Niemand hoeft meer te doen alsof hij iets doet.
Dharma en filosofie
Op deze pagina staan wat zwaardere stukken die een relevantie hebben met de leer van de Boeddha. Actuele onderwerpen belicht tegen de achtergrond van de oorspronkelijke teksten van de Boeddha. De moeite van het bewaren en bespreken waard.
De natuurlijke gang van het leven (IV en slot) – een taoïstische vertelling
In die tijd leefde er een oude Chinees, die in de hele wereld maar twee dingen zijn eigendom noemde: zijn enige zoon en een paard.
De natuurlijke gang van het leven I
De dood kan op een zaterdag zomaar komen en dan ben je er niet meer. Zoals je op een zaterdag ook zomaar ter wereld kan komen.
Taigu – Dhammasabbatical
Waarom studeren? Waarom schrijven? De waarheid dat je na verworven inzicht het best meteen de vloer kunt gaan vegen, dringt zich groots en onontkoombaar aan mij op.
‘Weinig mensen komen naar een Dhamma-voordracht om te horen hoe ze zich kunnen bevrijden van het aangename’
Dit ‘nergens vertoeven’ heeft alles te maken met wat op dit moment gebeurt. Hoofdpijn of geen hoofdpijn; file of geen file. Het heeft echt geen belang wat er gebeurt. Kan je alles met zo’n ingesteldheid benaderen? Dit vereist volledige aanvaarding. Maar totale aanvaarding betekent niet berusting. Het betekent niet: “Oké, wat mij ook overkomt, ik blijf hier zitten en laat alles maar over mij heenkomen”. Het betekent wel: “Dit gebeurt nu, op dit ogenblik. Ik kan het niet veranderen, het proces gaat zijn eigen gang. Kan ik totaal aanwezig zijn, zonder te verlangen naar het voorbije of het volgende moment?” Aandacht is in dit moment, als we inademen en weer uitademen. Het is een totale aanvaarding zonder te discrimineren, zonder voorkeur. En ja, ik ben me er maar al te zeer van bewust dat dit gemakkelijker gezegd is dan gedaan.
Taigu – Met en zonder bodhisattva’s
Bodhisattva’s met een hoofdletter, moeten wij geloven, zijn ooit, vele levens terug, begonnen als gewone mensen die uit spirituele inspiratie de vier geloften aflegden.
Dana is jezelf bevrijden van hebzucht
‘Met de Boeddha ben ik ervan overtuigd dat als de mensen de werkelijke waarde en betekenis van het beoefenen van vrijgevigheid zouden beseffen en het vanuit die instelling zouden praktiseren, dit ze rijker en gelukkiger zou maken en de samenleving mooier en harmonischer.’
“Wat denk je, Rahula? Waartoe dient een spiegel?”
De verhouding tussen de Boeddha en zijn zoon Rahula was vertrouwelijk en vriendschappelijk, maar niet hartelijk en al helemaal niet innig, daar dit naar de overtuiging van de Verhevene een innerlijke band zou betekenen, met slechts leed als gevolg.
Sangha of sekte? Ook in het boeddhisme kan men verwachten dat sektes in negatieve zin bestaan
Het woord ‘sekte’ heeft (evenals de Engelse tegenhanger ‘cult’) pas sinds enkele decennia een negatieve klank gekregen. Het is afgeleid van het Latijnse woord voor snijden en betekende een afsplitsing van een geestelijke stroming.
Geloof niet alles wat je denkt
Als de Boeddha een mens was en geen uit een of andere hemel neergedaalde god en het boeddhisme dus geen godsdienst is, waarom wordt er dan in de suttas regelmatig over goden en godheden gesproken?
Op zoek naar Guanyin, bodhisattva van mededogen
Het mahayanaboeddhisme kent verschillende bodhisattva’s − helpers en helpsters in de nood bij het volbrengen van het Achtvoudige Pad, die vaak heel doortastend voor ons in de bres springen.
Ad van Dun – Aikido, vredig vechten, het verhaal
Een van de kernachtigste verdedigingen die het blinde, sterfelijke, behoeftige ik hanteert is zich afzetten tegen anderen. We ontlenen een persoonlijke identiteit en zingeving (lees: stevigte) aan contrast, verzet, boosheid, cynisme of zelfs eenvoudige oordeelsvorming – allemaal varianten van eenzelfde fenomeen, namelijk het wijten van je eigen innerlijke kwetsbaarheid en ongewisheid aan allerlei externe factoren, zodat je zelf buiten schot blijft.
De dhamma- Door het ontstaan van dit, ontstaat dat
Als onze zintuigen functioneren zonder dat zij ‘bewaakt’ worden, zonder voortdurende aandacht (let wel, bewaken wil niet zeggen afsluiten, maar na controle en evaluatie toelaten), zullen zij onze geest in alle richtingen trekken. We worden letterlijk ‘aangetrokken’ door wat zich aan ons voordoet.
Boeddhisme – geen religie, geen wetenschap, maar dhamma
Het boeddhisme is zo veelomvattend dat het niet in een traditioneel hokje past.
De Diamantsnijder gaat digitaal
Een van de populairste teksten van het boeddhisme, het sūtra van de ‘Diamantsnijder’ of kortweg het Diamant-sūtra, uit het Sanskriet in het Nederlands vertaald, wordt nu voor het eerst in zijn geheel op de website van de stichting Vrienden van het Boeddhisme (VvB) gepubliceerd.
Boeddha? Wie is dat? Het onderzoek (8)
Björn Hendrix: “Bij het boeddhisme draait het om respect.”
Boeddha? Wie is dat? Het onderzoek (4)
Rob Velthuizen: “Boeddhisme en politiek gaan niet samen.”
Boeddha? Wie is dat? Het onderzoek (3)
Myrthe Volleberg: “Iedereen kan een stukje boeddhisme gebruiken”.
Moeten boeddhisten sociaal activisten zijn?
Wat is er veranderd waardoor het beeld van het boeddhisme verschoof van passiviteit en pessimisme naar dat van energiek sociaal activisme? Dat is een lang verhaal. Historici en boeddhistische geleerden benadrukken allemaal dat ‘het boeddhisme’ niet één enkele traditie is, maar vele vormen kent, en dat politiek, cultuur, handel en kolonialisme allemaal een rol hebben gespeeld.
Leegte en het verlaten van het cyclisch bestaan
Voel je niet gedwongen in dingen te geloven die je niet begrijpt. De filosofie van leegte is altijd een elite-zaak geweest. Door de tijd heen waren de meeste boeddhisten ongeletterde boeren. Ze dachten niet na over zelfloosheid. Ze hielden hun rijstvelden in stand.
‘En wat, monniken, is heilzame inspanning?’
Je kan een bepaalde neiging vertonen, je tot iets negatief of onheilzaam aangetrokken voelen; maar het is aan jou de keuze om daar aan toe te geven of niet.
Een klankschaal op mijn buik
In mij heerst een weldadige stilte. Dorle, want zo heet ze, vraagt wat ik voel, waar ik wat voel, wat er gebeurt met mij.
In de serie over karma: sociale rechtvaardigheid en karma
De Boeddha was duidelijk over karma, maar de praktijk blijkt sterker dan de leer. De precieze werking van karma is onontwarbaar en mogelijk is de leer een vaardig middel.
In de serie over karma: Karma in Oost-Azië
Bij karma en causaliteit gaat het in de mahayana-traditie eerder om de veelsoortige inzetbaarheid van rituelen om karmische gedachteprocessen te beïnvloeden dan om een worsteling met het concept karma.
