De salade op de foto bevatte romainesla – los verkocht maar in de winkel door mij in een plastic zak gestopt, tomaten, komkommer, paprika, salade-uitjes (alles los verkocht), kikkererwten, groene asperges en olijven uit een glazen pot, en verder zout, kruiden, olijfolie en azijn, de laatste twee uit een glazen fles. Al met al een hele hoop afval – helaas lukt het op reis niet om verpakkingsvrij te leven, en ook thuis is het een hele uitdaging.
Boeddhistisch leven
B’eter – Wildplukken
Wilde planten bevatten niet alleen veel gezonde micro-organismen, maar ook veel vitaminen en mineralen en (tenzij ze langs een bespoten akker staan) géén bestrijdingsmiddelen. Ze zijn niet verpakt in plastic en hebben geen lange reis achter de rug. Er is geen regenwoud voor gekapt of kostbaar water verspild. Ze zijn het resultaat van zon, regen, aarde en talrijke levende wezens. Eigenlijk ideaal voedsel.
Ardan – de wet van oorzaak en gevolg…
Peinzen, overdenken en piekeren, hoe zit het toch met die wet…
B’eter: dubbel pech met vegatine
Toen ik mijn eerste schreden zette op het pad naar plantaardig voedsel, was er nog niet zoveel plantaardigs te koop in de supermarkt. Natuurlijk wel alle groenten, fruit, graanproducten en peulvruchten, maar geen vegan alternatieven voor niet-plantaardige producten als roomijs, yoghurt, kaas, crème fraîche, slagroom enzovoort. Er waren nog geen plantaardige kipstukjes of smeerworst. Er was wat meer creativiteit nodig om recepten plantaardig te maken! Tegenwoordig heb je voor bijna alles plantaardige alternatieven en daar ben ik erg blij mee.
B’eter Basbousa (Egyptische griesmeelcake)
Er zijn van die dagen, weken, maanden dat ik alleen maar lijk toe te komen aan mijn werk. Ook ’s avonds en in het weekend. Dat ik nauwelijks tijd heb voor mijn hobby’s zoals lezen, schrijven, koken, bakken, muziek maken en tekenen. Thich Nhat Hanh zei altijd dat je beter kunt kiezen voor minder werken en een minder drukke baan, met minder salaris en een eenvoudig leven. Met meer tijd om van het leven en al wat is te genieten. Een bescheiden woning, weinig spullen.
Han de Wit – De ervaring dat wij ten diepste goedwillende wezens zijn…
Han de Wit: ‘Vertrouwen verbindt, wantrouwen ontbindt een samenleving. Dat mensen er ten diepste naar verlangen dat het goed gaat met henzelf, hun naasten, ja, met de wereld, daarvoor is dan geen plaats.’
B’eter Vegetarische Spaghetti Bolognese
‘Vleesvervangers’, ik vind ze bijna nooit lekker. Ik gebruik wel eens plantaardige kipstukjes voor curry’s, maar ik heb nog nooit echt kunnen genieten van de smaak van vegetarisch gehakt, hoeveel kruiden ik er ook bij doe. Zo één keer per jaar probeer ik een nieuw merk, want de ‘vleesvervangers’ worden over het algemeen steeds beter, maar elke keer stelt het vegetarisch gehakt me weer teleur. Zo’n soort relatie heb ik ook met plantaardige kaas: het wordt elk jaar beter, maar echt lekker is het niet – maar nu heb ik de plantaardige Parmezaanse kaas van Way To Go ontdekt, en ik moet bekennen dat deze erg in de smaak valt.
B’eter Misosoep
Soms plaats ik hier ingewikkelde recepten met – al dan niet moeilijk verkrijgbare – ingrediënten die dienen te worden gemarineerd, voorgebakken, of anderszins voorbewerkt. Het bereiden van zo’n maaltijd kost dan wat meer tijd, energie en moeite. Daar heeft een mens niet altijd zin in. Soms wil je gewoon simpel eten, zonder gedoe. Laatst kwam ik thuis van een begrafenis en ik had behoefte aan een eenvoudige, troost biedende maaltijdsoep. Iets dat ik kon maken met wat ik al in huis had. Het werd deze misosoep.
Weg uit Tibet, de monniken zijn op vakantie
Reizende door Tibet viel mij op dat op ieder huis een rode vlag met vijf gele sterren wappert. Ook op de top van de Potala, het voormalig paleis van de Dalai Lama, hangt de grote rode vlag.
