• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » EgObesitas

Column van Kees logo

EgObesitas

6 juli 2012 door Kees Klomp

Professor Elke Geraerts – verkozen tot slimste vrouw van Nederland – voorspelde onlangs tijdens het World Economic Forum in Davos dat depressiviteit volksziekte nummer 1 zal worden in de nabije toekomst. De alom aanwezige economische en ecologische bedreigingen laten hun pijnlijke sporen na en veroorzaken steeds grotere angst & onzekerheid, en stress & neerslachtigheid. Met alle negatieve gevolgen van dien.

Het boeddhisme kan ons leren dat het niet de economische en ecologische crises zijn die ons geestelijke lijden veroorzaken, maar iets wat verder en dieper ligt – iets wat zonder enige uitzondering áltijd de bron van ál het lijden is – en wel het ego. We lijden niet massaal aan depressiviteit, maar aan Egobesitas. Onze verslaving aan het ego en onze neiging om onze ego’s zichzelf ongebreideld vol te laten vreten, is ons noodlottig aan het worden. Het egoïsme dat in onze hyperindividuele maatschappij hoogtij viert, vormt de enige échte bedreiging voor de volksgezondheid. En mensheid.

En dan te bedenken dat het ego louter op illusie gestoeld is. Ik weet nog heel goed hoe ik daar voor het eerst op gewezen werd. Ik was net terug van mijn reis uit Thailand waar ik voor het eerst en spontaan op mijn Boeddhanatuur was gestuit. Hongerig naar meer informatie over dat boeddhisme wat me zo intens en positief had geraakt, ging ik in op de uitnodiging van een vriend om mee te gaan naar een lezing van een Tibetaanse leraar in Amsterdam. Ik deed in die tijd nog niet aan namen en rugnummers, dus ik weet oprecht niet meer welke leraar we hebben bezocht.

De inhoud van de lezing zal ik echter nooit vergeten. Ik weet het nog precies…. De leraar – een broze, oude Tibetaan in een monnikspij – liep in alle rust het podium op, doorbrak de serene stilte die over de zaal gevallen was en kondigde met een vriendelijk gezicht, zachte stem en prachtig Tibetaans Engels accent aan dat de lezing in het teken van het ego zou staan. Hij schetste de urgentie van het onderwerp met de retorische vraag: ‘We all suffer from our ego….right?’ Instemmend geknik en geroezemoes volgde. Ik knikte hartstochtelijk mee. Ik was in die tijd net een beetje uit de diepste diepten van mijn depressie aan het klauteren. In mijn beleving was mijn depressie vooral een continue, ondragelijke geseling van verlammende, veroordelende gedachten.

Ik kon niet tegemoet komen aan de eisen die ik mezelf stelde en de bedreigende represailles die daarop volgden. Ik kon geen goed doen. Ik keurde mezelf volledig af. De oude Tibetaan vervolgde met de vraag ‘Who suffers from his or her ego at this moment?’ Vingers schoten massaal de lucht in. Waaronder natuurlijk ook die van mij. Mijn tormenterende en terroriserende gedachten lieten me geen seconde met rust. Ik worstelde met mezelf. Of liever gezegd: ik worstelde met mijn zelf. Ik voerde de godganse dag oorlog in mijn hoofd. Alsof de leraar mijn gedachten kon lezen, sprak hij ‘We all have this voice inside our head that leads it’s own life. We all feel this force inside us that tells us that things should be like this or that… and otherwise…. We all think fearful, painful thoughts, right?’ Meer instemmend geknik en geroezemoes. Een ‘feest’ van herkenning.

Het leek wel of hij het speciaal over mij had. Ik leed verschrikkelijk onder mijn eigen gedachten. Na een lange stilte begon de Tibetaan langzaam maar zeker te lachen. Eerst in de vorm van voorzichtig gegrinnik, maar later uitbundig in de vorm van een rollende, bulderende lach. ‘That ego’…. ‘Hahahaha’ ….. ‘That ego’…. ‘Hahahaha’. De zaal wist zich aanvankelijk geen raad. Ik weet nog dat ik me zelden zo ongemakkelijk heb gevoeld als die avond. Ik vond mijn ego allesbehalve om te lachen. Ik had er vooral heel veel last van. Maar lachen werkt aanstekelijk, dus op een gegeven moment zat iedereen – honderden mensen – te schuddebuiken. Langzaam maar zeker liet de oude Tibetaan de stilte terugkeren. Het lachen verstomde. Waarmee de situatie nog ongemakkelijker werd, en waarmee de waarheid die de leraar vervolgens met de aanwezigen deelde dubbel zo hard – zeg maar gerust als een mokerslag – aankwam: ‘Dear friends… The funny thing is, there is no ego. No matter how long you search and how deep you dig, you won’t find the self. Don’t take yourself – your self – too serious. Don’t flight or fight the ego, but laugh about it’.

Hoe echt het bestaan van je ‘zelf’, je ‘ik’ ook lijkt; de realiteit is dat je het ego never ever nergens kunt/zult aantreffen als iets autonooms of onafhankelijks. Er is niet zoiets als een harde kern die ons lichaam en geest ten diepste bestuurt. Het boeddhisme ziet het zelf’ of ‘ik’ als een tijdelijke combinatie en manifestatie van factoren die de 5 Skandha’s worden genoemd: 1) Rupa: vorm, lichaam, 2) Vedana: zintuigen, gevoelens, 3) Sanna: waarneming, perceptie, 4) Sankhara: verstand, mentale formaties, 5) Vinnana: bewustzijn. Concreet: ‘ik’ besta slechts door het samenspel van deze 5 aggregaten. ‘Ik’ is een onophoudelijk veranderend proces van fysieke en mentale stromen. Er is geen ‘ik’ dat hier los van staat. Hetgeen het helemaal bijzonder maakt dat wij zo enorm gepreoccupeerd met ons ‘zelf’ en ons eigenbelang zijn.

Maar wat is het ego dan wel? Het ego bestaat uit geconditioneerde gebeurtenissen. Ego is een vorm van overlevingsinstinct, bestaansrecht en gewoonte energie. Stel je een holle echoput voor waarin je één keer iets schreeuwt en dit vervolgens eindeloos hoort rondzingen. Zoiets. Vandaar ook dat Samsara in het boeddhisme als de tredmolen van lijden – een vicieuze cirkel waarin mensen eindeloos ronddolen – wordt voorgesteld.

Wij horen de hele dag – bewust of onbewust – conclusies die we als klein kind over het leven hebben getrokken en opvattingen, overtuigingen en ideeën die we voor waar zijn gaan nemen. Die conclusies en opvattingen, overtuigingen en ideeën geven ons een – illusionair – gevoel van houvast en macht over een – feitelijk gezien – volstrekt onbestendig leven. Elke gebeurtenis toetsten en taxeren we aan de hand van de eerder getrokken conclusies en eerder gevormde ideeën, waarna we het van een oordeel voorzien.

Ego energie is heel eenvoudig te traceren. In het boeddhisme wordt er gebruik gemaakt van een universele checklist – de Acht Wereldse Dharma’s. – bestaande uit 4 duale paren: winst & verlies, plezier & pijn, succes & verguizing, en faam & blaam. Elke keer als je op een gebeurtenis reageert door er een oordeel op te plakken wat past in één van deze continuüms, is er ego aan het werk.

Als je naar deze 4 paren kijkt, zie je ook meteen waarom het zo’n – destructief – zooitje is in het bedrijfsleven. Het hele doen en laten van bedrijven draait om dualiteit; meer specifiek om het veroordelen van alles wat negatief is (verlies, pijn, verguizing en blaam) en het najagen van alles wat positief is (winst, plezier, succes en faam).

Ik maak graag gebruik van de Acht Wereldse Dharma’s als een soort assessmenttool bij mijn Cheerleadership of lijderschap-aanpak. Bedrijven waarin veel dualiteit heerst, bedrijven waarin veel ego energie rondzingt, bedrijven waarin winst, plezier, roem en faam enorm nadrukkelijk gewenst zijn en verlies, pijn, verguizing en blaam enorm nadrukkelijk verworpen worden, bedrijven die enorme moeite doen de boel te manipuleren en controleren, zijn zonder uitzonderingen bedrijven waarin stevig wordt geleden. Bedrijven die zich laten leiden door het ego – en dus illusie – stoten onvermijdelijk – keihard – hun kop tegen de realiteit. Het leven laat zich namelijk niet manipuleren en controleren. Het is onmogelijk om altijd alleen maar winst, plezier, succes en faam te hebben en/of om verlies, pijn, verguizing en blaam altijd te vermijden.

Maar hoe moeten bedrijven dan egoloos opereren?

Het paradoxale van het ego is dat iedereen heeft er écht last van, heeft maar tegelijkertijd niemand écht een ego heeft. Dat zorgt er ook voor dat het een volstrekt zinloze exercitie is om je ego te bestrijden. Je kunt simpelweg niet bestrijden wat er niet is. Je kunt alleen de egocentrische illusie die je koestert beëindigen. Het enige wat je hoeft te doen is je egocentrisch energie te ontkrachten door er geen aandacht aan te besteden. Het gewoon loslaten. Dat lijkt een onmogelijkheid, maar een ieder van ons heeft regelmatig te maken met momenten waarop je even helemaal opgaat in wat je doet; waarin je even helemaal nergens aan denkt en één en al taak bent. We noemen dit wel ‘in flow’ zijn. Dit zijn de momenten dat het ego, het ik, het zelf even helemaal naar de achtergrond verdwijnt. Er zijn dan even geen gedachten, oordelen, geen doelen, geen verwachtingen, geen eisen, geen veronderstellingen. Er is alleen de volstrekt onbevangen – of eigenlijk ongevangen – handeling. Alle aandacht en focus gaat naar en zit in de handeling. De handeling kan en zal daarom kwalitatief maximaal van aard zijn. Hetgeen buitengewoon bevorderlijk is voor het bedrijfsresultaat. Kortom beste manager; verstand op nul en blik op oneindig

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns Tags: davos, elke, geraerts, illusie, Kees, kees klomp, Klomp, printbatch2, Tibet

Lees ook:

  1. Crisis? Dit is pas crisis!
  2. Business happiness or business pleasureness? That’s the questions!
  3. De foto koan van Kees Klomp: het is niet wat het lijkt
  4. De weg naar grote idealen is geplaveid met kleine initiatieven

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Erik Hoogcarspel zegt

    6 juli 2012 om 11:31

    Les extrèmes se touchent,

    -weggeredigeerd , Paul van Buuren-

  2. Paul van Buuren zegt

    6 juli 2012 om 17:26

    Erik, we willen geen beledigingen en lage ad hominems op deze site. Reageren staat vrij. Ik hoop dat je volgende reacties van hoger niveau zijn.
    Ter herinnering nog even over wat we wel en niet acceptabel vinden op de website: reageren op de website.

  3. Kees Klomp zegt

    7 juli 2012 om 08:22

    Ik werd door iemand op @Erik’s reactie gewezen. @Paul, ik voel me niet beledigd of persoonlijk aangevallen hoor.@Erik’s reactie hoeft wat mij betreft niet te worden weg geredigeerd. @Erik heeft niet alleen alle recht op zijn gelijk, ik ben hem erg dankbaar voor het delen ervan. Heb ooit van mijn 1e baas – een marketing goeroe – geleerd dat goede marketing de kunst van het uitdragen van je …’ste is; datgene wat je uniek maakt. Ik was nog altijd op zoek naar mijn …’ste, en dankzij @Erik heb ik die nu gevonden: ik ben de dom’ste. Zal het met genoegen uitdragen!

Primaire Sidebar

Door:

Kees Klomp

Kees Klomp is Boeddhist, en marketing- en management expert 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 14 augustus 2022
    Kum Nye Dancing zomerserie | Online | vanaf 14 aug
  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 3 september 2022
    Gratis Workshop | Waardering voor jezelf en anderen | Live en Online | 
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Crisis op crisis

    gastauteur - 1 augustus 2022

    Stel dat de vooronderstelling dat de mens beschikt over een vrije wil nu eens niet waar blijkt te zijn terwijl ons wetstelsel daar wel vanuit gaat en daarmee aansluit bij het vrije-markt-denken, het kapitalisme. En als dat niet waar is of maar heel beperkt, wat betekent dat dan? Dat er zoiets als een vrije wil bestaat is een aanname, een geloofsartikel.

    Narrative self en experiential self: hoe begrip van meditatieonderzoek beoefenaars kan helpen op hun pad

    gastauteur - 31 juli 2022

    Ik gebruik wel eens het beeld van een motor met zijspan. Als je geen meditatiebeoefenaar bent dan zit het narratief achter de stuur en de directe ervaring in het zijspan. Door beoefening kan je dat omdraaien, kom je ‘in’ de ervaring. En als je het narratief toch nodig hebt, dan zet je hem in. Waarvoor het ook helpt is dat mensen het niet meer zo vervelend vinden wanneer ze niet opmerkzaam zijn omdat ze begrijpen waar het narratief mee bezig is. Zo voorkom je de opbouw van aversie tijdens het mediteren.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Boeken – De psychiater die geloofde dat je de toekomst zou kunnen voorspellen
    • Halte Hertenkamp – De Boeddha en het bedrijfsrisico
    • Nieuwe schrijnende berichten uit Myanmar (Birma)
    • Part of Me… Shaping Mental Spaces
    • ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens