Hoe beter ik ‘de moeder van alle wijsheid en alle heiligheid’ leer kennen, hoe meer ik meen te verstaan dat ik haar niet letterlijk mag nemen. Neem bijvoorbeeld het stukje tekst dat verhaalt over een bodhisattva die zichzelf in brand steekt en daarna wel 1200 jaar lang blijft fikken. Dat gaat natuurlijk nooit over een brandend fysiek lijf. Los van het feit dat het nooit zolang blijft branden, is het ook nooit bedoeld geweest om letterlijk navolging te krijgen. Dat sommige boeddhistische monniken dat wél deden (o.a. in Thailand, Vietnam, Tibet) en zichzelf eerst met benzine overgoten en daarna demonstratief ‘offerden’ is diep en diep tragisch.
Pali-Canon
Guy – Anicca
Alles wat zich aan ons manifesteert is een momentopname van het proces. Van energie in transformatie. Transformatie als de natuurlijke staat van alle dingen. Dhamma.
Guy – Getuige zijn.
Kijken, horen, ruiken, proeven, voelen en denken an sich is de echte werkelijkheid van het moment.
Over de Lotus-soetra (41): Tekenen van macht
Het eenentwintigste hoofdstuk van de Lotus-soetra is volgens kenners heel belangrijk omdat het twee hoofdbestanddelen van de soetra bij elkaar brengt: de Wet van de verschijning en de Wet van de oorsprong. De eerste heeft te maken met de mens Shakyamuni, de ander met de Eeuwige Boeddha. En ik denk dan: dat hadden we toch al gehad? Maar ok, beter dubbel dan helemaal niet: Shakyamuni boeddha is de in een menselijk lichaam verschenen Eeuwige boeddha. De eerste gaat dood, net zoals jij en ik, de ander gaat nooit dood, want die was, is en zal altijd zijn, onveranderlijk in een oneindige variatie van manifestaties waar Shakyamuni er slechts één van is.
Guy – Dhamma is vertrouwen
Dhamma is een manier van leven. Une façon de vivre. A way of life.
Guy – De Vasala Sutta
‘Iemand wordt geen verschoppeling door geboorte; iemand wordt geen brahmaan door geboorte. Iemand wordt een verschoppeling door zijn daden, iemand wordt een brahmaan door zijn daden.’
Over de Lotus-soetra (40B): Intermezzo
Deze bijdrage gaat over het schrijven van deze column over de Lotus=soetra. Ik heb het gevoel dat het nodig is een en ander toe te lichten, om misverstanden te voorkomen. Om te beginnen meen ik te mogen concluderen dat er mensen zijn die denken dat ik een deskundige ben op het gebied van soetra’s in het algemeen. Nee! Dat ben ik niet. Ik ben geen soetra-loog, soetra-soof of soetra-bolleboos. Het lezen van de Lotus-soetra brengt mij op allerlei gedachten, en die schrijf ik op.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 6 en slot
De Boeddha was een spiritueel leraar die een pad naar de bevrijding van het lijden onderwees. Maar in het vorige delen bleek ook dat hij een visie had op politieke, sociale en economische vraagstukken uit zijn tijd. Maar in welke mate had hij maatschappelijke idealen die hij met de oprichting van de bhikkhu sangha (de gemeenschap van monniken) actief probeerde te realiseren. Was hij naast spiritueel leraar ook een maatschappelijk hervormer? De meningen daarover zijn onder boeddhisten en religiewetenschappers verdeeld.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 5
Het boeddhisme als religieuze beweging ontwikkelde zich te midden van ingrijpende maatschappelijke veranderingen. Op politiek vlak verscheen er een nieuw type koninkrijk gekenmerkt door een gecentraliseerde en bureaucratische machtsstructuur met aan de top een koning met absolute macht. Het grootste deel van zijn leven na zijn ontwaken bracht de Boeddha door in Kosala en Magadha, de twee nieuwe koninkrijken. De Boeddha moest bij de uitbouw van de sangha (de orde van monniken) rekening houden met deze politieke realiteit.
Guy – Anatta
Anatta roept angst op. Angst voor leegte. Horror vacui. Angst voor de zelfloosheid van de verschijnselen, fenomenen, vormen, dingen.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 4
De boeddhistische beweging ten tijde van de Boeddha wordt door academische onderzoekers beschouwd als een beweging binnen de maatschappelijke elite. Een analyse van de Pali canon laat zien dat bhikkhu sangha (de Orde van monniken) voor driekwart bestond uit leden van de priesterkaste (brahmanen) en de krijgsadel (khattiya’s). Onder deze onderzoekers leeft ook de consensus dat de invloed van de nieuwe sociale klasse van ondernemers, handelaars en bankiers, de gahapati’s, groter is dan hun numerieke aantal laat vermoeden. Er bestond een wederzijdse welwillendheid tussen de vroege boeddhistische beweging en deze nieuwe sociale klasse.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 3
Opvallend is dat brahmanen de grootste groep uitmaken binnen de Orde der monniken. Schumann meent dat omwille van hun religieuze opvoeding het in de eerste plaats de brahmanen waren die de originaliteit van de leer van de Boeddha begrepen en daarom bereid waren hun huis en familie ervoor te verlaten.
Guy – Direct zien (P. paccanubhoti)
…
Guy – Begeerte (P. tanha)
…
Ik keur alles af…
Een wijs man overweegt: “Als ik aan deze visie koppig zou vasthouden, de uitspraak zou doen: “Dit alleen is de waarheid, iets anders is onzin”, dan zou er onenigheid ontstaan met degene die zegt dat hij alles goedkeurt en met degene die zegt dat hij het ene goedkeurt en het andere afkeurt. Deze onenigheid leidt dan tot twistgesprekken; twistgesprekken tot ruzie en ruzie tot geweld. Dit voor zichzelf voorziend geeft en wijs man deze visie op.”
Guy – De Vijf Hindernissen (P. panca nivarana)
De Vijf Hindernissen zijn verontreinigende eigenschappen die de dhammanuvatti beletten tot ontwaken te komen. Ze verhinderen de beoefenaar om wakker te worden.
De taal van het lijden (deel 1 van 3)
De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen. Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.
Over de Lotus-soetra (39): Nooit Misprijzen
Vanmorgen stonden er twee Jehova-getuigen voor mijn deur. Twee vriendelijke dames. Ik doe voor Jehova getuigen altijd de deur open en sta ze ook altijd even te woord. Ze doen hun best, en ik misprijs hen ook nooit, hoewel ik het absoluut niet met een aantal zaken eens ben. Volgens mij kunnen ze evenwel met hun al dan door indoctrinatie aangewakkerde geloofsijver een voorbeeld voor velen zijn. Ze blijven volharden in hun geloof dat ieder mens, uiteindelijk gered kan worden door zich volledig aan hem toe te vertrouwen. Namu amida Jehova.
Guy – Ontwaken (2)
Hans van Dam: ‘Als het zwaard van wijsheid flitst, is de weg vrij en kan het licht in de duisternis ongehinderd stralen.’
Wat zou de Boeddha doen? (2 en slot)
Na lang volhouden, heb ik een dieper doorvoelde ervaring als ik me concentreer op Boeddha in zijn aardse vorm, de wijze Gautama. Ik zie hem dan in een deuropening staan, met een zachtaardige glimlach maar licht verontrustend doordringende ogen. Ik probeer niet teveel betekenissen vast te knopen aan mijn voorstelling, het volstaat dat het me effectief helpt om me langer te concentreren op innerlijke stilte. Ik ben me ervan bewust dat ik een zeer persoonlijk beeld creëer van een openbaring van het onvergankelijke…
Geen dood, geen vrees (81) – op weg gebracht hoe ik kan leven…
‘Leven is door dalen en door/op heuvels staan/ gaan. Het belangrijkste echter is om daar te gaan zoals je denkt dat het goed is voor jou en voor anderen. Leef en ge/ ga met anderen leren leven. Bedankt Jan’
‘Ik ben dit lichaam niet’ – astraal reizen of uittreding
Het was een heldere maanverlichte nacht. Me volledig bewust van wat er gebeurde bevond ik me plots, los van mij fysieke lichaam, zwevend in de voortuin. Ik wist perfect waar mijn fysiek lichaam was en ik was ook niet verbaasd over wat me overkwam. Door er enkel aan te denken verplaatste ik me zwevend voor- en achteruit. Tot een angstgevoel me plots overviel en ik als het ware terug naar mijn lichaam werd gezogen.
Wat zou de Boeddha doen? (1)
Ik droomde zo’n twintig jaar geleden eens dat de helft van mijn schedel verlicht was. Die helft was gemaakt van mat glas, zoals sommige bolvormige lantaarns. Het glas gloeide van een zacht wit licht. Ik vond dat toen een bijzonder treffend beeld voor mijn bewustzijnstoestand. Half verlicht.
Guy – Ontwaken (1)
Het ‘ik’ is de illusie die dukkha veroorzaakt. Het is de begoocheling die de werkelijkheid verduistert.