B’eter Comfort bowl met of zonder quinoa
Van 3 tot en met 9 maart 2025 vond de achtste editie van de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel plaats. Het was uiteraard beter geweest als ik daar twee weken eerder over had bericht, dan had je als lezer de kans gehad om mee te doen. Sorry. Zo heb ik ook de Week van de Peulvrucht te laat ontdekt (10 tot 16 februari 2025). Ik blijf maar achter de feiten aan lopen. Aan de andere kant: in menig ‘boeddhistische’ keuken is het elke week van het jaar Week Zonder Vlees & Zuivel en tevens ook Week van de Peulvrucht, want die is, in al haar gedaanten – van sojamelk tot hummus en van tofu tot falafel – ideaal om de vlees en zuivel te vervangen.
Kanjer van een portret Dalai Lama een groot succes
Het schilderij dat in juli (2013) werd geëxposeerd van de Dalai Lama is ook door kunstenaars in China vervaardigd. Zij kregen zonder te weten om wie het ging van door Airco Caravan ingeschakelde Nederlandse bedrijven opdracht een schilderij te maken. De zestien werken werden in Nederland samengevoegd en vormde uiteindelijk het portret (olieverf op linnen, 120 x 160 centimeter) van de Dalai Lama.
B’eter Melanzane (alla Parmigiana): ovenschotel met aubergine
Misschien ben ik gewoon een vrek. Een gierigaard. Misschien kan ik zelf te goed koken. Misschien ben ik niet genoeg een fijnproever. Misschien ben ik te veel een fijnproever. Misschien ben ik ondankbaar. Lastig. Het punt is: ik vind het eten in de meeste Nederlandse restaurants gewoon niet goed genoeg voor de prijs die ik ervoor betaal.
B’eter Turkse pizza
In ons dorp hebben we weinig kleine middenstanders. Er is één supermarkt, één bakker, één groenteboer, één slager, één kaasboer. Lekker overzichtelijk, weinig keus. Maar nu hebben zich in een klein winkelpand waar vroeger een copyshop gevestigd was twee broers uit Irak gevestigd met een winkeltje met specialiteiten uit het Midden-Oosten. Ze verkopen verse groenten en fruit, broden, verse kruiden, en van alles en nog wat dat niet eerder in ons dorp te koop was.
B’eter kikkererwtennuggets
Afgelopen weekend bedacht ik pas laat dat ik brownies wilde bakken, te laat om nog kikkererwten in de week te zetten en te koken. Gelukkig heb ik voor dat soort momenten ook blikjes kikkererwten in huis. Dus ik gebruikte het vocht voor mijn brownies, maar bleef achter met de kikkererwten. Ik vond dit grappig: vroeger goot ik het vocht van kikkererwten weg door de gootsteen, als ongewenst restproduct, maar nu is het soms andersom: het vocht, tegenwoordig aquafaba genoemd (oftewel bonenwater of peulvruchtenwater) is nodig voor een recept, de kikkererwten blijven achter.
B’eter – overnacht geweekte havermout
Havermoutpap ben ik 22 jaar geleden gaan maken toen ik hoogzwanger was van onze dochter. Daarvoor aten we altijd boterhammen. Maar het ongeboren kind zat in de weg, mijn maag zat in de verdrukking en protesteerde tegen brood. Dus op een dag dacht ik, ik probeer het met havermoutpap. Ik had verwacht dat mijn man en zonen een smerig gezicht zouden trekken toen ze het zagen, maar niets was minder waar: ze keken juist jaloers naar mijn bordje pap. Dus vanaf die dag eet ons gezin havermoutpap voor het ontbijt, behalve op zondag.
Japanse monnik runt al acht jaar een cocktailbar
De Japanse boeddhistische monnik Yoshinobu Fujioka (35) heeft wel een heel bijzondere locatie uitgekozen om de boeddhistische leer uit te dragen. In het centrum van Tokio runt hij al acht jaar de ‘Vowz-bar’, waar kaalgeschoren bartenders onder het reciteren van gebeden de drankjes rondbrengen. Boeddhistische gezangen vervangen karaoke liedjes. Vowz is een speelse vertaling van het Japanse woord voor monnik.
B’eter Cucina povera – Italiaanse ‘arme keuken’ (2): minestrone
Een lezeres merkte vorige week op dat sommige ingrediënten van de ‘cucina povera’ allesbehalve goedkoop zijn, en dat is helemaal waar. De tijden zijn veranderd. Vroeger aten de rijken in Italië maar ook daarbuiten wild en gevogelte, en veel vlees. De armen daarentegen aten vooral pasta, polenta (van maismeel gemaakt), gnocchi (van aardappelen gemaakt), rijst, bonen en andere peulvruchten, met daarnaast wat ze in de moestuin, het bos of de zee aantroffen. Tegenwoordig lijkt het haast wel andersom: door de intensieve veehouderij en het hele amorele dierlijke productie- en consumptiesysteem waarbij mens en dier worden uitgebuit en de aarde wordt leeggeroofd, is vlees goedkoop geworden en voor iedere portemonnee bereikbaar.
Stemmen boeddhisten wijzer?
Ga ik stemmen en wat? Joop Romeijn dook alvast het stemhokje in en maakte een beschouwing. In september 2012 waren er verkiezingen voor de Tweede Kamer. De in zijn artikel genoemde onderwerpen zijn nog steeds actueel.
B’eter Cucina povera – Italiaanse ‘arme keuken’ (1)
‘In de meeste westerse landen bestonden en bestaan er verschillende kookstijlen, die van de rijken, in Italië bekend als de cucina ricca, en die van de armen, cucina povera. Cucina povera is het voedsel dat de armen van Italië vroeger kookten, in verband met het beperkte aantal ingrediënten dat ze tot hun beschikking hadden. Voedsel op basis van granen zoals pasta, brood, polenta en gnocchi waren hoofdbestanddelen van cucina povera, net als rijst, waarbij bonen en peulvruchten de broodnodige eiwitten leverden, en groenten en fruit (al dan niet verzameld in het wild) basis-ingrediënten waren. Vlees verschijnt slechts af en toe in cucina povera – op het platteland waren de dieren te waardevol als melk- of eierleveranciers, en in de steden was vlees veel te duur.’
Inspiratie blijft, ook na een kwart eeuw vertaalwerk
Het blijft een uniek project, het vertalen van de Pali-Canon in het Nederlands. Tot de dood erop volgt, zeggen de vertalers Rob Janssen en Jan de Breet. Rob Janssen en Jan de Breet zijn inmiddels overleden.
B’eter Vegan brownies: verbeterd recept
Een poosje geleden ving ik een gesprek op tussen een aantal Wageningse studentes. Eentje zei zoiets als: “Ik heb afgelopen weekend brownies gebakken, want ik ging hummus maken, en elke keer dat ik hummus maak gebruik ik het kookvocht van de kikkererwten om brownies te bakken”. Eer wie eer toekomt, dit had ik niet zelf verzonnen.
Wouter ter Braake – smachtende zielen
‘Ik las over en zag volgelingen die smachten naar ‘vervulling’. Als ik hoor of lees waarom zij achter een profeet of een goeroe aanlopen en deze blindelings gaan gehoorzamen, word ik geconfronteerd met hun pijn van existentiële leegte, met hun levenspijn.’
B’eter Galatopita: Griekse melktaart
Onze eetclub bestaat al ruim 15 jaar, en de meeste kinderen zijn het huis al uit, maar de eetclub bestaat nog steeds. Laatst werden we op een zondagmiddag uitgenodigd om bij één van ons moussaka te komen eten. Een ander bood aan een soepje te maken, ik bood dus aan om voor een toetje te zorgen. Moussaka is Grieks, dus ik ging zoeken naar een simpel vegan Grieks toetjesrecept, en kwam uit bij de Griekse melktaart. Het leek me een geschikt recept voor begin januari wanneer na de feestdagen iedereen let op suiker, koolhydraten en vet.
B’eter Nogmaals: erwtensoep
Ooit gebruikte ik spek en/of rookworst voor de erwtensoep, en toen ik dat weg ging laten miste ik het wel. Plantaardige spekreepjes en plantaardige rookworst vond ik nooit zo’n succes. Inmiddels ben ik zo gewend aan de plantaardige versie van erwtensoep dat ik de smaak van spek en worst niet meer mis. Toch heb ik, ook omdat het leuk oogt en de soep een interessantere structuur geeft, op het laatst een klein beetje gebakken plantaardige spekreepjes bovenop gestrooid. Het oog wil ook wat.
