• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Ksaf – Het vuur van verlangen

Ksaf – Het vuur van verlangen

1 april 2018 door Ksaf Vandeputte

In de strips van Bill Watterson praat het jongetje Casper vaak met Hobbes, zijn pluchen tijger, over wat ons bezig houdt.
Er is een scène waarin Casper in volle vaart op zijn slee glijdt met Hobbes achterop.
Casper: ‘Paps zegt dat uitkijken naar iets vaak leuker is dan het eigenlijk hebben.’
Ze razen tussen bomen. Casper: ‘Ik vind hem dwaas. Ik haat wachten op iets. Ik wil alles meteen hebben.’
Ze razen over een afgrond. ‘Ik zou niet weten waar ik liever naar zou uitkijken dan het meteen te hebben. Jij?’
Hobbes houdt zijn poten voor zijn ogen terwijl ze boven de afgrond hangen en zegt: ‘Ik moet plots denken aan de dood.’
Casper: ‘Ik weet niet waarom ik moeite doe om een discussie aan te gaan met jou, als je altijd zo morbide bent.’

In een andere passage verklaart Casper zijn houding: ‘Het is geen ontkenning, ik ben alleen maar erg selectief in welke realiteit ik aanvaard.’

Is de essentie van onze westerse levenshouding niet dat we in volle vaart razen naar steeds meer hebben, over de afgrond van een collectieve ineenstorting? Waarom laten media een verkeersdeskundige uitgebreid verklaren dat we ons schrikwekkend aantal verkeersdoden kunnen vermijden door meer oplettend en minder snel rijden? Waarom vragen ze niet waarom e met zoveel auto’s in veel te brede straten door onze steden razen in plaats van met de fiets of met het openbaar vervoer te gaan?

En blijft dat collectieve gedrag niet het eindresultaat van al onze individuele blindheid? Ik laat een mooie kom vallen en begin te vloeken als een bezetene. Pas achteraf vraag ik me af of mijn reactie nodig was, ik was toch iemand die niet erg gehecht is aan bezittingen? Mijn partner zegt iets dat mij kwetst en plots vlieg ik uit. Pas achteraf realiseer ik me dat mijn reactie even kwetsend was als de hare. In beide gevallen was ik een robot, emotie was mijn brandstof en je zou kunnen zeggen dat mijn bewustzijn even boven de afgrond van onwetendheid hing. Ik wist letterlijk even totaal niet wat ik deed, blinde processen gingen met mij op de loop. Was ik ondertussen in feite niet geestelijk dood?

In feite val ik in zulke situaties terug in een primitieve overlevingsmodus. In het ene geval verlies ik een bezitting, in het andere psychische veiligheid. In beide gevallen ben ik in de ban van een kracht die ik niet beheers. Onze taal drukt dat controleverlies al eeuwen treffend uit: we worden ‘gegrepen’ door een idee, we ‘branden’ van verlangen, we worden ‘verteerd door passie of door haat.’ Is het niet interessant hoe in het Chinees het element vuur geassocieerd wordt met ‘het zich hechten?’ De vlammen hechten zich immers aan het hout; ze bijten zich er een weg door… Hechten we ons niet op dezelfde manier aan mensen en dingen? Wie zijn we zonder onze bezittingen, onze partner en onze kinderen? Hebben we zonder hen nog een identiteit? Bijten we ons niet in hen vast door op een vaak slinkse manier hun weg te proberen bepalen?

Soms ben ik geneigd om bepaalde verlangens te vergoelijken, want is een leven zonder passie niet saai en een mens zonder passie niet halfdood? Maar dan voel ik hoe teveel verlangens en zeker teveel haat zich een weg naar binnen vreten, en mij aantasten. Teveel passie maakt van mij een slaaf. Er is maar een passie die heilzaam is en dat is mededogen en de wil om goed te doen voor anderen.

De Boeddha benoemde het nirvana binnengaan op veel manieren, maar uitdrukkelijk ook als het ‘uitdoven’ van onze passies. Passie is duidelijk negatief als ze voortkomt uit de verslaving aan genot of de toestand van haat, maar het is ook een soort passie als ik in verwarring, in onwetendheid blijf zitten. Ik weet niet dat ik boven een afgrond hang, het duizelt mij voor de ogen. Er zit teveel rook in mijn ogen. Ik heb een houtkachel en kijk vaak door het venster naar hoe het vuur zich gedraagt. Soms komt het maar tergend traag op gang, soms breidt het zich razendsnel uit. Vaak is het onvoorspelbaar in welke richting de vlammen zich gaan uitbreiden. Zo leiden ook mijn emoties hun eigen leven, en gedragen ze zich zo snel en grillig dat mijn verstand te laat komt om te beletten dat ik ergens emotioneel door gegrepen word.

Een andere treffende omschrijving van hoe we ons aan iets hechten is dat we ‘grijpen naar’ dat iets. Als we het nirvana binnengaan, blijkt dat niets echt belangrijk was, geen dingen of mensen, maar ook geen vlammen, geen verlangen naar dingen of mensen. Het enige wat van belang is, is mijn oprechte liefde voor wat bestaat, mijn oprechte verlangen om alles te laten zijn en niets of niemand naar mijn hand te willen zetten. Als ik gehypnotiseerd blijf door de vlammen, merk ik niet hoeveel ik in de schaduw laat zitten, of hoeveel schaduw ik creëer.

Als ik niet wil wachten tot ik dood ben om mezelf te bevrijden, kan ik best nu al leren om het vuur in mij te temmen. Om te voorkomen dat mijn emotionele vlammen zich ergens aan hechten, want eens dat proces op gang is gekomen, is het meestal niet meer mogelijk om mij terug te trekken uit de brand. Mijn leraar David Brazier gebruikt een mooi beeld om te beschrijven hoe we zelfbeheersing kunnen opbouwen. Hij praat over een oven. Met een oven kunnen we niet alleen een vuur beheersen, we kunnen er vooral ook het vuur nuttig mee gebruiken, bijvoorbeeld om er een brood in te bakken. [1]

Een poëtische nabeschouwing:

soms ervaar ik mijn bewustzijn
als het flakkeren van een kaars
soms lijken wel zeven kaarsen
te staan te flakkeren in de wind
op de muren dansen wild de schaduwen.

[1]        David Brazier, Zonder gruis geen parels, Asoka, Rotterdam 2001

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns Tags: Bill Watterson, controleverlies, Ksaf, Ksaf Vandeputte, overlevingsmodus, vuur van verlangen

Lees ook:

  1. Ksaf – De opstand der patriarchen
  2. Ksaf – Gebed voor mijn Boeddha
  3. Ksaf – zoeken
  4. Ksaf – Waar is het ego van mijn vader gebleven?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. DuS? zegt

    2 april 2018 om 08:59

    Moge een ieder vol in het licht staan…

  2. Frans-Jozef zegt

    2 april 2018 om 09:11

    Wat een mooie beschouwing zeg! Dankjewel.

Primaire Sidebar

Door:

Ksaf Vandeputte

De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers. www.meditatief.be 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

De lege plek van de democratie

Kees Moerbeek - 29 mei 2022

Het hart van de democratie is volgens de Franse filosoof Claude Lefort (1924-2010) een ‘lege plek’, onbepaald en ongrijpbaar. Niemand kan in een democratie de politieke macht grijpen of zelfs maar verpersoonlijken. Terecht, anders ligt volgens de filosoof totalitarisme op de loer. Dit artikel geeft een indruk van Leforts boek Wat is politiek?  ‘Politiek is […]

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Het jaar 2022 – dag 179 – aandacht
  • Extinction Rebellion en Christian Climate Action bezetten opnieuw kantoor Belastingdienst
  • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
  • Guy – De drie vergiften (P. kilesas)
  • Milieuministers zetten kettingzaag in de EU-bossenwet

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens