We zijn over de helft van de serie die ik naar aanleiding van een cursus Theologie schrijf. De inhoud van iedere les brengt mij op gedachten die ik wel wil delen. Vandaag:
Over mannen, vrouwen, seks en het huwelijk
Eigenlijk zou ik nu over les 25 ‘christelijke ethiek en moraal’ moeten schrijven, maar dat komt misschien een volgende keer wel. Mijn vorige bijdrage ging over moraaltheologie, en dat was les 24… Het zal inmiddels duidelijk zijn dat ik niet 1:1 schrijf! Deze keer een echt ’tussendoortje’.
Noem het een vluggertje, een slippertje … of wat je ook maar wilt. Ik wil gewoon niet langer zwijgen over de mijns inziens onevenredige aandacht die allerlei religies – niet alleen het christendom – besteden aan het verschil tussen mannen en vrouwen, aan seks en aan het huwelijk. Aandacht die bovendien gepaard gaat met een vooringenomenheid waar je stijl van achterover slaat. Dat men er bijvoorbeeld in verschillende boeddhistische stromingen van uit lijkt te gaan dat vrouwen geen verlichting kunnen bereiken, vind ik op zijn zachts gezegd ook nogal lullig.
Ja, er bestaan verschillen tussen mannen en vrouwen, tot op celniveau! Een mannenlichaam en een vrouwenlichaam verschillen tussen de 30 en 37 miljoen keer van elkaar. Grof geschat. Zoveel cellen telt een mensenlijf namelijk. En in een mannelijke cel tref je één X en één Y chromosoom aan, en in een vrouwelijke cel twee X chromosomen. Het Y chromosoom is een stuk kleiner dan het X chromosoom. Je zou het een gemankeerd X chromosoom kunnen noemen. In dat opzicht zijn mannen simpelweg gehandicapt! Dat komt overeen met de uitspraak van een arts: ’to be a man is a disease!’ (die arts was één van mijn leraren, en ik heb zijn woorden in mijn oren geknoopt. Het kan mijns inziens geen kwaad te beseffen dat je ongeneeslijk ziek bent, als man zijnde). Het Y chromosoom schijnt ook nog eens boven een bepaalde leeftijd (ik meen boven de 60 jaar) eerder te desintegreren dan het X chromosoom, hetgeen de kortere levensverwachting van mannen zou verklaren. Vrouwen worden wereldwijd gemiddeld 5 jaar ouder (los van sterfte in het kraambed). Mannen zijn – als het op verdragen van pijn en het overwinnen van fysieke tegenslagen aankomt – ook nog eens minder weerbaar dan vrouwen. Dat heb ik indertijd zelf ook in de praktijk op mannen- en vrouwenzalen in het ziekenhuis mogen constateren: mannen zijn kleinzeriger! Zij zijn in zekere zin het zwakkere geslacht.
De enige noemenswaardige verschillen tussen mannen en vrouwen die in een vermeend voordeel van mannen spreken zijn: lichaamskracht, agressie, veroveringsdrang en heerszucht. En het zijn – denk ik – precies deze verschillen die mannen onbewust maar tegelijk ook willens en wetens inzetten om vrouwen te onderdrukken. Natuurlijk zijn er ook vrouwen geweest, en die zijn er nu nog, die agressief zijn (zij noemen het alleen anders, bijvoorbeeld: assertief), veroveringsdrang hebben en tonen (bossy!) en heerszuchtig zijn (bitchy) maar ik wijt dat aan kopieergedrag. Wanneer je als vrouw namelijk denkt dat je alleen maar wat voorstelt wanneer je je ‘mannelijk’ voordoet, ga je daar zelf nog in geloven ook. Maar, houd me ten goede, zeker weten doe ik dat niet.
In veel religies zwaaien mannen de scepter, het kruis, het wierookvat of iets anders. Zij bepaalden vroeger wat goed was, en wat niet. Dat proberen ze overigens nog steeds. Om hun gezwaai legitimiteit te verschaffen, beroepen zij zich op oude teksten, die doorgaans óók door mannen zijn opgesteld, aan mannen zijn geopenbaard of door mannen heilig zijn verklaard. De volgorde waarin het allemaal gebeurde, maakt weinig uit. Het is een soort ‘wij van WC eend bevelen WC eend aan’, maar dan sacraal. Vrouwen kregen / krijgen een bijrol. Die bijrol was / is noodzakelijk, anders kwamen / komen er geen mannetjes meer bij, én – ook belangrijk – konden / kunnen de mannetjes hun driften nergens botvieren.
Kan ik dit allemaal zo opschrijven? Natuurlijk! Als geboren en getogen man met jarenlange ervaring in een klassiek vrouwenberoep (de zorg); en na twee huwelijken en een zestal kinderen verder, spreek ik uit enige ervaring. Met nadruk op: enige. Laat ik meteen maar met mijn conclusie komen: ja, mannen en vrouwen verschillen fysiek van elkaar ( circa 3%), en nee… mannen en vrouwen verschillen in niets als het aankomt op ‘mens-zijn’. Of je nu man bent of vrouw, of iets daartussenin (lhbtq+ enzovoorts) … in het mens-zijn kan iedereen evenveel of zo je wilt even weinig bereiken.
Sex dan. Of seks. (Het is meestal met ks, behalve bij sexappeal, safe sex en sexy). Volgens sommigen mag dat alleen en uitsluitend plaatsvinden tussen één man en één vrouw binnen hun huwelijk. Zelfbevrediging is zondig. Seks vóór het huwelijk mag niet. Seks met iemand anders dan met de eigen huwelijkspartner… mag niet. Seks voor enkel en alleen maar het genieten van elkaar … mag eigenlijk ook niet (want moet gericht zijn op het krijgen van kindertjes). En seks met iemand van het eigen geslacht? Mag natuurlijk ook niet! Van wie niet? Van God? Nou ja, dat wordt dan beweerd. Maar volgens mij is dat allemaal volslagen nonsens.
Het zijn allemaal religieuze regels, kerkelijke voorschriften en visies uit kokers van vooral mannelijke uitleggers van oeroude heilig verklaarde teksten. Ik snap echter wel waar het allemaal vandaan komt. Wanneer je in een land woont waarin jouw kinderen jouw ‘oudedagsvoorziening’ zijn, is het belangrijk om kinderen op te wereld te zetten. Dat lukt niet wanneer je als man zaad op de grond spuit, inplaats van voor de baarmoedermond van een vrouw. Onan weigerde de in zijn tijd geldende plicht te vervullen om zijn schoonzus te bezwangeren nadat zijn broer kinderloos was gestorven (Gen.38: 8-10). Volgens overlevering moest hij daarom ook dood. Later hebben bijbeluitleggers deze passage geïnterpreteerd als een goddelijk verbod op masturbatie (Onaneren). Ik vind dat vreemd, want als je deze redenatie tot het uiterste zou volgen, zouden vrouwen dus wél mogen masturberen! Zij produceren doorgaans slechts één eitje per ovulatie, en wanneer zij zich overgeven aan zelfbevrediging, wordt dat eitje niet verspild.
Om een lang verhaal wat in te korten: de hele christelijke, boeddhistische, islamitische en andere religieuze seksuele moraal is van A tot Z gebaseerd op: gebrek aan kennis van hoe menselijke voortplanting precies werkt; het ontbreken van veilige voorbehoedsmiddelen; begrijpelijke angst voor geslachtsziekten; sociaal-economische (on)wenselijkheden en nog wel wat meer inmiddels achterhaalde ideeën, gewoonten en gebruiken. Wat overeind blijft: schaadt elkaar nooit! Doe een ander dus niets aan wat niet expliciet door die ander gewenst wordt. Gewenst! Dat is iets anders dan gedoogd, stilzwijgend toegestaan, of uit angst en vrees maar ondergaan tot het voorbij is. Er is ook niks zondigs, mis of fout aan masturbatie, zolang het maar niet dwangmatig gebeurt of jou dan wel een ander schaadt. Volgens sommige urologen zou vooral voor oudere mannen gelden dat een regelmatige zaadlozing (3 x per week?) de kans op prostaatproblemen helpt voorkomen. Geen idee of dat waar is. Ik weet ook niet of je van masturbatie echt doof wordt, al hoor ik van jongs af aan minder dan normaal en heb ik nu gehoorapparaatjes. En voor vrouwen zou een regelmatig orgasme helpen bekkenbodemzwakte (met urineverlies) te voorkomen. Ik denk dat daar geen god tegen zal zijn.
Het huwelijk dan. Het romantische huwelijk is iets van de laatste decennia of de laatste honderd jaar. Voor die tijd was een huwelijk vooral een sociaal-economische aangelegenheid. Het voorzag de goegemeenschap van noodzakelijke kindertjes, voorkwam al te grove verspintering van landbouwgronden of opdeling van veestapels en ga zo maar door. Het huwelijk was minder een contract tussen één man en één vrouw, maar veel meer een contract tussen families en soms zelfs complete gemeenschappen. Door mannen en vrouwen aan elkaar te koppelen, kon je de boel een beetje bij elkaar houden. Liefde kwam later wel. Fijn als je van elkaar begon te houden, maar respect voor elkaar en elkaars familie was véél belangrijker. Huwelijken mochten daarom ook niet ontbonden worden. Dat zou contractbreuk betekenen en reikte veel verder dan die ene man en die ene vrouw. Echtscheiding was een regelrechte ramp voor families, gemeenschappen en soms zelfs volkeren, met ruzies, vetes en soms zelfs oorlogen als gevolg. Daar zat niemand op te wachten. Vandaar dat het huwelijk heilig werd verklaard en echtscheiding vervolgens werd verboden. We leven in 2022 echter niet meer in “oude tijden” en zetten vraagtekens bij regels die misschien nut hadden in die voorbije tijden maar nu niet meer.
Overigens wil ik opmerkingen dat mijn tweede echtscheiding is uitgelopen op een wederzijds als uiterst prettig ervaren lat-relatie! Binnenkort vieren we dat we elkaar ruim 35 jaar geleden trouw beloofden.
