De oxymoronautomaat is een rijtje taalformules waarmee je paradoxale uitdrukkingen genereert.
Je kan er je eigen formules aan toevoegen en je kan de formules toepassen op werkwoorden en zelfstandig naamwoorden naar keuze.
Formules die vaak goede resultaten leveren in combinatie met spirituele, religieuze en filosofische begrippen zijn:
1. on-X
2. non-X
3. niet-X
4. lege X
5. X-loosheid
6. X-loze X
7. X-end niet X-en
8. X én niet-X
9. X noch niet X
10. X zonder X
11. X voorbij
12. X voorbij alle X
13. X voorbij alle X voorbij
14. zelfs niet X
Je kan de termen ook nesten, bijvoorbeeld ‘zelfs niet (X voorbij alle X voorbij)’ (14 + 13).
Per term X leveren deze formules gemiddeld vijf tot tien werkbare oxymorons op, afhankelijk van je taalgevoel en je tolerantie voor neologismen.
Ik gebruik de oxymoronautomaat om synoniemen en hyponiemen van ‘niet-weten’ en ‘weetniet’ te genereren, maar je kan de oxymorons iedere betekenis geven die je aanspreekt.
Antwoord
Een non-antwoord, een niet-antwoord, het lege antwoord, antwoordloosheid, het antwoordloze antwoord, het antwoord zonder antwoord, de antwoorden voorbij, het antwoord voorbij alle antwoorden, het antwoord voorbij alle antwoorden voorbij.
Begrijpen, begrip
Niet-begrijpen, begriploos begrip, begrijpend niet begrijpen, begrijpen én niet begrijpen, begrijpen noch niet-begrijpen, begrijpen zonder begrip, het begrip voorbij, het begrip voorbij alle begrip(pen), het begrip voorbij alle begrip(pen) voorbij.
Boodschap
Een onboodschap, een non-boodschap, een niet-boodschap, de lege boodschap, de boodschap zonder boodschap, de boodschap voorbij, de boodschap voorbij alle boodschappen, de boodschap voorbij alle boodschappen voorbij, zelfs niet de boodschap dat er geen boodschap is.
Denken
Denkend niet denken, denken én niet-denken, denken noch niet-denken, niet-denken, denken zonder denken, het denken voorbij, het denken voorbij het denken, het denken voorbij het denken voorbij.
(Je kan niet-weten ook omschrijven als een denken dat zich leeg denkt, vrij denkt, dood denkt, als een zich leegdenken, vrijdenken, dooddenken.)
Deugd
De lege deugd, deugdloze deugd, deugd zonder deugd, de deugd voorbij, de deugd voorbij alle deugd, de deugd voorbij alle deugd voorbij, voorbij deugd en ondeugd.
Doen
Niet-doen, doeloos doen, doeloosheid, doende niet doen, doen én niet-doen, doen noch niet-doen, niet-doen, doen zonder doen, het doen voorbij, het niet-doen voorbij, voorbij doen en niet-doen, het doen voorbij het doen, het doen voorbij het doen voorbij, zelfs niet doen aan niet-doen.
Dharma
De lege dharma, de dharma zonder dharma, de dharma voorbij, de dharma voorbij alle dharma’s, de dharma voorbij alle dharma’s voorbij.
Filosofie
Non-filosofie, lege filosofie, (de) filosofie zonder filosofie, de filosofie voorbij, de filosofie voorbij alle filosofie, de filosofie voorbij alle filosofie voorbij.
Ik noem niet-weten ook wel dwijsbegeerte, de weetniet een dwijsgeer.
Gelofte
De non-gelofte, de lege gelofte, de gelofte zonder gelofte, de gelofte voorbij, de gelofte voorbij alle geloften, de gelofte voorbij alle geloften voorbij.
Geloof
Een non-geloof, het lege geloof, het geloof zonder geloof, geloven zonder geloven, geloven zonder geloof, het geloof voorbij, het geloof voorbij ieder geloof, het geloof voorbij ieder geloof voorbij, voorbij geloof en ongeloof, het ongeloof voorbij, zelfs niet geloven in niet-geloven.
Hechten
Hechtend niet-hechten, hechten én niet-hechten, hechten noch niet-hechten, niet-hechten, hechten zonder hechten, het hechten voorbij, de onthechting voorbij, voorbij hechten en onthechten, voorbij gehechtheid en onthechting, zelfs van onthechting onthecht, zelfs niet hechten aan niet-hechten.
Inzicht
Het lege inzicht, het inzichtloze inzicht, het inzicht zonder inzicht, het inzicht voorbij, het inzicht voorbij ieder inzicht, het inzicht voorbij ieder inzicht voorbij.
in plaats van een inzicht noem ik niet-weten ook weleens een uitzicht of uitzicht zonder inzicht of Groot Uitzicht.
