De wereld zou er dan toch echt anders uit gaan zien, als we dat deden. Je land verdedigen met moord (zogenaamde zelfverdediging) heeft alles te maken met gevoelens van nationalisme en ja, zelfs vaak met godsdienst. ‘Ik ben moslim en dit is ons land.’ ‘Ik ben Jood en dit is ons land.’ ‘Ik ben christen en dit is ons land.’ ‘Ik ben hindoe en dit is ons land.’ Enzomeer.
Kunnen we onszelf niet langer identificeren met ons geloof en land? Ik ben beslist geen nationalist en zal dan ook geen wapens opnemen tegen de zogenaamde vijand. Ja ‘zogenaamd’, omdat de ware vijand in onszelf huist. Nederland noemt zichzelf een democratie maar is evengoed bezig met oorlogsvoering, nietwaar? Ook hier heb je mensenhandel, criminaliteit, en worden dieren massaal afgeslacht vanwege de consumptie.
Het meest gebruikte excuus, waar mensen zich graag achter verschuilen is: ‘Iedereen doet het toch.’ Maakt de massa dan van iets wat krom is iets recht?
Gautama de Boeddha leerde respect voor alle levende wezens. En ja, er zijn mensen die beweren zelfs geen mug dood te kunnen slaan. Maar dat zijn juist vaak de grootste moordenaars in mijn ogen. Verlichting, innerlijke bevrijding komt niet vanzelf aanwaaien. En ja, deze bevrijding is van groot belang, omdat de samenleving een afspiegeling is van ons innerlijk. En op die manier bestaat er dan ook geen innerlijk en uiterlijk. Ja, er bestaat geen apart zelf: ik en de wereld. We zijn de wereld die we waarnemen.
Boeddha onderwees anatman. Dat was revolutionair in zijn tijd en nog! Hij verwierp ook het kastenstelsel en het offeren van dieren. Jezus verkondigde: niet mijn wil maar Gods wil geschiede. Ook hij was een mens die niet opriep tot geweld. ‘Wie het zwaard opneemt zal door het zwaard vergaan,’ sprak hij.
In de vorige eeuw leefde een bijzonder mens: Jiddu Krishnamurti (India 1895 -1986 Amerika). Hij had liefde voor de Boeddha maar noemde zichzelf geen boeddhist. Hij zei ook: ‘Je hoeft geen boeddhist te zijn om geen vlees te eten.’ Hij verwierp de georganiseerde godsdienst waar ook ter wereld. Ook had hij niets met politiek.
Samen met Chandra, bezocht ik in 2013 het huis van Gandhi waar hij verbleef, vlak voor dat hij vermoord werd. Een man die moet hebben gezegd: ‘Ik hou van jouw Christus, ik hou niet van jouw christenen. Jouw christenen zijn zo anders dan jouw Christus.’ En zo is het.
Toen Christus aan zijn boodschap begon, probeerde zijn familie hem nog over te halen naar huis te komen: ‘Er zat een groot aantal mensen om Hem heen. Toen er tegen Hem gezegd werd: ‘Uw moeder en uw broers staan buiten en zoeken U,’ antwoordde Jezus: ‘Wie zijn mijn moeder en mijn broers?’ Hij keek de mensen aan die in een kring om Hem heen zaten en zei: ‘Jullie zijn mijn moeder en mijn broers. Want iedereen die de wil van God doet, die is mijn broer en mijn zus en mijn moeder.’’ – Marcus 3:32-35.
Ik beschouw mezelf als een wereldburger. Mijn liefde gaat uit naar alle mensen en dieren, de ganse natuur. Een Indiase wijze zei eens: ‘Er één land en dat is de aarde. Er is één volk en dat is de mensheid. En er is één taal: liefde.’
Haat zal nimmer haat weten te verdrijven. Dat is een universeel gegeven, nietwaar?
Toen ik dienst weigerde, duurde het nog negen jaar dat de Raad van State mij als zodanig erkende. Misschien lees je dit, terwijl je in een land verblijft waar gevangenis- of zelfs de doodstraf op het weigeren van militaire dienst staat. Begrijp dat dit een andere strijd is, dat ook moed vraagt en liefde. Haat is juist de motor achter het deelnemen aan oorlogen, waar ook ter wereld.
Siebe zegt
Een integer mens zijn betekent vooral ook dat je in jezelf krachten erkent te bestaan die je hard kunnen maken, genadeloos, meedogenloos, liefdeloos, die verblinden. Erkennen ook dat het vaak gebeurt. Dat dit echt niet alleen in Anderen bestaat maar ook in jezelf. Als je eerlijk bent als mens zie je dat je eigenlijk niet beter bent dan anderen. Je eigen hart is evengoed een wildernis. Dat is het eerlijke verhaal. Voor iedereen.
De mens heeft een soort vreemd geloof dat er geen enkel kwaad in hem is. De goedmoedigheid zelve..ja, ja…altijd met goede bedoelingen…ja, ja…dan ben je gewoon niet oplettend genoeg, niet eerlijk genoeg nog. Dan wil je nog veel te veel een droom leven.
Als je iemand een spiegel voorhoudt waaruit blijkt dat er kwaad in die persoon zit, slaan ze of de spiegel stuk of jou een blauw oog. Het is alsof het nooit waar mag zijn dat het Kwaad echt niet alleen in de Ander zit.