betreuren valt, meest al oude en zieke mensen. Net als bij het coronavirus.
In Nederland meer doden en patiënten dus door die ‘gewone’ griep. Meer dan het coronavirus nu eist. Wat valt er te betreuren als wij als krant net als andere media gewoon haar journalistieke werk doet. Ook voor de gewone griep geldt: bezoek geen patiënten, hou afstand, was je handen en proest niet in het gezicht van een ander.
O.Van Gysel zegt
Dit artikel staat haaks op wat er in de media wordt gecommuniceerd. De gevolgen van Covid-19 zijn nog niet te overzien omdat het virus nog steeds erg actief is. De vergelijking kun je pas maken als het voorbij is. Op dit moment lijkt het virus, agressiever en meer dodelijke slachtoffers te eisen dan de gewone griep. Voorzichtigheid geboden. Ik verblijf zelf in een gebied waarin ik geen effecten van Covid-19 kan beoordelen. Zie alleen de effecten van de maatregelen. 90% ontwrichting van het dagelijkse leven!
D.H. zegt
Als jullie je journalistieke opdracht willen vervullen, zorg dan voor zuivere berichtgeving. De vergelijking in de titel is misplaatst, want dat is een interpretatie en geen feit. Het coronavirus is zonder meer dodelijk gezien het percentage dat eraan overlijdt. Feitelijk is de kop niet juist. Ik stel voor dat jullie vermelden dat er ook nog een griepepidemie is en dat daarbij ook dodelijke slachtoffers vallen. Ik ben geen arts maar ik kan mij voorstellen dat de griep de impact van een coronabesmetting verergert.
Het BD geeft zelden toe iets verkeerd gedaan te hebben. Het zou jullie sieren als jullie het nu wel deden.