Als een derwisj in een toestand van zielsverrukking bleef verkeren, zou hij in beide werelden in brokstukken uiteenvallen.

Saadi

Hans: Dat gebeurt toch wel.

Ayah: Zelfs als een derwisj niet in een toestand van zielsverrukking bleef verkeren, zou hij in beide werelden in brokstukken uiteenvallen?

Hans: Alsof hij oorspronkelijk een eenheid was.

Ayah: Niettemin schijnt het belangrijk te zijn dat een derwisj niet in een toestand van zielsverrukking blijft hangen.

Hans: Dat gebeurt toch niet.

Ayah: Waarom niet?

Hans: Ook toestanden van zielsverrukking gaan voorbij.

Ayah: Wat gaat nooit voorbij?

Hans: Geen idee.

Ayah: Is dat wat nooit voorbijgaat of weet je het niet?

Hans: Rozen verwelken, schepen vergaan, maar geen idee blijft altijd bestaan.

Ayah: Ik zou jou nooit iets in mijn poesiealbum laten schrijven.

Hans: Probeer het anders eens bij Plato.

Ayah: Wat zou die zeggen?

Hans: Rozen verwelken, schepen vergaan, maar een Idee blijft altijd bestaan.

Ayah: Die zou ik ook niet in mijn poesiealbum laten schrijven.

Hans: Wie zou je wel in je poesiealbum laten schrijven?

Ayah: Heraclitus.

Hans: Elke gek zijn eigen Griek.

Ayah: De filosoof van de verandering.

Hans: Rozen verwelken, schepen vergaan, maar het voorbijgaan blijft altijd bestaan.

Ayah: Zo denkt de boeddhist er ook over. Alleen vergankelijkheid is eeuwig.*

* Vergankelijkheid (Pali: anicca; Sanskriet: anitya) is volgens het boeddhisme een van de drie Bestaanskenmerken (Pali: tilakkhana; Sanskriet: trilaksana).

Hans: Dat weet je pas achteraf.

Ayah: Wanneer achteraf?

Hans: Als alles voorbij is.

Ayah: Je weet pas of de vergankelijkheid eeuwig is als alles voorbij is?

Hans: Anders praat je voor je beurt.

Ayah: Over welke twee werelden heeft Saadi het eigenlijk?

Hans: Over brokstukken gesproken.

Ayah: Bedoel je dat er maar één wereld is?

Hans: In jouw wereld misschien.

Ayah: En in jouw wereld?

Hans: Mijn wereld, jouw wereld, de werelden van Saadi – hoeveel werelden zijn er wel niet?

Ayah: Ik kan niet zeggen dat ik hiervan in een toestand van zielsverrukking raak.

Hans: Dan zal dat het verschil wel zijn.

“Zelfs als een derwisj niet in een toestand van zielsverrukking bleef verkeren, zou hij in beide werelden in brokstukken uiteenvallen.”

Vormen jouw gedachten een eenheid?

Vormen jouw gevoelens een eenheid?

Vormen jouw ervaringen een eenheid?

Vormen jouw dromen een eenheid?

Vormen de mensen om jou heen een eenheid, en jij met hen?

Is jouw wil het altijd met je eens?

Ben jij een met je spuug en je snot en je poep en je bloed als het nog in je zit?

Ben jij een met je spuug en je snot en je poep en je bloed nadat het je lichaam verlaten heeft?

In wat voor wereld leef je liever, een uniforme of een pluriforme?

In wat voor wereld leef je liever, een relatieve of een absolute?

In wat voor wereld leef je liever, een veranderlijke of een onveranderlijke?

In wat voor wereld leef je liever, een paradoxale of een logische?