Nu de lente in ieder geval officieel is doorgebroken, kriebelt het. Meer leven, meer ruimte, meer tijd. Maar soms krijg je ook het gevoel dat de tijd je inhaalt. Wat mijzelf betreft: veel BN-ers op tv… nooit van gehoord. Straat-enquêteurs? Ze lopen me straal voorbij – te oud. Sociale media… ja sorry hoor; de pc en Google heb ik nog best meegekregen, maar wat daarna kwam niet echt. Ik voel me 27, maar ben het omgekeerde getal al royaal gepasseerd. Maakt het wat uit? Nee. Het lijkt wel zo, maar dat is schijn. Want het is maar de vraag in hoeverre tijd bestaat.
Welbeschouwd is tijd de immer voortgaande stroom van ‘wat nog komt’ naar ‘wat geweest is’ via de spil van het waarneembare heden. Voor wie nog beter kijkt, zoals de grote 13e eeuwse zenmeester Dogen, is elk nu-moment in deze stroom tevens uitdrukking van eeuwigheid. De as van het heden heeft geen einde. Mooi allemaal. Maar in ons gewone leven is er wel degelijk sprake van vergankelijkheid en daarover hebben we het natuurlijk. Ook als het om de lente gaat. Er is alleen maar nu, maar wat zich daarin voordoet, voltrekt zich evenzeer aan ons. Ook ouderdom en dood.
En toch. Wat is het dat de inmiddels overleden en toen terminaal zieke schrijfster Renate Dorrestein doet genieten van elk moment? Zoals ze daar zat in een interview, sprankelend, volop proevend van het leven, en zoals ze zich ook uitsprak in een interview in Trouw. Ze heeft het daarin o.m. over de verbeeldingrijke geest, die ‘barmhartig’ is en haar doet schrijven èn gordijntjes ophangen, zodat je niet alle narigheid ineens over je heen krijgt.
In een gedicht op de voorpagina van kersteditie van Trouw repte Freek de Jonge ook van de geest: ‘Wat moet er worden van ons leven als de geest ontbreekt? Blijf het verhaal vertellen. De wereld kan niet zonder en ieder pasgeboren kind is behalve een mysterie bewijs van het wonder dat het leven steeds opnieuw begint.’ OK, ik vertel het verhaal op mijn manier:
In het altijd weerkerende nu is er iets aan het werk. Zullen we dat geest noemen omdat we er geen beter woord voor hebben? Dat wat het leven tot leven maakt? En dat wat zich manifesteert in elk zich ontvouwend moment? Dat wat zich in elk levend wezen toont? We zijn er op een bijna ongeloofwaardige wijze aan gewend en toch merken we haar meestal niet op. Die onzichtbare, maar o zo aanwezige geest.
Het helpt als we dat wel doen. En het helpt nog meer als we ons realiseren dat het juist deze geest is die ons in staat stelt elk ondeelbaar moment opnieuw te beginnen. Dat is het wezen van die geest. Elk moment schept zijn eigen nieuwe begin. Daar is geen biecht voor nodig, geen overtuiging, geen geloof, geen vertrouwen.
Want elke seconde beginnen we opnieuw te leven, elke seconde worden we opnieuw geboren. Inderdaad een wonder en het beperkt zich niet tot de fysieke boreling. De bijzondere zenmeester Shunryu Suzuki zegt het zo mooi in zijn eerste boek Zen Mind Beginners Mind. Daarin roept hij al meteen in het allereerste begin, in het kielzog van Dogen, op tot het behoud van een open en ontvankelijke geest, die niets op heeft met prestatie en het bereiken van resultaten. ‘De geest van de beginner is de geest van mededogen. Als onze geest mededogend is, is hij onbegrensd.’ Mededogend, lees: liefdevol. Elk moment opnieuw. Het is hetzelfde wat de gepassioneerde Afro-Amerikaanse dominee Michael Curry zei bij het ‘sprookjeshuwelijk’ van Meghan & Harry.
Wouter ter Braake zegt
Prachtig.