De bekendste vorm hiervan is de vraag naar de waarheid of onwaarheid van religieuze uitspraken. Bestaat god of meer goden tegelijk of is het een antwoord van niets, hooguit van het ongerijmde? Sinds de opkomst van de kritische filosofie in verschillende gedaanten, van Spinoza, Kant Hegel, Marx en anderen, overheerst het idee dat de mens niet in staat is een betrouwbaar antwoord op dat soort grote vragen te geven. Sommige filosofen, denk aan Marx of Feuerbach, gaan een stap verder en vinden dat je onbeantwoorde theoretische vragen het beste maar kunt ‘bestrijden’, omdat deze ook een correct antwoord op praktische vragen bemoeilijken.
Columns
Het jaar 2023 – dag 257 – BERG
Het neerstorten van het familiewapen en de berg.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Guy – De Vasala Sutta
‘Iemand wordt geen verschoppeling door geboorte; iemand wordt geen brahmaan door geboorte. Iemand wordt een verschoppeling door zijn daden, iemand wordt een brahmaan door zijn daden.’
Wereldse Winden 1: hoe omgaan met tegenwind
We maken allen geregeld kleine vlaagjes tegenwind mee. Een stoplicht dat nét op rood springt als wij naderen. Of een kassa-rij die de kortste was maar toch het langste duurt omdat bij een klant voor jou één artikel niet gescand kan worden, of de klant gezellig gaat keuvelen met de kassière(e). Of een kleine fout die je gemaakt hebt op school of werk, en die uitvergroot wordt door anderen of – nog erger – de media haalt; terwijl fouten van anderen, of misschien wel de achterliggende oorzaak, totaal niet genoemd worden.
Het jaar 2023 – dag 256 – dekmaareenbordminder
De dood en het geheugen.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Volmaakt zien
Terwijl alle andere paden in het boeddhisme gekenmerkt worden door een specifiek doel dat door allerlei inzichten en oefeningen bereikt zou kunnen worden – nirwana, het ontwaken of de bevrijding – is er vanuit dzokchen gezien helemaal geen doel. In essentie is alles al vrij. Ruimte is al volmaakt open en alles wat in ruimte ontstaat lost vanzelf weer op zonder dat je daar iets voor hoeft te doen.
Zeshin – Alles wat je onderneemt belast jouw klimaat
Hoe vervuilend zijn alle campagnes, boeren op tractoren, Extinction Rebellion die wegen bezet houden.
Het jaar 2023 – dag 255 – rouw
Oorzaak en gevolg.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Hisamatsu’s Gelofte aan de mensheid
In zijn Filosofie van Ontwaken bespreekt Hisamatsu de ontoereikendheid van zen vanwege haar eenzijdige nadruk op ontwaken. Aan de andere kant schoten ook wetenschap en socialisme tekort, omdat die uitsluitend gericht waren op de concrete problemen van deze wereld. Om de existentiële problemen van de mensheid op te lossen waren beide nodig.
Over de Lotus-soetra (40B): Intermezzo
Deze bijdrage gaat over het schrijven van deze column over de Lotus=soetra. Ik heb het gevoel dat het nodig is een en ander toe te lichten, om misverstanden te voorkomen. Om te beginnen meen ik te mogen concluderen dat er mensen zijn die denken dat ik een deskundige ben op het gebied van soetra’s in het algemeen. Nee! Dat ben ik niet. Ik ben geen soetra-loog, soetra-soof of soetra-bolleboos. Het lezen van de Lotus-soetra brengt mij op allerlei gedachten, en die schrijf ik op.
Guy – Anatta
Anatta roept angst op. Angst voor leegte. Horror vacui. Angst voor de zelfloosheid van de verschijnselen, fenomenen, vormen, dingen.
Geen dood, geen vrees (82) – Tranen
Wanneer je je beseft dat alles niet meer zo gaat zoals je het kon dan is dat een hard gelag. Dan kun je de mooiste dingen schrijven; dan kun je schrijven dat je niet bang hoeft te zijn voor de dood omdat er geen angst hoeft te zijn. En toch is die er (ook).
Het jaar 2023 – dag 252 – alsikdoodben
De dood en het andersdenken.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
VrijdagZindag – Hel
Omdat de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) nog wat behoudender is geworden, is er na jaren weer discussie over de hel. Gevalletje betekenisgeving.
Het volk mort (7 vervolg) – Toon je kwetsbaarheid niet
In een ideale wereld zou het zo mooi zijn dat we onze kwetsbaarheid er mogen laten zijn en beseffen dat er niets gevaarlijks is aan kwetsbaarheid. Dat we gelijktijdig kwetsbaar en weerbaar kunnen zijn. Tevens dat fouten maken ongelijk is aan fout zijn, wel dat je een cruciale fout maakt als je besluit dat je fouten maken niet mag erkennen.
Het jaar 2023 – dag 251 – pietdedief
Gedachten aan vroeger.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Ik weet niet wat discriminatie is
Ik vraag mij nu af, heb ik ze ooit gediscrimineerd? Ik weet het niet, ze hebben het mij nooit verteld. Als het zo zou zijn was dat dan om de vriendschap niet te bederven? Ik heb een witte opvoeding gehad en toen ik in het Verre Oosten kwam was ik een olifant in de porseleinkast. Onbehouwen, brutaal maar over het algemeen verschrikkelijk onhandig. De mensen om mij heen waren zo aardig en voorkomend dat het moeilijk was om je niet op je gemak te voelen.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme (deel 2)
Na zijn ontwaken trok de Boeddha naar Benares(Varanasi), het toenmalige religieuze en intellectuele centrum van het gebied, waar hij vijf vroegere ascetische metgezellen trof. Zij werden de eerste monniken. Terwijl hij nog steeds in de buurt van Benares verbleef, trad ook Yasa, een zoon van een rijke koopman toe tot de Orde van bedelmonniken (bhikkhu-sangha). De familieleden van Yasa werden lekenvolgelingen. Daarmee was de basis gelegd voor de nieuwe spirituele gemeenschap of sangha. Die bestond uit lekenvolgelingen en een Orde van bedelmonniken (en later ook nonnen) die zowel ervaren asceten als stedelijke jongeren uit de hogere klassen aantrok.
Het jaar 2023 – dag 250 – voetbalzonderrellen
Voetbal zonder geweld, zo kan het ook.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme
Spirituele beoefenaars en gemeenschappen maken deel uit van nog bredere maatschappelijke verbanden. Tussen de maatschappij en spirituele gemeenschappen bestaat een wisselwerking. Als leden van de maatschappij worden ook de beoefenaars beïnvloed door de algemene sociale en culturele normen en opvattingen. Die kunnen hun spirituele ambities ondersteunen of bemoeilijken (of beide tegelijk).
Guy – Direct zien (P. paccanubhoti)
…
Half goed, al goed? Een heel kleine definitie-kwestie
En de Noordkromp natuurlijk vergeten? Geen tijd of zin voor schelpen. Maar de ware nieuwsgierige man en vrouw, de echte scharrelaar kan het niet laten. Zeiden we net tegen elkaar nu geen oog te hebben voor de schelpen in het mulle zand, we wisten eigenlijk beter. De mens als scharrelaar is heus wel dichtbij, een blik op de grond is toch voldoende?
Het jaar 2023 – dag 249 – klimaatstress
Milieu en een toekomst?
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Edel – Blijven doorgaan
Vaardige middelen moeten vaardig zijn. Wat in de ene cultuur een vaardig middel was is dat daarom niet in een andere. Een almachtige God, of een onfeilbare leraar, of een dure cursus kan voor iemand een hulpmiddel zijn en voor een ander een obstakel. En hoezeer ik ook hou van de Lotus Sutra, de gemiddelde westerling heeft geen boodschap aan al die fantastische verhalen.