• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Ksaf – religie en onzekerheid

Ksaf – religie en onzekerheid

20 juni 2017 door Ksaf Vandeputte

Twee grote levensvragen die mensen bezighouden zijn: wat doe ik hier op deze planeet, en waarom is er zoveel lijden? Beide vragen omvatten een breed spectrum aan verlangens. Eén pool van het spectrum is de behoefte om de basale angst voor de dreigingen van het bestaan te bezweren. De andere pool is ons verlangen om te begrijpen wat wezenlijk is, om te doen wat goed is voor onszelf en voor anderen.

Religies proberen een antwoord te geven op dat gamma aan vragen. Een oud antwoord op de behoefte aan veiligheid en zelfbehoud was dat een opperwezen ons nauwlettend in het oog hield en daarmee in het gareel. Maar in dit tijdperk willen we geen controle meer. We willen wel bij een groep horen, opgaan in het collectieve. Grote sportmanifestaties, feesten of muziekoptredens bezorgen vaak een extatische beleving. Als die extase enkel ons onbewuste aanspreekt, onze behoeften aan behaaglijkheid of aan opwinding, worden we daar helaas niet wijzer van. Ook een religieuze dienst kan blijven steken in het zichzelf inkapselen in knusse samenhorigheid of in voorgekauwde geboden en verboden. Het biedt veiligheid en troost, zeker in crisismomenten als we geconfronteerd worden met ziekte, verlies, dood. Maar het biedt geen wezenlijke inzichten in de grote levensvragen.

Religieus fanatisme biedt een antwoord op het verlangen naar veiligheid en samenhorigheid, duidelijke geboden en verboden. Religieus fanatisme biedt vooral een oplossing voor de angst voor onzekerheid. Het lijkt de ultieme oplossing te bieden voor onzekerheid en angst door goed te praten dat er gerechtvaardigd geweld bestaat, namelijk geweld tegen wie ons bedreigt. Plots ondergaat religie dan een gedaanteverwisseling, van verbondenheid tussen alle mensen in vernietiging van de vreemde andere mens. Ook boeddhisten in Japan tijdens de tweede wereldoorlog, en onlangs in Myanmar en op Sri Lanka trapten in die val.

Elke vorm van fanatisme vermijdt vooral wezenlijke inzichten in de grote levensvragen, omdat de antwoorden op die vragen verontrustend zijn. Antwoorden zoals: het wezenlijke verandert voortdurend, het is niet alleen in wisselwerking met de omstandigheden, sterker nog, niets bestaat zonder dat het in wisselwerking is met andere dingen. En tenslotte wordt wat wezenlijk is ons zelden van buitenaf aangereikt, we moeten het zelf onderzoeken.

Religie zou gewoon het omgekeerde moeten zijn van alles wat begeerte, afkeer en onwetendheid bevordert. Vaak blijft onze grootste religieuze behoefte die aan een vaderfiguur, een god die zekerheid biedt door te doen alsof er vaste antwoorden zijn, vaste geboden en verboden. Overigens spelen niet alleen priesters en charismatische leidersfiguren die rol van Vader en God. Technologie, wetenschap en onbegrensd consumeren zijn soms hedendaagse varianten.

Religie moet letterlijk verdiepen en verheffen, door te stellen dat inzichten van binnenuit komen én vanuit het aannemen van een breder perspectief dan dat van ons ego. Religie moet radicaal geweldloos zijn en radicaal eerlijk in het weerstaan aan behoeften die ons klein en bang houden.

De westerse hoogmoed dat alles maakbaar is, leidde ertoe dat we religie overbodig vinden. Dat leidt vaak tot een gevoel van leegte. Onderzoek toont aan dat gelovige mensen het leven zinvol vinden en een duidelijker doel hebben in hun leven. Wie nergens in gelooft, vult de leegte op met consumeren, kennis, seks, succes. Het is precies tegen die leegte dat religieuze fanatici protesteren. Vroeger was fanatisme een gevolg van armoede en letterlijke onwetendheid. In onze westerse samenleving met al haar kennis en rijkdom zijn fanatisme en gewelddadigheid in feite niet meer dan de consequentie van de heersende politieke moraal die concurrentie en het eigenbelang promoot.

Religie is het besef dat alles afhankelijk is van alles. Vooral wij, complexe wezens in een complexe samenleving zijn afhankelijk van mekaar en van deze delicate, blauwe planeet. Dat besef maakt ons kwetsbaar. We leren helaas nog altijd dat kwetsbaarheid gevaarlijk is, dat men er misbruik van zou kunnen maken. Kwetsbaar zijn is niet hetzelfde als zwak zijn. De sterkste mensen zijn zij die zichzelf durven zijn zonder pose en zelfverdediging. Wijzelf, kleine dienaren van welke soort religieuze dienst ook, wij moeten niets, behalve zoveel mogelijk onszelf zijn.

Omslagfoto Pixabay.
De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers.

 

Categorie: Columns Tags: fanatisme, hoogmoed, Ksaf, Ksaf Vandeputte, maakbaar, onwetendheid, westen

Lees ook:

  1. Religie en onzekerheid
  2. Ksaf – Waar eindigt de aarde en begint de hemel?
  3. Ksaf – Wees een liefdevol eiland voor jezelf
  4. Ksaf – Het vuur van verlangen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. G.J. Smeets zegt

    20 juni 2017 om 23:20

    “Twee grote levensvragen die mensen bezighouden zijn: wat doe ik hier op deze planeet, en waarom is er zoveel lijden?”

    Tja, dat is salonfilosofie van de weldoorvoede burger. Dus niet projecteren, beste Ksaf.
    De grote levensvragen overal ter wereld zijn gewoon ‘hoe kom ik aan eten?’ en ‘hoe voorkom ik kiespijn?’

  2. Piet Nusteleijn zegt

    21 juni 2017 om 09:37

    Twee grote levensvragen: Wat doe ik hier op deze planeet, hoe kom ik aan eten. En, waarom is er zoveel lijden, hoe voorkom ik kiespijn. Met groet.

Primaire Sidebar

Door:

Ksaf Vandeputte

De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers. www.meditatief.be 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

16 nov
Oriëntatiebijeenkomst Lotus Team Project
16 nov 23
01 dec
Emptiness and Bodhicitta
1 dec 23
05 dec
Meditatie en lezing "De Boeddha en de Sint – geven in het boeddhisme "
5 dec 23
06 dec
Online Lezingenserie ‘Meewerken met de Natuur’ (2)
6 dec 23
09 dec
Oriëntatiebijeenkomst Opleiding tot Kum Nye trainer
9 dec 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    ‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’

    gastauteur - 27 november 2023

    'Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’

    VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

    André Droogers - 24 november 2023

    Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

    Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten

    Taigu - 21 november 2023

    Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?

    Wie mediteert er nu eigenlijk?

    Erik Hoogcarspel - 20 november 2023

    Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

    Vluchtelingenbeleid in grootmoederstijd 1914 -1918

    Kees Moerbeek - 19 november 2023

    Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger België binnen op doortocht naar aartsvijand Frankrijk en schond doelbewust de Belgische neutraliteit. De oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking, ook wel The Rape of Belgium genoemd, schokte de publieke opinie. Kort hierna kwamen de eerste vluchtelingen aan in ons land en na de Val van Antwerpen werden dit er 1 miljoen

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Beter kijken
    • Een piekerpad op het piekerpad
    • Het jaar 2023 – dag 335 – traditie
    • Heilige Herrie – bijbelteksten en popmuziek
    • Aardbeving met kracht 5,0 treft Tibet’s Xizang

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.