In 2012 verscheen het boek ‘Proef. Mindful leven, mindful eten’ van zenmeester Thich Nhat Hanh en voedingsdeskundige Lilian Cheung. Het boek is speciaal geschreven voor mensen die worstelen met hun gewicht, maar het is geen klassiek dieetboek – eerder een boek over eten en bewegen als onderdeel van een lifestyle die je eigen gezondheid en geluk bevordert, dat van andere mensen, en van de wereld om ons heen. Naast de voor de meeste mensen bekende informatie over gezond (vers, plantaardig, puur) en ongezond eten (o.a. frisdrank, fast food), gaat het vooral ook over het HOE en het WAAROM van eten en bewegen. Daarbij vat het op de 256 pagina’s veel van het eerdere oeuvre van Thich Nhat Hanh samen, en biedt praktische oefeningen en werkplannen om mee aan de slag te gaan.
Ik ben zo enthousiast over het boek dat ik wel een bespreking van tien pagina’s zou willen schrijven, maar heb besloten om de boel op te knippen. Vandaag het HOE. Thich Nhat Hanh beschrijft bijvoorbeeld de appelmeditatie. In een eerder boek staat een mandarijn-meditatie. Het kan natuurlijk met elke vrucht. Sterker nog, het kan met alle eten en drinken. Wie zo met aandacht leert te eten, zal een gezond gewicht bereiken. Hij of zij zal aan minder genoeg hebben (een welkome bijkomstigheid in een tijd waarin we door overconsumptie de aarde uitputten) én zal als vanzelf kiezen voor betere (fair trade, biologische, onbewerkte) producten. Het is nu eenmaal fijner om onze volle aandacht te richten op wuivende granenvelden, scharrelende buitenkippen, en blije boeren, dan op een plofkip in een stinkende schuur of een fabriek met E-nummers.
De appelmeditatie
Hoe vaak happen we niet gedachteloos in een appel, bijvoorbeeld onder het autorijden, luisterend naar de radio? De opdracht van Thich Nhat Hanh is om een appel met volle aandacht te eten, met al je zintuigen, waarbij je niet alleen geniet van de vorm, de geur en de kleuren, de zoete en zure smaak, de harde en zachte bite, maar hij nodigt je uit om ook stil te staan bij de oorsprong van de appel. De bloeiende appelboom, de zon, de regen en de aarde die nodig waren om de appel te laten groeien, de bij die de bloem bevruchtte, de boer die de boom verzorgde en de appel plukte. Je kunt de hele wereld zien in een appel. Uiteraard eet je langzaam en kauw je elke hap lang.
De recepten zijn van drie simpele zomerse salades die met stevig (volkoren) brood erbij een volwaardige maaltijd vormen. De afwisseling van hard en zacht, en de verschillende kleuren, vormen, geuren en smaken nodigen uit om aandachtig te eten. Maak de salades ruim van tevoren zodat de smaken goed kunnen intrekken. De salades kunnen ook mee voor een picknick of bij de BBQ. Restjes kun je prima bewaren, bijvoorbeeld voor de lunch.
Taboulé
Het is een goed bewaard geheim dat je bulgur en couscous helemaal niet hoeft te koken of met kokend water hoeft over te gieten. Mengen met vochtige ingrediënten is voldoende, en een paar uur tijd om het vocht te absorberen. Dit recept kreeg ik een kwart eeuw geleden van vrienden van vrienden in Canada. Er zijn vele taboulé recepten in omloop, maar dit is mijn favoriet.
1 flinke bos peterselie, zonder de harde steeltjes
3 lente-uitjes
2 takjes munt of andere groene kruiden naar keuze
Sap van 1 citroen
200 gram bulgur of couscous
50 ml olijfolie
8 tomaten
Zout en peper naar smaak (ongeveer ½ theelepel zout)
Hak de kruiden fijn. Snijd de tomaten in blokjes boven een bord, waarbij het vocht wordt opgevangen. Meng alle ingrediënten in een kom. Het vocht van de tomaten zou voldoende moeten zijn om de bulgur of couscous te laten wellen. Voeg in geval van twijfel nog een scheutje water toe (ik spoel meestal de citruspers nog even om en voeg dat water toe). Laat minstens 2 uur, maar liever 4 uur, intrekken in de koelkast. Je kunt dit gerecht ook al de avond van tevoren maken. Maak gerust wat meer, het kan enkele dagen bewaard worden en smaakt de volgende dag heerlijk bij de lunch.
Simpele Hummus
Omdat het met aandacht hakken en snijden van de kruiden en tomaten in het vorige recept al best veel tijd kost, heb ik vandaag gekozen voor een simpel humus recept, met kikkererwten uit blik. Uiteraard kun je ook gedroogde kikkererwten gebruiken.
1 blik kikkererwten (400 gram), deels uitgelekt, maar bewaar het vocht.
1 flinke eetlepel tahin (sesampasta)
Sap van ½ citroen
2 eetlepels olijfolie
1 theelepel zout
1 theelepel paprikapoeder
1 teentje knoflook, geperst
Pureer of prak alle ingrediënten met een keukenmachine, staafmixer, pureestamper of in een vijzel. Sommige mensen houden van een grove structuur, andere meer van een homogene massa. Voeg zo nodig nog wat van het bewaarde vocht toe. Proef of de humus zout, pittig en zuur genoeg is. Voeg eventueel nog citroensap, zout of paprikapoeder toe. Laat goed afkoelen in de koelkast. Bestrooi voor het opdienen met een beetje paprikapoeder. Humus kan in de koelkast een aantal dagen bewaard worden en is heerlijk op brood met plakjes komkommer.
Tzatziki
Een klassieker uit de Griekse keuken, gemakkelijk zelf te maken, en véél lekkerder dan de kant en klare varianten.
1 komkommer, gewassen maar niet geschild
500 gram Griekse yoghurt
1 teen knoflook, geperst
theelepel zout
Eventueel takje munt of andere groene kruiden, gehakt
Rasp de komkommer met schil en al op een grove rasp. Bestrooi de geraspte komkommer met het zout en laat even uitlekken in een zeef. Druk het vocht er uit. Meng alle ingrediënten in een kom en laat alles goed intrekken in de koelkast. Serveer eventueel versierd met een olijf en/of een scheutje olijfolie.
Alle recepten zijn berekend op ongeveer 4 personen. Neem goed de tijd om ze te maken. Het eten op de foto’s is ook werkelijk opgegeten.