Kennen
Het lege kennen, de lege kennis, kenneloosheid, kennisloosheid, kenneloos kennen, kennisloze kennis, kennend niet kennen, kennen én niet-kennen, kennen noch niet-kennen, kennen zonder kennen, de kennis zonder kennis, het kennen voorbij, de kennis voorbij, het kennen voorbij ieder kennen, de kennis voorbij alle kennis, het kennen voorbij ieder kennen voorbij, de kennis voorbij alle kennis voorbij.
Leer
De onleer, de non-leer, de niet-leer, de lege leer, de leer zonder leer, de leerloze leer, de leer voorbij, de leer voorbij elke leer, de leer voorbij elke leer voorbij.
Dat kan je natuurlijk ook doen met exotische namen voor de leer, zoals het boeddhistische dharma: de dharma zonder dharma, de dharmaloze dharma, de dharma voorbij, de dharma voorbij elke dharma, de dharma voorbij elke dharma voorbij.
Leraar, leerling
Een onleraar, onleerling, een non-leraar, non-leerling, een niet-leraar, niet-leerling, een afleraar, afleerling, een leraar/leerling zonder lering/leer, een lege leraar, lege leerling, een leraar zonder leraren, een leraar zonder leerlingen, een leerling zonder leraren, de leraren voorbij, de leerlingen voorbij.
Meditatie
Non-meditatie, mediterend niet-mediteren, mediteren én niet-mediteren, meditatie én niet-meditatie, mediteren noch niet-mediteren, meditatie noch niet-meditatie, niet-meditatie, niet-mediteren, mediteren zonder mediteren, meditatie zonder meditatie, het mediteren voorbij, de meditatie voorbij, meditatie voorbij alle meditatie, de meditatie voorbij alle meditatie voorbij.
Meester
Een onmeester, een non-meester, een niet-meester, een lege meester, een meesterloze meester, een meester zonder meester, het meesterschap voorbij.
Mystiek
Lege mystiek, mystiekloze mystiek, mystiek zonder mystiek, de mystiek voorbij, de mystiek voorbij alle mystiek, de mystiek voorbij alle mystiek voorbij.
(De mystiek van niet-weten noem ik graag weetnietmystiek of de mystiek van alledag.)
Onderricht
Het lege onderricht, het onderricht zonder onderricht, het onderricht voorbij, het onderricht voorbij alle onderricht, het onderricht voorbij alle onderricht voorbij.
Paradigma
Een non-paradigma, het lege paradigma, het paradigmaloze paradigma, het paradigma zonder paradigma, het paradigma voorbij, het paradigma voorbij alle paradigma’s, het paradigma voorbij alle paradigma’s voorbij.
Religie
Een non-religie, de lege religie, religieloze religie, religie zonder religie, de religie voorbij, de religie voorbij alle religie, de religie voorbij alle religie voorbij.
Spiritualiteit
Lege spiritualiteit, spiritualiteit zonder spiritualiteit, de spiritualiteit voorbij, de spiritualiteit voorbij alle spiritualiteit, de spiritualiteit voorbij alle spiritualiteit voorbij.
Stelling
De lege stelling, de stelling zonder stelling, de stellingen voorbij, de stelling voorbij alle stellingen, de stelling voorbij alle stellingen voorbij.
(zo ook met conclusie, principe, motto…)
Tao(ïsme)
Non-taoïsme, leeg taoïsme, taoloze Tao (dat wil zeggen, de wegloze weg), de Tao zonder Tao (de weg zonder weg), taoïsme zonder Tao, taoïsme zonder taoïsme, de Tao voorbij, het taoïsme voorbij, taoïsme voorbij de Tao.
Waarheid
Een non-waarheid, de lege waarheid, de waarheid zonder waarheid, de waarheid voorbij, de waarheid voorbij alle waarheden, de waarheid voorbij alle waarheden voorbij.
Weg
De onweg, de non-weg, de niet-weg, de wegloze weg, de weg zonder weg, de weg voorbij, de weg voorbij alle wegen, de weg voorbij alle wegen voorbij.
Weten
Het lege weten, weteloosheid, weteloos weten, wetend niet weten, weten én niet-weten, weten noch niet-weten, weten zonder weten, het weten voorbij, het weten voorbij ieder weten, het weten voorbij ieder weten voorbij, zelfs niet weten van niet-weten.
Wijsheid
Non-wijsheid, de lege wijsheid, de wijsheid zonder wijsheid, de wijsheid voorbij, de wijsheid voorbij alle wijsheid, de wijsheid voorbij alle wijsheid voorbij.
Woord
Het lege woord, het woordloze woord, het woord zonder woord, de woorden voorbij, het woord voorbij alle woorden, het woord voorbij alle woorden voorbij.
Zen
Non-zen, lege zen, on-zen, zenloze zen, zen zonder zen.
