Mediabeelden die we niet meer kunnen verwerken

De media overweldigen ons met beelden van ellende die we niet meer kunnen verwerken. De ebola-crisis, terreur, natuurrampen, hongersnood, werkeloosheid. Het lijkt op een uitzichtloze wereld. Daarnaast kan er in onze directe nabijheid iets gebeuren dat ons diep raakt, zoals het verlies van een geliefde, een ongeluk, een dodelijke ziekte, een stukgelopen gezin. We kunnen ons hierbij zo verloren voelen, dat we diepe eenzaamheid en verlatenheid ervaren en ons laten gaan.  We raken dan gemakkelijk in paniek en proberen alles onder controle te houden, maar controle verstikt onze innerlijke kracht om een uitweg te vinden.

Op zulke momenten hebben we iemand nodig die ons houvast kan geven, geen instantie of formele hulpverlener, maar eenvoudig iemand die ons begrijpt en naar ons luistert.  Dat schept mogelijkheden om onze innerlijke kracht  te activeren. Ook het delen met elkaar kan ons kracht geven en laten ervaren waar het om gaat. Dat werd duidelijk bij de herdenking van de slachtoffers  van de vlucht MH17, toen een 13-jarig meisje haar pijn om het verlies van haar moeder met de anderen deelde. Het zijn deze momenten waarin we de uitzichtloosheid van ons bestaan ervaren maar ook de zin van ons leven als we onze pijn met anderen kunnen delen, door samen te zijn.

Ook de dood van een geliefde is een intense vorm van samenzijn met de overledene, waarbij we kunnen ervaren dat de dood bij het leven hoort. De overledene is dood en dat doet pijn, heel veel pijn. Toch is de overledene ook niet dood, want de geliefde overledene komt in al diens rijkdom diep in ons hart weer tot leven. We zijn als mens geestelijke wezens waarbij onze geestelijke intimiteit het diepst wordt gevoeld bij ons samenzijn. De fysieke aanwezigheid is wel een belangrijk voorspel, maar die is slechts van voorbijgaande aard. Deze fysieke nabijheid kan heel mooi zijn, maar wordt vaak ook verstoord door pijnlijke angsten, conflicten en misverstanden. We willen tijdens ons leven samen gelukkig zijn maar dat lukt niet altijd. De dood blijft voor de meeste mensen beangstigend. Toch blijkt uit de vele getuigenissen van mensen die een bijna-doodervaring hebben beleefd, hoe na de dood een intense vorm van samenzijn en geluk wordt ervaren. Dan wordt de droom van ons leven concrete werkelijkheid.

Bij uitzichtloze gebeurtenissen in ons leven staan we voor de opgave een zinvolle keuze te maken of een zinloze. Een zinloze keuze is een vorm van paniekvoetbal waarbij we de weg van de minste weerstand volgen, zonder na te denken waar het om gaat in ons leven. De andere mogelijkheid is ons af te vragen wat er aan de hand is en waar het om gaat in ons leven. Waar dromen we van en waar verlangen we naar in het diepst van ons hart? Door hierop te reflecteren kunnen mensen uit de impasse en uit de crisis raken en daarna toch iets moois van hun leven maken.

We leven in een crisissituatie, waar instellingen vaak machteloos staan en niet veel kunnen doen. Aan uitzichtloze situaties kunnen adviezen vaak niet veel veranderen. Het gaat altijd om mensen en het belangrijkste is dat er mensen zijn, die in staat zijn om te luisteren naar de pijn van anderen. Niet om raad te geven, maar alleen om te luisteren.  Dan komen mensen weer tot een diepe zijnservaring om te ontdekken waar het om gaat in het leven. Op deze wijze hulp verlenen kan iedereen die er open voor staat. Deze luisterende houding is ook het belangrijkste ingrediënt van de zorg.