• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Sogian Desu: NENGE MISHO

Sogian Desu: NENGE MISHO

9 oktober 2022 door Bertjan Oosterbeek

Bertjan OosterbeekBertjan Oosterbeek bracht in 2011-2012 een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama – Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk.

Toen de Boeddha op de berg Grdhrakuta was, draaide hij een bloem rond tussen zijn vingers en hield haar voor de ogen van zijn toehoorders. Iedereen was stil. Alleen Mahakasyapa glimlachte bij deze openbaring, hoewel hij probeerde zijn gezicht in de plooi te houden. Boeddha zei: ‘Ik heb het oog van de ware leer, het hart van Nirvana, de ware aanblik van de niet-vorm, en de onuitsprekelijke stap van Dharma. Het wordt niet door woorden uitgedrukt, maar in het bijzonder overgebracht door boven het onderricht uit te stijgen. Deze leer heb ik gegeven aan Mahakasyapa. (Mumonkan nr. 6. In Paul Reps, Ankh-Hermes 1968: Zen-zin, Zen-onzin).

‘Als het weer goed is, ga dan naar buiten om te werken. Als het regent, blijf  dan binnen om te studeren.’ Dat schijnt de Roshi wel eens gezegd te hebben. Maar helaas betekende regen voor ons niet dat we lekker binnen mochten blijven met een boekje op schoot. Als het buiten regende, dan werkten we dus gewoon binnen. En meestal waren dat net de vervelendste klusjes. De dikke lagen stof die op de vloeren van de verschillende schuurtjes lag opvegen, de rotte groenten in de cura uitzoeken en opruimen, met je handen vol schrammen tot op de draad versleten harken en bezems repareren (ook al kostten die nieuw bijna niks), of – en dat vond ik het ergste – de talloze kleine vierkante ruitjes, waarvan Sogenji er letterlijk honderden heeft, wassen met oude kranten en een klein beetje schoonmaakmiddel. Vooral ook omdat ze erna met alle strepen meestal nog viezer waren dan ervoor.

Nee, werken heeft in Sogenji echt de prioriteit boven studeren. Niet dat er geen boeken zijn, integendeel. Er is zelfs een aparte sutra library waar in kartonnen dozen letterlijk duizenden klassieke Japanse teksten langzaam tot stof liggen te vergaan, domweg omdat er geen geld is om ze beter op te bergen. En er is ook een goed gevulde bibliotheek met Engelse, Duitse, Franse en zelf een paar Nederlandse boeken, vaak achtergelaten door oud-studenten en bezoekers. En daar vind je – naast natuurlijk boeken met de soetra’s en boeken over het zenboeddhisme – ook gewone romans. Zelf heb ik in Japan voor het eerst dat prachtige boek van Janwillem van de Wetering De Lege Spiegel gelezen… in Engelse vertaling!

Aan de hoeveelheid boeken ligt het dus niet. Het is meer dat de zentraditie al die boeken eerder als een obstakel dan als een zegen ziet. Dat ligt overigens niet aan de boeken, maar vooral aan de studenten…

nenge misho
Nenge misho

Al dat gestudeer leidt uiteindelijk tot niks. Want hoe meer je loopt te denken en te analyseren, of mooie verbanden probeert te leggen, des te meer dénk je te begrijpen. En dat natuurlijk veel beter dan ‘al die anderen’ die er helemaal niks van snappen. En die – als je het probeert uit te leggen – helemaal niet in jouw mooie gedachten geïnteresseerd blijken te zijn. Of erger: het zelfs beter denken te begrijpen dan jij. Hoe halen ze het in hun hoofd!

Maar door al dat denken maak je het voor jezelf alleen maar moeilijker om in te zien waar het in het boeddhisme werkelijk om gaat. Want je kunt alles van het boeddhisme begrijpen, zonder er ook maar íets van te snappen. ‘There is no need to understand anything,’ zegt de Roshi. ‘True zazen is continued clear mind moments in everything you do.‘

Zenmeester Foyan (1067-1120) was dan ook niet mild toen hij zijn volgelingen toesprak: ‘In feite is er geen echte leer waarop jullie allemaal uitvoerig kunnen kauwen of waarover je kunt redekavelen … Jullie verslijten dit voor het zoeken naar het allerhoogste en maken het tot jullie religie. Dit is echter ronddolen in den blinde. Hoe harder jullie rennen, hoe verder jullie ervan verwijderd zijn. Jullie matten jezelf alleen maar af, en wat levert dat uiteindelijk voor heil op?’ (In Jack Kornfield: “Na het feest komt de afwas”, Panta Rhei Uitgeverij 2009, blz. 98).

True zazen is continued clear mind moments in everything you do. En dus ook bij het vegen, rotte groenten opruimen, bezems repareren, ruitjes wassen… en misschien zelfs wel bij het studeren. Maar dat laatste is voor de meeste zen studenten voorlopig nog véél te moeilijk. Eerst maar eens goed oefenen met die andere dingen. Dat is al lastig genoeg.

Boeddha draait een bloem rond. En ik zie mijzelf daar ergens in de menigte zitten – misschien wel naast Ānanda, die alle leerredes van de Boeddha uit z’n hoofd kent. Terwijl ik naar die bloem kijk, breekt het zweet me uit: ‘Wat bedoelt de Boeddha hiermee?!?’ En naast me kijkt ook Ānanda ernstig, z’n blik naar binnen gekeerd. Ergens vooraan zie ik Mahakasyapa zitten. Hij kijk naar de bloem en glimlacht. Nenge misho. Als enige. There is no need to understand anything.

In 2012 en 2013 plaatste het Boeddhistisch Dagblad elke veertien dagen het relaas over de belevenissen in een Japans klooster van Bertjan Oosterbeek. Hij bracht daar een jaar door. Wij plaatsen nu opnieuw de hele lezenswaardige serie, echter in een hogere frequentie.

De verhalen ‘Sogenji desu – verhalen uit een Japans zenklooster’ zijn gebundeld en verkrijgbaar als boek en e-book.

(c) 2012 Bertjan Oosterbeek

* Nenge Misho: Seeing the flower and smiling.

De kalligrafie is van Harada Roshi.

 

 

 

Categorie: Bertjan Oosterbeek, Columns, Geluk, Zen Tags: Bertjan Oosterbeek, de lege spiegel, Harada Roshi, Janwillem van de Wetering, Japan, klooster, Nenge Misho, roshi, serie

Lees ook:

  1. Sogian Desu: NENGE MISHO
  2. Sogenji desu: SANZEN 2
  3. Sogenji desu: SANZEN 2
  4. Sogenji desu: SANZEN

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Bertjan Oosterbeek

Is bioloog, filosoof en zen student. Tussen 2011-2012 bracht hij een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama - Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
30 sep
retraite Bhikkhu Analayo
30 sep 23
03 okt
cursusreeks Dhammakaya meditatie
3 okt 23
04 okt
Online lezingenserie ‘Vertrouwd raken met de cyclus van leven en dood’ (1)
4 okt 23
05 okt
Unity in Duality: Opleiding in de Boeddhistische psychologie en filosofie.
5 okt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Waarom het Ware Zelf altijd te vroeg juicht
    • Het jaar 2023 – dag 255 – rouw
    • Hisamatsu’s Gelofte aan de mensheid
    • Over de Lotus-soetra (40B): Intermezzo
    • Beeldgedicht – Schervenlicht

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.