Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Réné Descartes

Rondom Dao, de filosofie van Otto Duintjer als wegwijzer naar Laozi en Zhuangzi

door

Duintjer werd geboren in 1932, in een gereformeerd bankiersgezin. Aanvankelijk wilde hij dominee worden en begon aan een studie theologie. Gaandeweg verloor hij zijn vertrouwen in het geloof, hij voelde zich meer aangetrokken tot het existentialisme. Hij schakelde over naar een studie filosofie in Groningen, nadat hij zijn studie theologie in Amsterdam had afgerond. In 1966 promoveerde hij op een proefschrift over Kant en Heidegger.

Duintjer’s carrière nam echter een onvoorziene wending. In 1969 ervoer hij plotseling dat hij uit zijn lichaam trad en dat de werkelijkheid zich op een bevreemdende manier zich aan hem voordeed. Hij voelde zich opeens deel van een omvattende en onbekende werkelijkheid die hij “het rondom” ging noemen. Vanaf dit moment heeft hij steeds geprobeerd om deze ervaringen, die zich vaker begonnen voor te doen, filosofisch te verwoorden.

Denken over alles

door

De 17e eeuw wordt vaak in Nederland “de Gouden eeuw” genoemd, maar in de rest van Europa spreekt men gewoonlijk van “de Eeuw van de Verlichting”, of “de Eeuw van de Rede”. De Verlichting begon zo ongeveer met het werk van René Descartes, in het bijzonder met zijn systematische wetenschappelijke methode en de bekende uitspraak “ik denk dus ik ben”. Vanaf dat moment begon men zich af te keren van de nooit ingeloste beloften van de religie, met name het christendom, om zijn hoop te vestigen op het logisch denken en de wetenschap. Een boekbespreking.

De Regels van Augustinus

door

Het valt niet mee om met een stel vreemden in een kleine gemeenschap samen te leven, hoe gelovig je ook bent. Bovendien is het bekende vlees soms wat zwak en slaat de verleiding toe zodra je je even buiten de tuin van de kloostergemeenschap begeeft, hetgeen soms onvermijdelijk is. Producten van het kloosterleven moeten worden verkocht en andere producten moeten juist worden ingekocht. Bovendien heeft de Here soms rare kostgangers en die komen niet zelden in een kloostergemeenschap terug, al dan niet op aandringen van vrienden en familie.

Wie mediteert er nu eigenlijk?

door

Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

Boekbespreking – Zen en de gretige vogels

door

Wat is dan die mysterieuze ervaring van zen? Het is een bewustzijn dat er in potentie bij iedereen al is, hoewel het nog niet bewust is van zichzelf. Merton vindt echter dat een ware preek een beroep doet op de metafysische intuïtie van de grond van het bestaan. Dit is de reden dat zen samen kan gaan met het christendom: de preek legt uit, de zenmeester wijst aan. Zenmeesters leggen volgens hem niets uit, hun uitspraken zijn als het rinkelen van een wekker.