• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

‘Economisch gezien begint het bewandelen van de Middenweg met het beteugelen van hebzucht.’

10 januari 2013 door Kees Klomp

Onlangs was ik uitgenodigd voor een intieme Q & A met Akong Tulku Rinpoche bij leiderschapsadviesbureau The Gift. Akong Tulku Rinpoche is een zeer gerespecteerde Tibetaanse leraar die samen met management consultant Dona Witten van Ernst & Young een belangwekkend boek – Enlightened Management – schreef over management op basis van boeddhistische beginselen.

Hoogtepunt van de bijzondere avond was voor mij het tegelijkertijd ontwapenende én ontwakende antwoord op de vraag ‘Rinpoche, what’s your view on the current economic crisis?’ die van één van de deelnemers kwam. Terwijl de Rinpoche zijn handen omhoog bracht om het punt dat hij er mee probeert te maken verder te verduidelijken, zei hij: ‘You have Profit’, terwijl hij zijn linkerhand nog wat verder optilde, en ‘You have Loss’; waarbijook zijn rechterhand volgde. ‘Economics is essentially about Profit & Loss, right?’. Instemmend geknik. De Rinpoche vervolgde: ‘Sometimes Profit, sometimes Loss. That’s normal. That’s natural’, om maakte vervolgens razendsnel zijn punt te maken: ‘Your problem is you only want profit. That’s not natural. You have a wrong view. That’s all. There is no crisis. This is just a – temporary – period of loss’.

Akong Tulku Rinpoche
Akong Tulku Rinpoche

Voor de goede verstaander hield Akong Tulku Rinpoche hiermee een pleidooi voor prudence – wat zoiets betekent als realiteitszin – en een term is die door de Britse econoom E.F Schumacher is geïntroduceerd in het economische domein. In zijn baanbrekende boek Small is Beautiful; economics as if people mattered noemt Schumacher prudence de moeder aller economische deugden.

Een écht eerlijke en evenwichtige economie kan volgens Schumacher alleen bestaan bij gratie van gezond verstand: ‘Prudence implies a transformation of the knowledge of truth into decisions corresponding to reality’. Lezers van mijn boeken en blogs weten dat ik prudence beschouw en behandel als het episch centrum van maatschappelijk meedogend ondernemen. Het is een cruciale randvoorwaarde.

Ook Akong Tulku Rinpoche refereerde aan dit gezond verstand en deze realiteitszin, en vooral het ontbreken ervan in ons huidige economisch denken en doen. Je hoeft geen economisch geleerde te zijn om in te zien dat continue, ongebreidelde groei en voorspoed gewoonweg niet haalbaar en houdbaar zijn. Het is onevenwichtig. Balans is dan ook het allerbelangrijkste kenmerk van buddhist economics; een expliciet en exclusief boeddhistische economische school/stroming waarvan de eerdergenoemde E.F Schumacher grondlegger is, die in deze tijd van economische en ecologische crises steeds vaker opduikt als een bron van inspiratie en als potentieel – constructief – alternatief voor ons huidige – destructieve – doen en laten. Balans is key.

Boeddhistisch econoom Hans-Guenter Wagner zegt hierover in zijn paper On Buddhist Economics As a Science of Right Livelihood: ‘Whereas modern economics is focused on high rates of economic growth, buddhist economics relies on balance and equilibrium and sustainable relations’. Balans wordt verkregen door het respecteren van de boeddhistische Middenweg; de wijsheid die de Boeddha tot verlichting bracht. De Middenweg draait om het vermijden van excessen en extremen. Omdat die excessen slechts leiden tot lijden. De Middenweg staat voor matiging en redelijkheid.

Economisch begint het bewandelen van de Middenweg daarom met het beteugelen van hebzucht. Hebzucht veroorzaakt namelijk – onvermijdelijk – excessen. Er zit een enorm verschil tussen wezenlijke behoeften (needs) en valse verlangens (wants). Verwerven – extern genot – kan en zal nooit leiden tot blijvende voldoening – intern geluk – en dus heeft het geen enkele échte zin om te luisteren naar de niet te stillen honger naar meer, meer, meer. Hoe hard en lang je het ook probeert; je gaat er nooit écht gelukkig van worden.

Voor geluk zijn andere zaken nodig. Daarom staat de mentale component en  bewustzijnsgroei centraal in buddhist economics. De bekende – Thaise – boeddhistische intellectueel P.A. Payutto omschrijft het prachtig in zijn boeddhistisch economische-basiswerk Buddhist Economics; A Middle Way for the Marketplace: ‘In the struggle to feed their blind and endless desire, people do not clearly perceive what is of true benefit and what is harmful… When greed is driving economic decisions, behaviour tends to be morally unskillful, but when desire for well-being is guiding them, economic behaviour will be morally skillful’.

Mensen moeten – door middel van training van de geest – eerst en vooral leren wat – individueel – heilzaam is, voordat ze zich als zodanig – collectief –  kunnen en zullen gedragen. Buddhist economics koppelt het interne (denken) domein heel expliciet aan het externe (doen) domein. Er is niks mis met – economische – productie en consumptie, mits het maar dienstbaar is en constructief bijdraagt aan het welzijn van alle levende wezens. Het materiële wordt gezien en behandeld als een middel om het immateriële doel – geluk – te bereiken. Want dat is namelijk het enige wat écht telt. Een radicaal dienstbare economie dus. Of zoals Akong Tulku Rinpoche het die avond bij The Gift verwoordde: ‘If we want to create a happy society, we need to make happiness leading in economy. We need to choose happy over money. We need to focus on sharing happiness rather than attaining possessions. Everything we do has to help ourselves and others to be happy’. 

Dat buddhist economics veel meer is dan een exotische theorie, bewijzen de recente ontwikkelingen omtrent het Gross National Happiness – het Bruto Nationale Geluk – van het piepkleine Himalaya-staatje Bhutan. Bhutan introduceerde het Bruto Nationale Geluk reeds in de jaren ’70 van de vorige eeuw als een welzijnsalternatief voor de monomane welvaartsindexering van het Bruto Nationale Product. Dit was destijds een bijzondere maar geen vreemde beslissing, omdat Bruto Nationaal Geluk niks anders is dan seculiere buddhist economics, en Bhutan een boeddhistisch land is.

Bruto Nationaal Geluk is een radicaal op levenskwaliteit georiënteerde indexering. Het meet een uitgebreide en uitgebalanceerde set van financiële, sociale, culturele, sociale en spirituele parameters, die tezamen een veel betere – ware – weergave van rijkdom geven. De Verenigde Naties hebben vorig jaar het World Happiness Report gepubliceerd waarin staat dat Bruto Nationaal Geluk een betere maatstaf voor maatschappelijk succes is dan het traditionele Bruto Nationale Product, en daarmee automatisch ook een betere graadmeter en richting-gever voor duurzame economische ontwikkeling. Geluk is – kortom – de toekomst! Geluk is het nieuwe geld! Dus beste manager, wees voorbereid op de toekomst, omarm deze nieuwe vorm van waarde-creatie, zet geluk centraal in je bedrijf, zorg voor Gross Organizational Happiness en maak van gewoon werk, nobel levensonderhoud!

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Economie Tags: Akong Tulku Rinpoch, Boeddhisme, E.F. Schumacher, Hans-Guenter Wagner, hebzucht, kees klomp, middenweg, prudence

Lees ook:

  1. Doorstart discussie over boeddhisme en commercie
  2. Business happiness or business pleasureness? That’s the questions!
  3. Good-evening! boeddhisten in de staatse Lage Landen
  4. ‘Politiek: nuttig, maar niet heel belangrijk…’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Joop Romeijn zegt

    10 januari 2013 om 10:59

    ‘ Intiem ‘ Kees, was die Q&A? Dat is toch eufemistisch taalgebruik voor een ‘besloten’ bijeenkomst?
    Een rinpoche mag toch niet bij een intieme en dat betekent in het Nederlands, licht erotische, bijeenkomst komen? Of was het met kaarslicht en zo?
    En alweer over leiderschap, wanneer ga je je toch identificeren met en schrijven over volgelingenschap ? Dat kan je best. Wij willen toch geen leider zijn?

    Verder een interessant betoog, waarbij ik het woord ‘geluk’ vervang door ‘ontwaakt ‘ of als je dat te ver vindt gaan ‘onthecht ; want de term ‘gelukkig’ zouden we niet meer gebruiken, heb ik ook bij jou gelezen.

    PS
    Ga je ook naar de Outlet Book Store van ASOKA e.a. in Den Haag?
    Zie m’n recente blog daarover.

  2. Annemiek Deerenberg zegt

    10 januari 2013 om 13:45

    Mooi stuk en zeker het overdenken waard.

  3. Menno prins zegt

    13 januari 2013 om 12:50

    @Joop: Het woord of begrip “Intiem” heeft in het Nederlands volgens de Dikke van Dale 4 betekenissen, waarvan de door jou genoemde de vierde is – en gelet op die plaats in de rangorde – met de minst prominente betekenis.
    Over leiderschap en volgelingschap wil ik opmerken dat de grootste leiders, met véél leiderschapskwaliteiten,volgens mij mensen zijn die een levend voorbeeld zijn in het in de praktijk brengen van dienstbaarheid. Welke kwaliteiten er precies nodig zijn voor volgelingschap, kan ik zo niet opsommen. Wanneer het kwaliteiten zijn als “schaapachtigheid”, of “niet voor jezelf denken, maar doen wat de meester zegt” – dan lijkt volgelingschap mij weinig aanbevelenswaardig. Betekent “volgeling zijn” echter: je best doen om het voorbeeld te volgen van de ware leider ( in mijn ogen dus de meest “dienstbare”) – dan is er in feite geen conflict meer, want dan houdt volgelingschap in dat je net als leider handelt: in dienst van wat groter is dan jezelf.
    Alle volgelingen van Boeddha zijn opgeroepen zelf Boeddha’s te worden, en daarmee gelijk aan …

Primaire Sidebar

Door:

Kees Klomp

Kees Klomp is Boeddhist, en marketing- en management expert 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 19 april 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 21 april 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 21 april 2021
    'Natuur: één Leven' - ONLINE Lezingenserie
  • 22 april 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 25 april 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Van de bergen naar de stad

Kees Moerbeek - 18 april 2021

De leiders van het Nieuwe Boeddhisme (shin bukkyō) beweerden dat het Japanse boeddhisme evolutionair de meest geavanceerde vorm was van Boeddha’s leer. Anderen gingen zelfs zover om te beweren dat het zuivere boeddhisme alleen in Japan bewaard is gebleven.

Het zelfgekozen levenseinde

Erik Hoogcarspel - 15 april 2021

Je hoort steeds meer tegenwoordig dat een leven “voltooid” kan zijn, alsof het leven een klus is die je moet klaren. Ik begrijp het gevoel, maar uit de bijna-doodervaringen blijkt dat mensen die op het randje zijn geweest opeens andere opvattingen hebben gekregen.

De brug tussen China en Japan

Kees Moerbeek - 4 april 2021

Toen het koninkrijk Silla zich in het jaar 57 losmaakte van China, ontstonden de Drie Koninkrijken van Korea. Dit waren: het koninkrijk Goguryeo, het koninkrijk Baekje en het koninkrijk Silla. Dit artikel gaat met grote stappen door de geschiedenis van Korea. Eeuwenlang was het land de brug die China met Japan verbond en ook de brug waarover de Boeddha naar Japan reisde.

Ardan

Ardan - 4 april 2021

...

Over het lijden van boeddhisten in Bangladesh

Kees Moerbeek - 28 maart 2021

Bangladesh werd in 1971 na een wrede onafhankelijkheidsoorlog onafhankelijk van Pakistan. Dit ‘land van de Bengalen’, de letterlijke betekenis van ‘Bangladesh’, is de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra en grenst zowel aan India als aan Myanmar. Zo’n 0,6% van de ruim 162 miljoen Bengalen is Theravada boeddhist en 95% is moslim. In 1988 werd de islam er staatsgodsdienst. Dit artikel gaat over de grote lijnen van de positie van de boeddhisten.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Niet-weten als passe-partout: maya
  • Van de bergen naar de stad
  • Dick – De zin van zen
  • Lente
  • Ardan

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens