• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Boekbespreking – Dansen met je ego

Boekbespreking – Dansen met je ego

25 december 2021 door Erik Hoogcarspel

“Ik ben dus ik denk”

Bovenstaande regel zal u misschien vagelijk bekend voorkomen. Dat klopt, het is de omkering van de beroemde uitspraak van de filosoof René Descartes, waarmee hij de moderne tijd inluidde. De oorspronkelijke uitspraak, “ik denk dus ik ben”, heeft iets vanzelfsprekends, maar het heeft eigenlijk zijn geloofwaardigheid al lang verloren. Te beginnen met Schopenhauer hebben vele filosofen er al op gewezen dat de vanzelfsprekendheid waarmee we ons bestaan aanvaarden niet voortkomt uit een gedachte of een gevoel, maar uit een soort betrokkenheid op de wereld. In het boeddhisme staat deze betrokkenheid bekend onder de term “tanha” of “tṛṣṇa”, die vaak wordt vertaald als “begeerte”. Deze betrokkenheid zorgt dat we voelen dat we er zijn en dit brengt weer de noodzaak met zich mee om daarover na te denken. We leven vanuit een geloof in de wereld en hoe sterker we geloven hoe meer last we daarvan hebben. Dit is de reden dat religies ons een alternatief geloof proberen aan te smeren, waarin de zaken er voor ons wat gunstiger voorstaan.

Het ego

Voor mij ligt een klein boekje dat de titel draagt “dansen met je ego”. Dit suggereert dat je niet je ego bent en dat je met dit ego kunt dansen, net zoals je dat gewoonlijk doet met iemand anders. Wat is dit ego dan? Op Wikipedia staan er verschillende definities. Het boekje beschrijft het als “de som van alle identiteiten die aan je zijn toegevoegd sinds je geboorte”, of ook wel wat je bent en wat je hebt (bladzijde 19). Bovendien ben je niet je ego, maar heb je er een. Juist het idee dat je je ego bent levert je volgens de schrijver problemen op. Het maakt je namelijk kwetsbaar.

Wie is dan degene die dat ego heeft? Volgens de schrijver is dat het grote IK. Het grote IK neemt al die kleine ikjes die samen het ego vormen aan als de zijne. Het draagt die ikjes als maskers van zichzelf.

Het stiltepunt

Je hebt dus een groot IK en een ego, dat op zijn beurt afwisselend allerhande kleine ikjes draagt. Als je nu beseft hoe dat ego dat doet, besef je vervolgens dat je niet je ego bent, maar dat dit ego zijn eigen gang gaat. Daardoor krijg je de keus om er afstand van te nemen of er juist in mee te gaan. Dat is wat de schrijver, Sanatan de Jongh Swemer, bedoelt met zijn uitdrukking “dansen met je ego”. Als je afstand neemt, word je je eigen stiltepunt. Het grote IK, dat je van je geboorte af al bent, is van zichzelf stil en grondeloos. Omdat alles met elkaar verbonden is, is dit grote IK ook het universele leven.

Conclusie

Het is een opmerkelijk helder en toegankelijk geschreven boekje. Het is ook didactisch heel goed van opzet en heel geschikt voor het middelbaar onderwijs. Het verdient een plaats in elke schooltas naast de schoolagenda. Er is geen zweem van mystiek en er worden geen ingewikkelde oefeningen aangeraden. Alles is uiterst concreet gehouden. Het boekje is een klein juweeltje, een lichtpuntje in deze donkere tijden.

Naschrift

Natuurlijk zit er wel wat mystiek in de afzwaai naar de Advaita Vedāntaleer, want met het grote IK wordt het ātman bedoeld dat in wezen ook het braḥman is. Er zou dus eigenlijk een insteekvelletje in moeten worden gevoegd met de boodschap dat volgens het boeddhisme de gedachten zichzelf wel kunnen denken. Ze doen dit alleen maar omdat ze indruk op je willen maken en als je ze loslaat houden ze zelf op. Het grote IK is zo stil omdat het niet bestaat, net zomin als het universele leven. Beide zijn volgens het boeddhisme een illusie. Het ego is dus, zoals sommige boeddhistische teksten wel zeggen, net als een bananenboom van binnen leeg.

Sanatan de Jongh Swemer (2021): Dansen met je ego, Uitgeverij Artscience, paperback 44 bladzijden. ISBN 9789492079541, prijs € 14,50.
Koop je boeken uitsluitend bij de fysieke boekhandel.

 

Categorie: Boeddhisme, Boekbespreking, Geluk, Gezondheid, Onderwijs, Zorg Tags: Advaita Vedāntaleer, dansen met je ego, ego, ik, Réné Descartes, Sanatan de Jongh Swemer

Lees ook:

  1. Boeken – dansen met je ego
  2. Boeken – ‘reis naar de basis van het bewustzijn’
  3. De kern van yoga – Karma yoga (deel 3)
  4. Frans Langenkamp – De oplossing van het misverstand over het ego

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. klaas hansen zegt

    26 december 2021 om 11:01

    Ons denken is te veel gebaseerd op herkenning en de neiging om alles wat niet herkent wordt als volkomen tegengesteld te zien.Hiermee gaat men voorbij aan hetmeest uitgesproken verschil tussen het probleem en de oplossing,namelijk dat de oplossing altijd wat anders is dan men vooraf denkt.De vervelendste consequentie hiervan is dat men eindeloos terugvalt op het probleem.De problematiek wordt steeds complexer,overtuigingen zijn meestal variaties van het probleem.Wat menervaart als Ego is het dualisme tussen degene die men is en niet begrijpt,en
    degene die we willen zijn en niet worden.

Primaire Sidebar

Door:

Erik Hoogcarspel

Erik Hoogcarspel studeerde filosofie en Indische talen aan de rijksuniversiteiten in Groningen en Leiden. Hij publiceerde ‘Koken met Filosofie’ en een vertaling van de belangrijkste tekst van Nagarjuna ‘Grondregels van de filosofie van het midden’. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost
    • ‘Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid’
    • Boeddha’s pleegmoeder is een voorbeeld voor boeddhisten op Moederdag

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.