• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Grote Woorden

25 februari 2018 door Hans van Dam

Agnose staat voor een wakkere geest die zich door geen enkele gedachte laat flessen.

Behalve ‘de kennis zonder leraar’, ‘de wijsheid zonder wijsheid’ en ‘de wijsheid voorbij alle wijsheid’ hebben zenboeddhisten nog veel meer fraaie frasen gemunt. Geen wonder. Zenpriesters moesten zich nou eenmaal duur verkopen aan het volk dat hen voor niks moest voeden, nap voor nop. Dan komen de Grote Woorden vanzelf. Ik doel op uitdrukkingen als Groot Vertrouwen, Groot Inzicht, Grote Twijfel, Grote Verlichting.

De Grote Tao

In de daoïstische Zhuang Zi, een geschrift dat zo’n duizend jaar ouder is dan zen (chan), komt deze constructie ook al voor, wel of niet met hoofdletters, afhankelijk van de luimen van de vertaler (want het Chinees kent geen hoofdletters).

Zo is daar onder meer sprake van de Grote Weg (de Tao), grote kennis (kennis van de Tao) tegenover kleine kennis (van wereldse zaken), grote woorden (woorden geïnspireerd door de Tao die rustig en vredig zijn) tegenover kleine woorden (die druk en schreeuwerig zijn), en Grote Vrede (de vrede van hem die in overeenstemming met de Tao leeft) – aangenomen dat dit geen anachronistische hineinvertalingen zijn.

In de gezwollen en hoogmoedige taal eigen aan alle wijsheidstradities:

Hij, de allerhoogste mens, leidt zijn geest terug naar daar waar geen begin is, en slaapt in zoete rust in het land van niemendal. Als water stroomt zijn geest in vormeloosheid, het gutst voorwaarts uit de Hoogste Zuiverheid. Ach jij, die met je verstand vastzit op minieme details, en niets weet van de Grote Vrede!

(Zhuang Zi, de volledige geschriften, Kristofer Schipper, 2007/2011, hoofdstuk 32.V, p409-410)

Het Grote Tja

Ik hou ook van Grote Woorden, al ben ik voor mijn levensonderhoud van niemand afhankelijk en hoef ik niemand wat wijs te maken, hooguit wat minder wijs. Zo mag ik niet-weten graag omschrijven als Groot Doorzicht, Groot Ongeloof, Groot Schouderophalen, Groot Uitzicht, Groot Voorbehoud, Groot Wantrouwen en het Grote Tja.

Grote Stilte

Ook Grote Stilte komt in de buurt, al gaat het in agnose niet om een tijdelijke meditatieve trance waarin gedachten en gevoelens naar de achtergrond wijken of geheel ontbreken, en niet om de absolute mentale stilte die ontstaat bij bepaalde beschadigingen van de corticale spraakgebieden of bij (tinnitusvrije) aangeboren doofheid.

Met Grote Stilte bedoel ik hier de figuurlijke stilte van iemand die zich Oost-Indisch doof houdt voor zijn gedachten. Iemand die zijn gedachten niet over zich heen laat walsen maar over zich heen laat wassen zonder een keuze te willen maken of ze vast te willen houden dan wel los te willen laten. Of iemand die zijn gedachten over zich heen ziet wassen of walsen zonder een keuze te kunnen maken of ze vast te kunnen houden of los te kunnen laten, zeg jij het maar, mij maakt het niet uit, ik luister toch niet.

Grote Leegte

Met een soortgelijk voorbehoud kun je niet-weten ook Grote Leegte noemen. Niet omdat je hoofd in agnose vrij is van woorden en gedachten, maar omdat je leer leeg is en er niets te onthouden, uit te dragen of te verdedigen valt, dit ook niet.

Niet-weten is als een leeg plein. Omdat het plein leeg is, staan er geen huisjes op. Omdat er geen huisjes op staan, staan er ook geen heilige huisjes op. Waar geen heilige huisjes staan hoeft niemand ze te onderhouden of omver te schoppen. Waar niemand heilige huisjes hoeft te onderhouden of omver te schoppen, hoeft niemand de onderhouders omver te schoppen of te onderhouden, of de omverschoppers te onderhouden of omver te schoppen.

Grote Vrede

Ook de afwezigheid van heilige huisjes is geen heilig huisje, en voor de dwijze niet zaligmakend. Zijn plein is leeg en zijn plein blijft leeg. Pleinvrees kent hij niet meer, daar is hij voorgoed van genezen, al neigt hij sindsdien naar claustrofobie. Nergens komt hij liever dan op zijn lege plein, en nergens is het niet. Daarom hoeft hij er niet heen en kan hij er niet weg en is hij altijd thuis, al weet hij heg noch steg. Pelgrimeren zonder bede, dat is zijn Grote Vrede.

Grote Vrijheid

Of Grote Vrijheid, wat denk je daarvan? Agnose staat voor een wakkere geest die zich door geen enkele gedachte laat flessen, ook niet door deze. Een weetnietgeest die zelfs niet weet van niet-weten. Een vrijgeest die nergens in vastzit, ook niet in zijn vrijheid. Een libertijn die de flessengeest zijn fles gunt, de heremietkreeft zijn schelp, de kluizenaar zijn cel, de gelovige zijn overtuiging, de bodhisattva zijn geloften, de leerling zijn leer, de horige zijn heer.

Tegenover Grote Vrijheid staat kleine vrijheid, waarin je gekluisterd bent aan een bepaald vrijheidsbeeld, politiek, religieus, spiritueel, maakt niet uit, hoe fraai ook. Kleine vrijheid is geen vrijheid maar een parodie op vrijheid. Geloof je dat? Dan zeg ik: kleine vrijheid is geen parodie, maar de vrijheid om een bepaald vrijheidsbeeld te dienen. Geloof je dat?

Allemaal vrijheidsbeelden. Grote woorden. Geloof ze of niet.

Grote woorden, geloof ze of niet

Deze tekst maakt deel uit van Zondagskindjes, een serie teksten over niet-weten die geen deel uitmaken van een serie. Illustraties Lucienne van Dam.

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: daoïsme, grote vrede, idioticon niet-weten, leegte, niet-weten, stilte, taoisme, vrijheid, zen, zondagskindjes

Lees ook:

  1. Water en Schaduw
  2. Aas zonder aas
  3. Je weg vinden in het boeddhisme is je weg vinden uit het boeddhisme
  4. Onpeilbaar is de vrijheid van wie niet weet

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series. Boeken. NietWeten.nl. Het Agnoseblog. Mail: info(apenstaartje)nietweten.nl 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 17 april 2021
    Kum Nye Yoga Workshop – Lichaam en geest in balans online
  • 18 april 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • 19 april 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 21 april 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 21 april 2021
    'Natuur: één Leven' - ONLINE Lezingenserie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Het zelfgekozen levenseinde

Erik Hoogcarspel - 15 april 2021

Je hoort steeds meer tegenwoordig dat een leven “voltooid” kan zijn, alsof het leven een klus is die je moet klaren. Ik begrijp het gevoel, maar uit de bijna-doodervaringen blijkt dat mensen die op het randje zijn geweest opeens andere opvattingen hebben gekregen.

De brug tussen China en Japan

Kees Moerbeek - 4 april 2021

Toen het koninkrijk Silla zich in het jaar 57 losmaakte van China, ontstonden de Drie Koninkrijken van Korea. Dit waren: het koninkrijk Goguryeo, het koninkrijk Baekje en het koninkrijk Silla. Dit artikel gaat met grote stappen door de geschiedenis van Korea. Eeuwenlang was het land de brug die China met Japan verbond en ook de brug waarover de Boeddha naar Japan reisde.

Ardan

Ardan - 4 april 2021

...

Over het lijden van boeddhisten in Bangladesh

Kees Moerbeek - 28 maart 2021

Bangladesh werd in 1971 na een wrede onafhankelijkheidsoorlog onafhankelijk van Pakistan. Dit ‘land van de Bengalen’, de letterlijke betekenis van ‘Bangladesh’, is de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra en grenst zowel aan India als aan Myanmar. Zo’n 0,6% van de ruim 162 miljoen Bengalen is Theravada boeddhist en 95% is moslim. In 1988 werd de islam er staatsgodsdienst. Dit artikel gaat over de grote lijnen van de positie van de boeddhisten.

Ekayano maggo – de kern van het pad naar zelfrealisatie

gastauteur - 25 maart 2021

Guy E. Dubois is auteur van verschillende werken over de leer van de Boeddha. Verder heeft hij verschillende vroeg-boeddhistische suttas vertaald vanuit het Pali naar het Nederlands en deze teksten becommentarieerd. Als yogi is hij volledig ongebonden t.o.v. elke boeddhistische stroming. Hij interpreteert de dhamma op een vrijgevochten manier. Al zijn boeken stelt hij gratis ter beschikking aan de lezers van het Boeddhistisch Dagblad

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Het jaar 2021 – dag 106 – reaprik
  • Het Edele Achtvoudige Pad in Vipassana
  • Boeddhistische priester boos – vrouw op motorkap auto
  • Grote steun voor burgerinitiatief tegen kooien in veehouderij bij hoorzitting in EU Parlement
  • Zenleraar Ton Lathouwers over zijn verzamelde teisho’s

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens