Hel en verdoemenis

Ik kom uit een christelijk nest, mijn vader was een Katwijker, en Katwijk daar stroomt samen met de Rijn de Bijbelbelt in zee. Gereformeerder kun je het niet hebben. Op zondagen was er geen ontkomen aan- de kerkdienst was door het hele dorp via de draadomroep te horen. Draadomroep was een luidsprekerkast waarvan de ontvanger op een centraal punt stond met daaraan een schakelaar die je op vier standen kon zetten. De 1 was Hilversum 1, de 2 Hilversum 2 en dan kon je nog twee buitenlandse zenders kiezen.

Maar in Katwijk was de vier de kerkomroep. Op de kansel stond een microfoon die aangesloten was op de draadomroep en in de zomer stonden op zondag overal de ramen opeen en waren hel en verdoemenis duidelijk te horen. En heel soms hoorde je ‘god is liefde’ maar wat dat dan zou moeten zijn, het had niets te maken met ‘god houdt van je’. Gelukkig waren mijn ouders al naar Leiden verhuisd dus hadden wij (mijn broer, zus en ik) er alleen tijdens de vakanties last van. Hoewel er thuis elke avond uit de bijbel voorgelezen werd en we naar de zondagschool moesten is ons toch veel bespaard gebleven. Leiden was niet zo christelijk. Maar des ondanks heeft die opvoeding wel diepe sporen na gelaten. Maar een medaille heeft twee kanten- mijn opvoeding heeft er ook voor gezorgd dat ik op zoek ben gegaan naar bevrijding van schuld en boete.

Via het christendom, Hare Krishna, macrobiotiek en vipassana ben ik bij zen uitgekomen en vier mensen hebben op deze zoektocht hun stempel gedrukt waarvan er misschien nog een van in leven is. Een daarvan was Theo, hoe toepasselijk (geschenk van god) we dronken vaak koffie in een koffiebar die ‘van Engelen’ hete. Theo sympathiseerde met de Rozenkruisers en heeft veel moeite gedaan om mijn vastgeroeste visie los te weken en waar hij gestopt is heeft Tangen Roshi zijn taak overgenomen. Hoe frappant dingen in je leven zijn, daar kom je pas achter als ze achter je liggen. De andere twee personen waren vrouwen, mijn overleden ex en mijn eerste zenlerares. Theo en Tangen Roshi waren tegenpolen die elkaar perfect aanvulden en samen met de twee vrouwen en zeker niet te vergeten de spaarzame goede vrienden zit ik hier achter mijn toetsenbord om dit te schrijven.

Ik heb van Theo geleerd om mensen wakker te schudden, iets wat niet in dank wordt afgenomen, vaak is de wekker naar mijn hoofd gesmeten met de kreet: ‘Gek, weet je hoe laat het is, laat me slapen’. Van Tangen Roshi heb ik ‘droomfluisteren’ geleerd, platvloers gezegd is dat veren in iemands kont steken en je dan als de keizer zonder kleren ‘en publiek’ rond te laten paraderen. Hij gebruikte je als jojo en kon je naar believen omhoog of omlaag bewegen, totdat je niet meer achter de worst aan ging die hij voor je neus hield. Hij gooide je constant terug om het zelf uit te zoeken, zijn grootste kreet was ‘nothing grasp’. Het enige wat hij deed was dienstbaar zijn, dienstbaar om je uit de droom te helpen. Hij fluisterde dingen in je oor waarvan je wel wakker moest worden.

‘Kijk zie je die ster, haar licht heeft er honderd miljoen lichtjaar over gedaan om hier te komen, de ster op zich is al lichtjaren geleden geëxplodeerd. Waar kijk je naar, je ziet een ster die er niet meer is. Denk je dat het universum er wakker van zal liggen als deze planeet onleefbaar word? ‘Nothing grasp’.

In de schoot van mijn ex word ik gewiegd en getroost terwijl de ander mijn tranen droogt en Theo zegt: ‘Het is geen metafoor, waar klamp je je aan vast, denk je dat het echt is? Denk je dat je een betere wereld moet maken dat dat de zin van het leven is? Dit, hier, is de zin van het leven. Er is geen antwoord op de vraag van de zin van het leven.’

Het zoeken naar de zin van het leven heeft me veel ontnomen- namelijk het leven leven, nu overkomt het leven me. Elk mens loopt op hetzelfde levenspad, waarbij veel mensen zoeken naar iets; kapitaal, status, liefde, noem maar op. Ik ben zelf naar Japan gegaan voor verlichting (die ik al bij mij droeg). Ik loop net als de rest van de mensen op hetzelfde pad, maar ben niet meer op zoek. Ik leef intenser nu ik niet meer zoek. De enige optie is niets meer vast pakken, niet dat, dat makkelijk is, maar als je het nu niet doet. Op een gegeven moment wordt het van je afgenomen. ‘Nothing grasp’ is als een mislukt huwelijk, loslaten is pijnlijk, maar vasthouden is pijnlijker.

Dit leven bestaat eigenlijk maar uit 1 ademhaling, telkens weer opnieuw dezelfde ademhaling. Als je dit snapt weet je dat de miljoenen dingen in deze ene ademtocht die je nu neemt, dezelfde als je laatste is. Trachten deze ademtocht vast te houden, met al zijn verschijnselen er in, is graaien in de leegte. Wat kun je er over zeggen? Denk je dat de woorden die ik schrijf echt zijn? Kun je ze vast pakken? Niet een van deze woorden is echt, ze zijn allemaal waardeloos. Als je denkt dat wat je begrijpt echt is…kun je het meenemen? Denk je dat het wijsheid oplevert? Een rugzak vol wijsheid belemmert je vrijheid Waarom is iedereen zo druk bezig, alleen voor deze ene ademtocht Een heel leven bezig met ’dit is van mij’ Als deze ademhaling stokt, stokt het totale universum. Een heel leven bezig zijn deze ene ademtocht vasthouden is het gedrag van een dief. Laat het los, laat het vrij, bind jezelf niet aan een illusie. Elke ademtocht is je eerste en je laatste met alles er in. Als je van mening bent dat er meer in het leven zit, dan mis je het. Als je dat snapt is (je) leven een eindeloze ademtocht met alles er in. Ik ben ook uit Leiden verhuisd maar krijg door de geopende ramen van deze verdorde wereld nog steeds wekkers naar mijn hoofd.