Slavernij werd twee eeuwen geleden normaal gevonden. Het systeem kreeg kerkelijke goedkeuring, met een beroep op bijbelteksten. Predikanten van die tijd interpreteerden die op geheel eigen wijze.
En toch kwam het tot afschaffing. Iets wat verankerd leek in de samenleving, de religie en de economie kon niettemin uitgebannen worden. Daarna duurde het nog wel een hele tijd voordat er excuses gemaakt werden voor het veroorzaakte leed. Maar het gebeurde.
Het is dus mogelijk dat een schadelijk maatschappelijk fenomeen, dat lange tijd volstrekt normaal wordt gevonden, uiteindelijk toch afgeschaft wordt. Met vertraagde royale verontschuldigingen. En misschien nog met schadevergoeding aan de nabestaanden van de slachtoffers.
Kijk, als dat in de wereldsamenleving mogelijk blijkt, vonkt er een sprankje hoop. In onze tijd, waarin systemen falen, crisissen slachtoffers maken, en pessimisme overheerst, is dat mooi meegenomen.
Laten we dit sprankje hoop voeden. Suggestie: stel een verlanglijstje samen voor toekomstige excuses. Gezien de tijd die nodig was om slavernij af te schaffen, zal verwezenlijking een tijd uitblijven, maar misschien maken volgende generaties er nog iets van mee.
Mijn verlanglijstje ziet er zo uit:
- Verbied het gebruik van oorlogen als een manier om conflicten te beslechten. Bied de nabestaanden van gesneuvelde soldaten en van vluchtelingen excuses aan, plus genoegdoening.
- Betreur het in stand houden van het kapitalistisch systeem, omdat de planeet opbrandt, de welvaart ongelijk verdeeld wordt, en onmenselijke migratiestromen ontstaan. Excuseer je bij de arbeiders die onderbeloond het werk doen, terwijl de bazen en geldschieters overbeloond worden. Zorg voor herstelbetalingen en verander het systeem.
- Nog eentje, een religieuze. De paus schaft het celibaat af en stelt het priesterschap open voor vrouwen. En biedt pontificaal verontschuldigingen aan.
Oké, ik weet het, elk kwalijk verschijnsel vertoont een hardnekkig voortbestaan. Bovendien hebben machthebbers decennia nodig om tot excuses te komen op de correcte datum. Maar toch…
