• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Linksom of rechtsom

Linksom of rechtsom

16 juni 2016 door Hans van Dam

“Wat vind jij van het boeddhisme?”
“Een mijnenveld.”
“Mijn idee, Hans.”
“Hoezo?”
“Geloften en goede voornemens leiden alleen maar tot bestendiging van het geloof in de persoon, de vrije wil en de maakbaarheid van de wereld.”
“Wat zou volgens jou het beste zijn?”
“Geen goede voornemens meer maken, geen geloften meer afleggen en dat ook niet van anderen verlangen.”
“Je veronderstelt een persoon, een vrije wil en een maakbare wereld.”
“Wat?”
“Geen goede voornemens meer maken, geen geloften meer afleggen en dat ook niet van anderen verlangen leidt alleen maar tot bestendiging van het geloof in de persoon, de vrije wil en de maakbaarheid van de wereld.”
“Verdraaid.”
“Dat zeg ik.”
“Wat?”
“Een mijnenveld.”

Boeddhabom

Deze tekst maakt deel uit van de Perongelukexpress, een serie over de vrije wil.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: anatman, de perongelukexpress, geloften, leegte, niet zelf, niet-weten, vrije wil, vrijheid

Lees ook:

  1. Wensdenken, waanvoelen en droomdoen
  2. Voor het begin beginnen
  3. Turgor et emergo
  4. Rust en vrede zonder rede

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Siebe zegt

    16 juni 2016 om 11:03

    Krishnamurti was een leraar die aangaf dat het niet nuttig was om, kortgezegd, methode te beoefenen om de waarheid te ontdekken. Hij sprak niet zo positief over het ontwikkelen van meer liefdevolle vriendelijkheid, geduld, ijver, ethisch gedrag en concentratie etc. Hij zag er eigenlijk het nut niet van in. Het zorgt niet voor die radicale transformatie die hij voorstond maar was eigenlijk meer van hetzelfde, enkel het niveau van conditionering. In boeddhistische termen vertaald….Krishnamurti sprak niet positief over het nut van methode.

    In boeddhisme zie ik een totaal andere benadering. Zowel in de teksten van de Pali Canon als in mahayana werken en bij mahayana leraren zie ik juist benadrukt worden dat het erg belangrijk is zulke methode of oefeningen (conditionering) in combinatie met wijsheid te beoefenen.

    Gampopa, kamma-kagyu meester en leerling van Milarepa besteedt hier bijvoorbeeld aandacht aan in zijn beschrijving van de Perfectie van Wijsheid, H. 17 in The Jewel Ornament of Liberation.

    Enkele fragmenten (door mij uit Engels vertaald):

    De ‘Aksayamati-Requested Sutra’ zegt:
    “Aangezien de beoefening van wijsheid zonder methode je zal binden aan nirvana, en de beoefening van methode zonder wijsheid je zal binden aan samsara, is het daarom noodzakelijk ze te verenigen”.

    De ‘Sutra Shown by Vimalakirti’ zegt:
    “Wat is de gebondenheid van alle bodhisattva’s en wat is bevrijding?
    Wijsheid niet ondersteund door methode is gebondenheid; wijsheid ondersteund door methode is bevrijding. Methode niet ondersteund door wijsheid is gebondenheid; methode ondersteund door wijsheid is bevrijding”.

    Daarom, het gescheiden beoefenen van of methode of wijsheid is de activiteit van Mara.

    De ‘Naga King Sagara-Requested Sutra’ zegt:
    “Er zijn twee activiteiten van Mara: methode gescheiden van wijsheid en wijsheid gescheiden van methode. Men dient deze op te geven door ze te kennen als de activiteiten van Mara”.

    Ter illustratie, zoals we de ogen nodig hebben om de weg en voeten te onderscheiden, de afstand te overbruggen en om de stad van onze keuze te bereiken, zo geldt ook dat om de stad van niet-verblijvende nirvana te bereiken, we het oog van wijsheid en de voeten van methode moeten verenigen.

    De ‘Mount Gaya Sutra’ zegt:
        “In het kort, het pad van de Mahyana is tweevoudig: methode en wijsheid”.

    Verder, wijsheid ontstaat niet uit zichzelf. Ter illustratie, zelfs als je een vuur ontsteekt van een kleine hoeveelheid hout, een groot lang brandend vuur zal zich niet voordoen. Maar als je een vuur maakt door een grote hoeveelheid droog hout te verzamelen, wordt het groot en lang brandend en je zou het niet uit kunnen maken, zelfs als je het probeert te doven.
    Zo zal ook grote wijsheid niet ontstaan daar waar weinig verdienste verzameld is, maar aan de andere kant, grote wijsheid zal ontstaan waar er een grote hoeveelheid verdienste is verzameld uit vrijgevigheid, ethische discipline, enzovoorts, en het zal alle verduisteringen wegbranden. Daarom, voor wijsheid ben je afhankelijk van vrijgevigheid enzovoort. ‘
    [einde fragmenten]

    Ik zie dat zowel in de Pali Canon teksten als ook in mahayana teksten nadrukkelijk dus de instructie wordt gegeven methode niet te verwaarlozen en voortdurend te oefenen in het perfectioneren van vrijgevigheid, ethische discipline, geduld, ijver, concentratie. Het vuur van wijsheid brandt kennelijk niet goed zonder deze voorraad verdienste.

    Waarschijnlijk gaat dat, zoals Hans zegt, gepaard met geloof in een persoon die beoefent, streeft, vordert maar kennelijk is dit geen echt obstakel. Ik zie dat bij de sutta’s ook. Het geloof in ‘Ik ben’ zal sowieso heel lang bestaan en gedrag overheersen. En is dat minder bij iemand die niet bewust traint in vrijgevigheid, ethische discipline, ijver, concentratie, geduld etc? Ik denk het niet. Ook die geest wordt gedomineerd door de notie ‘Ik ben’ maar in tegenstelling tot degene die traint verzamelt die geen verdienste. Je hebt kennelijk wel de verdienste nodig.

    Qua beoefening en instructie is het dus denk ik geen mijnenveld. De aansporing is toch om voortdurend te werken aan methode (dus de paramita’s perfectioneren) en zo de verdienste te verzamelen die een ontmoeting met de waarheid mogelijk maakt. De instructie is methode niet te scheiden van wijsheid.

  2. Tokai Dwaalzin zegt

    16 juni 2016 om 14:51

    Boeddhisme, wat is dat eigenlijk Hans en/of Kees en/of Piet, Klaas, Jan, Marianne, Anna, Maria, Carla, of wie dan ook, als je bestaat???

    Vrije wil, wat is dat……enz. enz…???

    Zelf, wat is dat…….enz. enz….???

    Maakbaarheid, ooit meegemaakt???

    • Siebe zegt

      16 juni 2016 om 17:32

      Stel bijvoorbeeld dat je in dit leven de intentie of het plan hebt om rijk te worden, maar je hebt weinig opleiding en ziet weinig kansen. Dan op een dag besluit je samen met wat ‘vrienden’ te gaan stelen/inbreken. Dan moet je niet raar opkijken dat het gevolg van die wilsdaden eens is dat je in de gevangenis belandt of allerlei andere moeilijkheden tegenkomt die met je keuze te maken hebben.

      Als je intentie aldoor is om je aangenaam te voelen, in een roes, moet je niet raar opkijken dat je op een dag je leven een grote puinhoop is geworden, en je enorm lijdt. Lichaam verwoest door drank en drugs en geestelijk geheel afhankelijk geworden, waarschijnlijk ook levend in een vervuilde omgeving, vol ellende.

      Als je als puber gericht bent op indruk maken, je wilt jezelf bewijzen voor je vrienden, stoer doen, dan moet je niet raar opkijken dat je op een dag jezelf in coma zuipt, je been breekt, ongelofelijk domme dingen doet, waarmee je jezelf en anderen in problemen brengt.

      Etcetera

      Dus maakbaarheid is wel een existentieel gegeven.
      En dat de Boeddha over wilsdaden sprak als iets wat vormgeeft aan de toekomst is ook ter zake.

      Het doet er ook niet toe of iemand bewust is van dit vormgevend aspect van wilsdaden (incl. neigingen), en ook niet of die wilsdaden vrij of onvrij zijn. Het doet er zelfs niet toe of er een zelf is die zulke wilsdaden wil en de gevolgen ervaart. De relatie tussen wilsdaden en gevolgen, en vice versa, doet zich toch wel voor.

      Kijk ook naar klimaatveranderingen of uitputting van grondstoffen. Dat is ook kamma gerelateerd want wij willen, als mensheid,- althans dat is de stroom waarin we gestapt zijn-, zoveel. Het is eigenlijk het gevolg van een hebzuchtig leven. Het toont de gevolgen van onze collectieve wilsactiviteit.

      Het zou raar zijn wanneer we als mensheid ons kop in het zand steken, niet-weten voorwenden, terwijl iedereen kan zien/begrijpen hoe dit werkt. Hoe wilsdaden in grote lijnen vormgeven aan de toekomst en ook het heden vormgegeven is door wilsdaden vroeger.

    • Kees moerbeek zegt

      16 juni 2016 om 20:35

      ‘Qua beoefening en instructie is het dus denk ik geen mijnenveld. De aansporing is toch om voortdurend te werken aan methode (dus de paramita’s perfectioneren) en zo de verdienste te verzamelen die een ontmoeting met de waarheid mogelijk maakt. De instructie is methode niet te scheiden van wijsheid.’
      Waar haal je het toch weer vandaan, Siebe? Of is Siebe een pseudoniem voor Tokai (als in de Hongaarse dessertwijn) Dwaallust?

      • Tokai Dwaalzin zegt

        16 juni 2016 om 22:04

        Beste Kees,
        Ik produceer inderdaad een heerlijke dwaalzinnige wijn, maar is toch is Siebe absoluut geen pseudoniem voor Tokai.

        (Ik ben slechts een eenvoudige, simpele en onvolledige incarnatie van Tokai, de waanzinnige zenmonnik uit de late middeleeuwen. Een eervol eerbetoon aan een van de vele hoeders van de weg.)

      • Siebe zegt

        17 juni 2016 om 10:54

        Wat is het probleem Kees?

  3. G.J. Smeets zegt

    16 juni 2016 om 15:10

    [““Verdraaid.”
    “Dat zeg ik.”]
    Voilà, de möbius ring waar ik gisteren op wees toen het over de oude vos ging.
    [“Wat?”
    “Een mijnenveld.”]
    Dat kort ik in tot ‘mijnveld’.

    Een historische paralel.
    Sigmund Freud stelde 100 jaar geleden dat de zelf-kritische introspectie (‘Durcharbeit’) van een analysand afgerond is zodra hij/zij de dagelijkse pijnlijke gang van zaken accepteert en zich er niet tegen verzet met ik-mij-mijn smoesjes.
    De boeddhistische boeken van 2000 jaar geleden stelden hetzelfde: zelfkritische introspectie (‘mediteren’) leidt tot acceptatie van de dingen zoals ze zijn zonder ‘ik-mij-mijn’ als self-serving criterium te hanteren.

    • Sjoerd zegt

      16 juni 2016 om 15:38

      Hè, G.J., bedoel je eigenlijk “Leef gewoon, en probeer het niet zo krampachtig te begrijpen “?

      • G.J. Smeets zegt

        16 juni 2016 om 17:46

        Ja, zo ongeveer. Het kardinale punt (draaipunt) is ‘krampachtig’. Zonder zelfkritische analyse is het dagelijkse lijden krampachtig; met zelfkritische analyse verdampt de kramp.

        • kees moerbeek zegt

          16 juni 2016 om 21:01

          Ontkramper, ontkramp uzelve. G.J.https://www.youtube.com/watch?v=uLlv_aZjHXc

        • Sjoerd zegt

          16 juni 2016 om 21:44

          zelfkritisch…..en een beetje flexibiliteit?

          • kees moerbeek zegt

            17 juni 2016 om 11:15

            Heerlijk, die Monty Python, Sjoerd. Ze zetten alles op z’n kop waardoor je de humor, de relativiteit van het bestaan beter inziet. Het bevordert zelfkritiek en een flexibele geest. Kom daar maar eens om in 2016 :-)
            https://www.youtube.com/watch?v=tsb5W0m3S-Y

          • Sjoerd zegt

            17 juni 2016 om 15:53

            Tja, misschien was Sakyamuni wel voorloper van Monty P.

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series BD. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
05 feb
Zen ochtend met Doin Sensei
5 feb 23
05 feb
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
5 feb 23
05 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
5 feb 23
05 feb
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
5 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen gerijmd en ongerijmd vind je de deur naar non-dualiteit
    • De virtuele denkster 407
    • Dick – Leegte die liefde is
    • Wakker Dier prikt romantisch beeld van zuivelsector door
    • Renske – haiku

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens