Het jaar 2023 – dag 25 – ontkenningholocaust

‘Nooit meer Auschwitz’

Op 27 januari 1945 bevrijdden de Russen het concentratiekamp Auschwitz. De naam Auschwitz wordt het symbool van de rassenwaan van de nazi’s.

Het concentratiekamp Auschwitz is eigenlijk een verzameling van (sub)kampen en fabrieken waar de nazi’s op een onvoorstelbare industriële schaal mensen exploiteerden en vermoordden. Van de ongeveer 1,3 miljoen mensen die naar Auschwitz werden gedeporteerd, zijn er zo’n 1,1 miljoen vermoord.

De datum van de bevrijding van Auschwitz geldt sinds 2005 als dag waarop wereldwijd de Holocaust wordt herdacht. De dag is een initiatief van Kofi Annan, toenmalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Op deze Holocaust Memorial Day worden de slachtoffers herdacht van de Holocaust en van andere genocides. Auschwitz is uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging van onschuldige burgers.

Joop Hoek: ‘Mijn moeder vertelde mij regelmatig hoe zij op een dag in de vroege jaren veertig van de vorige eeuw in de straat waar haar ouders woonden liep. Een Joods buurmeisje van haar ouders, een kind van een jaar of vier, kwam op mijn moeder af en zei blij: ‘We gaan op vakantie’. De nazi’s waren toen al bezig om Joden op te pakken en ze in vernietigingskampen te vermoorden. Mijn moeder was altijd heel verdrietig als ze over dat kleine meisje vertelde. En voelde zich achteraf ook schuldig omdat ze niets had gedaan om het kind te redden.  Op het moment van de ontmoeting met het kindje was ze niet op de hoogte van de plannen van de nazi’s om de Joden in Europa te vernietigen. De gruwelijkheden kwamen pas later aan het licht. Toen ze door die straat liep was ze zelf moeder van drie kleine kinderen.

De moeder van mijn vriendin, de kleindochter van zeevisser Thijmen, verbleef tijdens de eerste oorlogsjaren om gezondheidsredenen in Hilversum. Ze was kindermeisje van een jongetje bij een Joods gezin. Op een dag was het huis verlaten, ouders en kindje gevlucht en ondergedoken om uit handen te blijven van de nazi’s. Ze verbleven op verschillende adressen. De ouders zijn door de nazi’s opgepakt en via Westerbork naar Sobibor afgevoerd waar ze zijn vermoord. Hun zoon overleefde de oorlog.

Na het overlijden van mijn schoonmoeder vond ik in een doos foto’s van het gezin, vader en moeder met hun kind. Ze zijn afgestaan aan het Digitaal monument Joodse gemeenschap in Nederland zodat ook hun gezicht herinnerd kan worden.

Over de hele wereld is er sprake van oplaaiend antisemitisme. Ontkenning van de Holocaust. Het gif kent vele bronnen en gezichten. Ook in Nederland voelen Joden zich meer en meer onveiliger. Populistische politieke partijen hebben vrij spel in het isoleren van andersdenkenden en het creëren van wij en zij. Net als Hitler en zijn trawanten deden.

Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak,  woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren.  Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.