Dharma is geen puzzelstukje die we naar eigen goeddunken kunnen gebruiken om ons leven wat op te smukken en naar onze hand te zetten. Geen hocus pocusje om mij beter te doen voelen. Een vinger die naar de maan wijst is niet zomaar openheid maar eerst richting en daarna creativiteit om die richting uit te gaan.
Columns
Het jaar 2023 – dag 276 – brooduitdehemel
Manna was het voedsel dat de Israëlieten tijdens hun tocht door de woestijn ‘uit de hemel’ ontvingen. Redt het ook de Gazanen?
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Hoedt u voor namaak: kiest voor echt!
Nog steeds zijn democratie, mensenrechten en de Europese Verlichting die driehonderd jaar geleden de wereld op zijn kop zetten een belangrijk politiek en maatschappelijk verschijnsel. Veel zelfverklaarde verlichtingsstrijders die zich op de borst kloppen, behoren juist tot het kamp van de antiverlichting.
Over de Lotus-soetra (43): Shapeshifter
De Lotus-soetra wijdt een heel hoofdstuk aan de bodhisattva met de heerlijke stem. Deze bodhisattva verblijft in een heerlijk domein waar de christelijke hemel een beetje armoedig bij afsteekt. Tenminste, wanneer je afgaat op de omschrijving ervan. Om een lang verhaal kort te maken: deze bodhisattva is een shapeshifter.
Mindfulness is niet: ‘stoppen met denken’
Je geest reflecteert je leven. Dat is wat je geest te doen heeft. De enige manier om je geest rustiger te maken is je leven rustiger maken.
De verwarring die oorlogsrecht heet
Verschillende politici waren er als de kippen bij onvoorwaardelijk partij te kiezen voor Israël. Nu, geconfronteerd met de volledige omvang van de staatsterreur van dit land tegenover de terreuroorlog van Hamas, doet men wat ‘water bij de wijn’ en roept verheven dat men zich wel aan ‘het oorlogsrecht’ moet houden.
Guy – dhammazaadjes -Harmonie
Het veroorzaken van een schisma in de Sangha behoort tot de zwaarste overtredingen (P. parajika) van de Vinaya—het geheel van de orderegels, reglementen en voorschriften van de bhikkhus en bhikkhunis.
De kaars en de vlam
Er zijn in het boeddhisme zeer veel modellen over de vorming van ons ego, maar de essentie is: wat wij als onze persoonlijkheid beschouwen is geen open gewaarzijn, geen vrije geest. Ons unieke ‘ik’ zit vast aan een ketting die voortdurend lijkt te veranderen, maar in wezen telkens opnieuw gesmeed wordt met dezelfde schakels, dezelfde bestanddelen.
Geen dood, geen vrees 85 – overpeinzingen
‘Pas wanneer je gemotiveerd wordt door het verlangen om degenen die ten prooi zijn aan onwetendheid te helpen, ben je vrij van je lijden en van je gevoel geschonden te zijn.’
VrijdagZindag – Spelbederf
Bovendien drong het tot me door dat machthebbers het spelvermogen voor eigen doel inzetten, ongeveer zoals wanneer het kind zijn toverstafje gebruikt om een ander kind te prikken. Die mooie menselijke gave kan ontaarden in spelbederf, spelbrekers, machtsspelletjes en vals spel. Met de twee perspectieven van het spel valt stevig te manipuleren, zoals in foute metaforen en in vijandsbeelden.
Het jaar 2023 – dag 272 – peacetrain
Nu heb ik de laatste tijd gehuild,
nadenkend over de wereld zoals hij is
Waarom moeten we blijven haten, waarom kunnen we niet in gelukzaligheid leven?
Het jaar 2023 – dag 271 – turnturnturn
Turn, turn, turn.
Een tijd voor liefde, een tijd voor haat.
Een tijd voor vrede, ik zweer dat het nog niet te laat is.
Taigu – Boeddhisme zonder boeddhisme
Je kunt zo ongeveer alle onderdelen van het Achtvoudig Pad toepassen op de huidige toestand in het Midden Oosten zonder partij te kiezen in het conflict. Wat zei Thich Nhat Hanh met gevaar voor eigen leven ook alweer tegen een zwaar bewapende Amerikaanse soldaat in een even verscheurde situatie tijdens de oorlog in Vietnam? “Ik ben niet voor Noord-Vietnam en niet voor Zuid-Vietnam, maar voor Midden-Vietnam.”
Guy – dhammazaadjes – Afhankelijk Ontstaan (P. paticca samuppada)
Wanneer de Dhamma zich onthult aan de ijverig mediterende brahmaan verdwijnen al zijn twijfels omdat hij de keten van oorzaak en gevolg begrijpt.
André – haiku
…
De oplossing van de misverstanden rond het ego, het zelf en het begrip identificatie
In vrijwel alle spirituele tradities wordt onderwezen dat wil men zijn ware zelf realiseren, of wil men God realiseren, of wil men ontwaken, wil men verlicht of zelfgerealiseerd worden, het ego moet verdwijnen. Overal wordt beweerd dat het ego de bron is van alle lijden en dat het daarom moet verdwijnen, het moet sterven, ofwel men hoort in te zien dat het ego in werkelijkheid niet bestaat, of dat het een illusie is die we moeten doorzien.
Het volk mort (8) – Maak contact tussen mensen steeds digitaler
Als we een contact aangaan met een robot als partner, kunnen we die programmeren naar onze eigen smaak. In dit geval ga je geen ontmoeting aan met iemand met eigenheid, maar heb je een ontmoeting met je eigen droom of fantasie. Je creëert een (fantasie)ontmoeting waarbij je alleen maar in je eigen afgesloten wereld blijft. Onze stelling is dat een ontmoeting, wil het betekenis krijgen, weerstand moet ontmoeten. Weerstand ontstaat door verschil en er is verschil als twee mensen elkaar ontmoeten met elk hun eigenheid.
Het jaar 2023 – dag 269 – imagine
You may say I’m a dreamer
But I’m not the only one
I hope some day you’ll join us
And the world will live as one
Waar is het ego van mijn vader gebleven – geworteld zijn
Een lezer vroeg me na het lezen van mijn vorige columns over het dementeren en de dood van mijn vader welke boeddhistische visies er zijn op het geheugen. Er is opvallend weinig gezegd of geschreven over ons ‘gewone’ geheugen, terwijl de westerse psychologie daar zeer veel theorieën over formuleert. Binnen het boeddhisme is het geheugen, net als andere psychische functies gewoon één van de vele middelen om al dan niet een dieper of breder bewustzijn te ontwikkelen.
Over de Lotus-soetra (42): Moeder van alle wijsheid
Hoe beter ik ‘de moeder van alle wijsheid en alle heiligheid’ leer kennen, hoe meer ik meen te verstaan dat ik haar niet letterlijk mag nemen. Neem bijvoorbeeld het stukje tekst dat verhaalt over een bodhisattva die zichzelf in brand steekt en daarna wel 1200 jaar lang blijft fikken. Dat gaat natuurlijk nooit over een brandend fysiek lijf. Los van het feit dat het nooit zolang blijft branden, is het ook nooit bedoeld geweest om letterlijk navolging te krijgen. Dat sommige boeddhistische monniken dat wél deden (o.a. in Thailand, Vietnam, Tibet) en zichzelf eerst met benzine overgoten en daarna demonstratief ‘offerden’ is diep en diep tragisch.
De kracht van ecologisch samenwerken
Anya Wiersma: ‘Onze boeddhistische beoefening gaat over ‘wakker worden’. We hebben – mild gesteld – de indruk dat de aard en omvang van de klimaat- en ecologische crisis die zich nu aandient en de dreiging ervan voor het voortbestaan van (menselijk) leven op onze planeet, alom ernstig is en vraagt om in actie te komen. In gesprek en door samen te werken zoeken we wegen.’
De gedeelde hemel
Ik heb op het eerste gezicht geen vanzelfsprekende drang om te doden en te vernietigen. Maar ik heb een sterke drang om iedereen die te storend is uit mijn leven te bannen. Als ik naar mijn diepste emotie peil is dat: de ander elimineren. Mijn oordeel is: het lijkt soms alsof er nog ontelbaar veel neanderthalers rondlopen op aarde. De gedachte die dat verrechtvaardigt is: o heer, ben ik dan één van de weinige, echte homo sapiens?
Guy – Anicca
Alles wat zich aan ons manifesteert is een momentopname van het proces. Van energie in transformatie. Transformatie als de natuurlijke staat van alle dingen. Dhamma.
Het kind met ons oorspronkelijke gezicht
Ik genoot eerst als vader en nu als grootvader ontzettend van mijn kinderen en kleinkinderen. Ik ben een speelvogel gebleven en heb altijd een hekel gehad aan de saaie, al te ernstige aspecten van het ‘volwassen zijn.’ Maar soms zijn kinderen ook kleine diertjes die je moet temmen en helpen om mens te worden. Uiteraard hebben kinderen een natuurlijke wijsheid, maar evengoed moeten we hen als volwassene voldoende regels, grenzen en kennis aanbieden om hun plaats te vinden in een complexe samenleving.