• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Over Theologie deel 2 – Religie en godsdienst 

Over Theologie deel 2 – Religie en godsdienst 

31 januari 2022 door Dharmapelgrim

In het najaar 2021 beloofde ik min of meer een cursus theologie te gaan volgen. Daar ben ik nu mee begonnen. De schriftelijke cursus telt maar liefst 48 lessen en ik denk dat er over iedere les ongetwijfeld iets valt te schrijven, doordat de inhoud mij op gedachten zal brengen die ik wel wil delen. Vandaag:

Religie en godsdienst

In het verleden heb ik al eens geschreven over religie en godsdienst. (2014 / 2019) Ik citeer uit eigen werk “Het begrip ‘religie’ komt van: religiare, dat kort en bondig de betekenis heeft van: opnieuw (re-) verbinden (ligiare). Daar zijn altijd minimaal twee duidelijk van elkaar te onderscheiden objecten voor nodig, dat wil zeggen: zaken of personen die onafhankelijk van elkaar bestaan, want anders valt er niets met elkaar te verbinden.” En over godsdienst schreef ik kort en bondig samengevat dat het ging om het verlenen van diensten aan (een) god of (meerdere) goden. Wat lees ik in de cursus? Allereerst dat Cicero het begrip religie verklaart uit het Latijnse woord ‘relegere’ dat zoveel betekent als zorgvuldig in acht nemen, herlezen en overdoen. Cicero was zelf een Romein, en ik veronderstel daarom dat hij zijn taal beheerste en wist waar hij het over had. Later komen ene Lactantius en na hem kerkvader Augustinus met een verklaring waarmee de mijne overeenkomt: religie komt van religiare = verbinden.

Godsdienst is wat anders. De cursus heeft het niet over het verlenen van diensten aan (een) god of (meerdere) goden, maar spreekt over ‘het manifesteren van profane verschijnselen die daardoor geheiligd worden.’  het betekent dat er iets aan de dienst van God of een godheid wordt toegewijd. Ik denk dan: dat zegt helemaal niets over god maar alles over de mens. Het is de mens die bepaalt dat er ieder jaar een aantal feesten plaatsvinden (Kerstmis, Pasen, Pinksteren, Divali, Offerfeest, Yom Kipoer… om er maar een paar te noemen) en het is de mens die kerken, moskeeën, tempels en wegaltaren bouwt; fresco’s en andere schilderijen vervaardigd; beelden uithakt of -snijdt en rituelen verzint. Toch? Ze doen dat allemaal om hun god of goden mee te dienen, zonder hard bewijs dat die god of goden daarop zaten of zitten te wachten.

Na te hebben vastgesteld wat onder religie en godsdienst verstaan dient te worden, volgt er een overzicht van soorten theologie. Om te beginnen: Christelijke Theologie. In deze les geen woord over Islamitische theologie (niet te verwarren met Islamologie); Boeddhologie (Boeddhistische theologie kan natuurlijk niet); of Hindoeïstische filosofie. Het is mij duidelijk dat deze cursus theologie westers is en zich primair op christelijke zaken richt. Alle andere (wereld)religies en godsdiensten door een westers brilletje bezien.

De Christelijke theologie kent meerdere specialisatie. Denk aan: Bijbelse theologie; historische theologie; systematische theologie en praktische theologie. De Bijbelse theologie bestudeert de Bijbel, met daarin het Oude – en het Nieuwe Testament. De historische theologie bestudeert de geschiedenis van de religie (wat geloofden de mensen door de eeuwen heen eigenlijk; hoe ontwikkelde het instituut kerk zich; welke dogma’s werden er verkondigd  etc.). De systematische theologie kijkt vooral naar andere godsdiensten en vergelijkt de geloofsinhoud van het Christendom met de geloofsinhoud van andere religies. Dat deed ze vroeger vooral om het Christelijk geloof te verdedigen tegen mensen die het in twijfel trokken of zelfs aanvielen! En tenslotte heb je dan de praktische theologie. Deze tak houdt zich – het woord zegt het al – met praktische zaken bezig: hoe steek je een pakkende preek af; welke psalmen, gezangen en andere lederen zijn godvruchtig genoeg om in een gezangenboek afgedrukt te mogen worden; hoe bouw je een kerk en waar moet je als archeoloog op letten als je gaat spitten. Heel nuttig.

En er is niet één christelijk brilletje! Er zijn er meerdere. Je hebt christelijke brilletjes met katholieke glazen, evangelische glazen, orthodoxe glazen en waarschijnlijk nog veel meer soorten. Dat is niet typisch christelijk, denk ik. De Islamitische Theologie zal – neem ik aan – ook meer brilletjes hebben; ik denk alleen maar aan alle soennitische- en sjiitische verschillen. En als je het Soefisme ook tot de Islamitische religie rekent, zullen Soefies ongetwijfeld ook een eigen Islamitische theologie hebben. Een hindoeïstische theologie bestaat vooralsnog niet. Ik denk dat dat komt doordat het hindoeïsme in staat lijkt alle theologieën te absorberen, waardoor ze er zelf geen een nodig heeft. Hindoes kennen wel allerlei filosofische stromingen, waar ik hier niet op in zal gaan. Misschien later.

Wanneer je op internet gaat zoeken naar Boeddhistische Theologie, kom je op Boeddhologie terecht. En jawel… het Boeddhisme kent ook allerlei stromingen, die het lang niet altijd met elkaar eens zijn. Het lijkt het Christendom wel, alleen zonder Christus. In plaats daarvan: Boeddha!

Ik ben benieuwd naar volgende lessen. Elk onderwerp verdient meer aandacht. Kortom: wordt vervolgd.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharmapelgrim, Geluk, godsdienst, Onderwijs Tags: deel 2, serie, theologie

Lees ook:

  1. De kern van yoga – Bhakti yoga (deel 2)
  2. Dharmapelgrim – over theologie (1) – inleiding
  3. Spreeuwen
  4. Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (1) – euthanasie

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Willem zegt

    1 februari 2022 om 09:34

    Dank je wel dat je ons op de hoogte houdt van je cursus. Het blijft interessante materie.
    Waar je zegt dat het lijkt of het hindoeïsme alle theologieën absorbeert, denkkracht zelf steeds meer dat het andersom is.
    De basis van de de theologieën ligt in het hindoeïsme. Zeker als je naar de periode van ontstaan kijkt.
    Het is, in het kort, lastig om alle mensen de centrale idee van het hindoeïsme te laten ervaren, dat daarom de vergelijking met bijvoorbeeld een vaderfiguur wordt gemaakt, is niet zo raar. En zie daar het begin van een godsbeeld (waar je je overigens geen beeld van mag maken).
    Maar nogmaals dank, leuk om je ervaringente lezen!

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • 30 augustus 2022
    Inloopavond Maitreya instituut Amsterdam
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Boekbespreking – Vrije staatkundige stellingen

    Erik Hoogcarspel - 17 augustus 2022

    De “Vrije staatkundige stellingen” ademt de sfeer van de moderniteit, de sfeer die het meest treffend werd verwoord door René Descartes, die 15 jaar daarvoor was overleden. Alles wat werkelijk is, is redelijk en alles wat redelijk is, is werkelijk.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – deel 2

    Kees Moerbeek - 14 augustus 2022

    De belangrijkste taak van de rechtvaardige, ‘wiel-draaiende vorst (de rājā cakkavattī) is het opheffen van armoede, die leidt tot diefstal en ander moreel wangedrag. De manier om criminaliteit te bestrijden is niet wreder straffen en de wet strikter toe te passen, maar mensen een gelegenheid en een perspectief bieden om op een eerlijke manier hun brood te verdienen. Hebben de mensen een acceptabele levensstandaard dan berokkenen zij anderen geen kwaad en zal het land vrede en rust kennen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2022 – dag 230 – jatten
    • Piraterij met het mes tussen de tanden
    • Vat het nu, vat het onmiddellijk
    • Chinees zero-corona-beleid vergroot onrust in Tibet
    • Debat: Moet fake news verboden worden?

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens