• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Zelfonderzoek – Drie verrassingen

Zelfonderzoek – Drie verrassingen

30 januari 2015 door André Droogers

Vanmiddag mag ik mijn collega’s van het Werkgezelschap Godsdienstsociologie en Godsdienstantropologie toespreken. De aanleiding is mijn meest recente boek, ‘Religion at Play: A Manifesto’. Bij mijn voorbereiding reconstrueer ik voor mezelf hoe dat boek is ontstaan. Dat levert drie verrassingen op.

  1. De eerste verrassing is dat de gepensioneerde status goed is voor de wetenschap. Je moet met pensioen gaan om te ontdekken welke vrijheid je niet had. Als iedereen langs geoormerkte paden aan het zelfde onderzoeksthema moet werken, mag je volgens je CAO geen tijd steken in wat je op heel andere paden aan interessants tegenkomt.

Bovendien word je weliswaar geacht de theorie verder te brengen, maar je moet wel in de buurt blijven van het theoretisch kader dat voor je onderzoeksprogramma geldt. En nog iets: Populariseren is niet je taak. Je publiceert voor je vakgenoten, liefst in Engelstalige toptijdschriften.

Vergelijk ik dat met mijn vrijheid als pensionado, dan wens ik al mijn collega’s toe dat ze zo snel mogelijk gepensioneerd raken. Dat levert vrijheid op om te werken aan wat je echt bezig houdt. Je kunt bovendien heerlijk gaan grasduinen in theorieland, zonder je te storen aan hekken en heggen. En je hoeft je niet bezwaard te voelen als je iets in het Nederlands publiceert, dat misschien ook nog populariserend is – en dus dubbel niet meetelt als hogerhand je output gaat meten.

  1. Een tweede verrassende ontdekking betreft persoonlijke levensbeschouwelijke vragen. In de universitaire setting zou het onmogelijk zijn om die openlijk een plek te geven in je onderzoek. Zelfs aan een van oorsprong Protestantse instelling als de Vrije Universiteit is dat vrijwel ondenkbaar. In mijn geval betekende het dat ik pas na het pensioen echt kon gaan nadenken over mijn persoonlijke vraag: ‘Als alle religies claimen de waarheid te hebben, wat is dan de waarheid van mijn eigen religie nog waard?’.

Ik zocht een antwoord bij wat ik in de loop van de baan te weten was gekomen over de spelende mens. Dat antwoord blijkt ook anderen aan te spreken. Je kunt dus wetenschappelijk nadenken over speelse religie en intussen je geloof resetten. Nog leuker is het dat ik denk bij te dragen aan het wetenschappelijk debat over de vraag ‘Hoe verklaar je religie?’. In mijn laatste boeken probeer ik een religietheorietje uit. Een persoonlijke levensbeschouwelijke vraag, die eigenlijk taboe is, zou dus zomaar de wetenschap verder kunnen helpen.

  1. De derde verrassing is dat ik de vrijheid van de gepensioneerde kon gebruiken om me niets aan te trekken van nog wat vaste gewoontes van de academische stam. In mijn geval negeerde ik drie verkavelingen, onder het motto: Onderscheiden is niet per se scheiden.

Allereerst smokkelde ik mezelf de grens over tussen godsdienstwetenschap en theologie. Als je de rol van spel in religie bekijkt en het resultaat ook nog toepast op je eigen levensovertuiging, zit je natuurlijk al snel in theologieland. Dat wordt nog een graadje heftiger omdat ik theologen oproep hun vak opnieuw te doordenken vanuit de spelbenadering van religie.

Een tweede verkaveling die ik overtrad, is de tegenstelling tussen proza en poëzie. Met uitzondering van het werk van literatuurwetenschappers is poëzie in wetenschappelijke publicaties taboe. Ik begon echter gedichten te gebruiken, van anderen en mijzelf, om duidelijk te maken waar het me om gaat. Ten derde relativeerde ik de tegenstelling tussen religie en atheïsme. Als je daarvan afdenkt, ontdek je pikante overeenkomsten. Voor mij is dat aanleiding om de studie van godsdienst uit te bouwen tot studie van levensbeschouwing. Kunstgeschiedenis beperkt zich ook niet tot religieuze kunst.

Ironische slotsom: je moet eerst weg zijn van de universiteit om het leukere universitaire werk te ontdekken en te doen.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns Tags: geloof, poezie, religie, VU, zelfonderzoek

Lees ook:

  1. God zij dank!
  2. Adieu God?
  3. Druppelcolumn – Geloof
  4. Boeken – zen en de gretige vogels

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
05 feb
Zen ochtend met Doin Sensei
5 feb 23
05 feb
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
5 feb 23
05 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
5 feb 23
05 feb
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
5 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • De virtuele denkster 407
    • Dick – Leegte die liefde is
    • Wakker Dier prikt romantisch beeld van zuivelsector door
    • Renske – haiku
    • Seitan neprunderlapjes met pittige saus

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens