Zeker tweederde Europees stuifmeel ernstig vervuild

Meer dan tweederde van het stuifmeel dat bijen verzamelen op Europese akkers en in bijenkasten is vervuild met een cocktail van tot wel 17 verschillende giftige bestrijdingsmiddelen. Dat is de schokkende conclusie van een nieuwe Greenpeace-studie, ‘The Bees’ Burden’, die vandaag is gepubliceerd. De milieuorganisatie voert campagne om de bijen en de landbouw te redden en voert daarom vandaag actie bij het hoofdkantoor van bestrijdingsmiddelen producent Bayer in het Duitse Leverkussen.

De Greenpeace-studie ‘The bees’ burden’ is een analyse van bestrijdingsmiddelenresiduen in bijenbrood – verwerkt stuifmeel in de bijenkast – en stuifmeel dat is verkregen van bijen die het de kast binnenbrengen. De studie is de grootste in zijn soort in Europa en analyseerde meer dan honderd monsters uit twaalf verschillende Europese landen. In totaal werden er 53 verschillende chemische stoffen aangetroffen in het stuifmeel: insecticiden, acariciden, fungiciden en herbiciden, waarschijnlijk geproduceerd door bedrijven als Bayer, Syngenta en BASF.

“Deze studie bewijst opnieuw dat er iets grondig mis is met ons landbouwmodel. De landbouw leunt sterk op intensief gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen, grootschalige monoculturen en machtsconcentratie bij een handvol bedrijven als Bayer, Syngenta en BASF,” zegt Herman van Bekkem, campagneleider Landbouw bij Greenpeace Nederland. “De last voor bijen en andere bestuivende insecten is ondraaglijk; ze worden blootgesteld aan een cocktail van giftige bestrijdingsmiddelen.”

Het rapport bevestigt de bevindingen van een recent rapport van de Europese voedselveiligheidswaakhond EFSA. In dit rapport erkent de EFSA dat er groot gebrek aan kennis is over de gezondheid van honingbijen en andere bestuivende insecten. De EFSA dringt er bij de Europese Commissie op aan om zo snel mogelijk wetenschappelijk onderzoek te doen naar de gevolgen van de giftige cocktails waaraan bijen dagelijks worden blootgesteld. In het licht van de nieuwe bevindingen roept Greenpeace de Europese Commissie en verantwoordelijk staatsecretaris Sharon Dijksma op om:

• de bestrijdingsmiddelen clothianidine, imidacloprid, thiamethoxam en fipronil snel volledig te verbieden;
• een volledig verbod in te stellen op chlorpyrifos, cypermethrin en deltamethrin (de Tweede Kamer nam onlangs een motie aan die vraagt om een      verbod op alle neonicotinoiden en fipronil in Nederland);
• te werken aan een Europees actieplan om de risico’s van bestrijdingsmiddelen voor bijen beter in kaart te brengen en het gebruik van giftige middelen te verminderen;
• niet-chemische alternatieven voor plaagbeheersing en ecologische landbouwmethoden verder te ontwikkelen en te bevorderen.