De uitvaartverzorger die vandaag bij mij was om mijn wensen voor mijn uitvaart vast te leggen, was een man van wie je niet zou denken dat hij uitvaarten verzorgt. Die bij de deur van een aula staat, je de hand schudt en zegt: ‘Sterkte voor nu en in de toekomst.’ Hetgeen mij ooit overkwam op een uitvaart, een cliché dat mij hevige jeuk bezorgde.
Ik hoorde hem al van verre aankomen lopen met zijn rolkoffer en had in de Kloosterbunker diverse soorten frisdrank op een tafeltje gezet om eventuele dorst te lessen. ‘Ik kan ook koffie zetten, hoor’, zei ik tegen de verzorger. ‘Ik zit helemaal vol’, zei hij. ‘U kunt beter zeggen voldaan, de moeder van mijn kinderen ergerde zich vreselijk aan de uitdrukking: vol.’ ‘Ik ben voldaan,’ zei de verzorger.
Tijdens de registratie spraken we over de dood, de beleving ervan. Over de honderden dode lichamen die ik als politieverslaggever had gezien. Over het boeddhisme ook, leven is lijden, zei de Boeddha, en de methoden die de Boeddha aanreikte om het lijden te verminderen, op te heffen. Meditatie ook, gedachten niet vastgrijpen, niet uitvoeren, ze gewoon weer laten gaan. ‘Wat is het beste dat het boeddhisme u heeft geleerd’, vroeg hij. ‘Toch wel het waarnemen, niet gelijk overal een label opplakken, niet gelijk oordelen. Dat deed ik al niet als politieverslaggever omdat de werkelijkheid vaak anders is dan je denkt.’
Hij vertelde waarom hij als uitvaartconsulent aan de slag ging. Ook om in financiële zaken en verzekeringskwesties te adviseren. ‘Je moest eens weten hoeveel ellende er onder nabestaanden voorkomt, als de dode bijvoorbeeld enorme schulden achterlaat zonder dat de familie dat weet’, vertelde hij.
‘Is dat je vrouw,’ vroeg hij, wijzend op een foto aan de muur. ‘Dat is mijn partnervriendin’, zei ik, ‘de kleindochter van zeevisser Thijmen.’ ‘Ben je gescheiden’, vroeg de verzorger. ‘Ja, na 26 jaar bij elkaar te zijn geweest met de moeder van mijn kinderen.’ Ik wees op een foto van de moeder, aan diezelfde muur. ‘Soms is het moeilijk voor partners om de liefde van een partner te ervaren, je ervoor open te stellen,’ zei ik. Hij knikte.
‘Ben je bang om dood te gaan’, vroeg de consulent. ‘Het lijkt me wel rustig’, zei ik. ‘Niet dat ik een doodswens heb maar ik heb ook een prachtig leven gehad, bijna voltooid. En nadat ik twee jaar geleden in een supermarkt van Appie ben verpletterd door een achteruit rijdende vrouw in een scootmobiel lijd ik aan atrofie, worden de weke delen in het lijf aangetast. Mogelijk ook de hersenen.’ ‘Ik hoop dat dat niet gebeurt,’ zei de consulent.
‘Heb je nog meer cliënten vandaag,’ vroeg ik. Hij bevestigde dat. ‘Je moet als uitvaarder toch veel gezichten hebben in de verschillende situaties. Wij hier bijvoorbeeld praten luchtig over mijn heengaan’, zei ik.’ ‘Ik heb altijd hetzelfde gezicht in alle omstandigheden, denk ik,’ zei de consulent. Ik was het met hem eens. Een prettig mens.
Hij klapte zijn laptop dicht. ‘Na uw overlijden hoeft er alleen maar gebeld te worden met ons, dan komen we u ophalen en wordt u naar het crematorium gebracht. Geen toespraken, geen kist, geen bijeenkomst. Geen bloemen. Klop dat?’ ‘Als een bus’, antwoordde ik. Er wordt maar één plaatje gedraaid tijdens de crematie: Corrie Konings met Mooi was die tijd.
‘Is het raar dat ik zulke sobere uitvaartwensen heb,’ vroeg ik. ‘Het komt steeds vaker voor,’ zei hij. ‘Nog een prettige dag’, zei hij bij de deur. ‘U ook’.
Moge iedereen gelukkig zijn, met name jij.
Vrede en alle goeds.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Roel de Haan of Hoek zegt
Het is prettig om mijzelf in jouw columns soms te herkennen. Bedankt daarvoor. Gisteren waren mijn lieve echtgenote en ik bij de notaris om onze (levens)testamenten te ondertekenen. “Zo”, zei ik bij het afscheid: “nu kunnen we rustig doodgaan”
Waarschijnlijk had ze dat al vaker gehoord, want ze reageerde professioneel met de opmerking: “als er geen aanleiding voor is dan zou ik nog maar even wachten” En zij had gelijk, dus zou ik tegen jou hetzelfde willen zeggen: “Wacht nog maar even Joop Ha Hoek, want daar doe je veel mensen een plezier mee”
Louise Holsters zegt
Ja, ook ik herken me in jouw columns en ben je daar heel dankbaar voor . Je bent een mens waarvan er meer zouden moeten zijn.
Asjeblieft , wacht nog maar even Joop Ha Hoek , want elke dag is een mooie dag met jouw columns en geniet ik ervan .
Martrees zegt
Ook dank Joop ha hoek, sommige van je columns raken me, zo ook deze. Van mij hoef je niet te wachten of nog iets uit te stellen: je gaat toch wel als je tijd daar is. Jou(w columns) zal ik me dan zeker gaan herinneren met een glimlach.