• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Sogenji desu: SANZEN 2

Sogenji desu: SANZEN 2

27 juli 2020 door Bertjan Oosterbeek

Bertjan OosterbeekBertjan Oosterbeek bracht in 2011-2012 een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama – Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk.

Het eerste wat ik van de Roshi leerde was ‘niet denken’. Dat is overigens iets anders dan ‘geen gedachten hebben’. Zoals ons hart gemaakt is om voortdurend bloed in ons lijf rond te pompen, zo zijn onze hersenen gemaakt om voortdurend gedachten te produceren. Dat is nu eenmaal zo, en daar is dan ook helemaal niks mis mee.

Het wordt pas een probleem als we ons door die gedachten laten meeslepen en erin blijven hangen. Vooral als  het gaat om gedachten die niet echt helpen: ‘Dat kan ik niet’, ‘Ze vindt me vast saai’, ‘Daar heb ik helemaal geen zin in’. Dat zijn van die gedachten waar je helemaal niks aan hebt, maar die vaak toch blijven opborrelen en je doen verkrampen. ‘Niet denken’ is voor mij die gedachten te zien ‘gebeuren’. En om ze vervolgens te laten voor wat ze zijn. De Roshi had niet meer dan één sanzen nodig om me dat te laten begrijpen. Écht te begrijpen, want de  theorie had ik natuurlijk al honderd keer eerder gehoord.

sanzen 2Toen ik voor de allereerste keer sanzen achter de bel in de kohojo zat, stond m’n lijf stijf van de spanning en klopte mijn hart in m’n keel. Niet heel erg ‘zen’. Misschien ook wel omdat ik geen idee had wat me te wachten stond. Wat de Roshi zou gaan vragen en wat ik dan zou moeten antwoorden. In mijn hoofd doorliep ik allerlei mogelijke scenario’s – scenario’s waarin ik de Roshi zou verbazen met mijn spitse antwoorden, want ik wilde natuurlijk wel een goede indruk maken. Maar wat me misschien nog wel het meest nerveus maakte was juist dat ik zo nerveus was! Daar zat ik dan met m’n tweeënveertig jaar, niet bepaald één van de jongste studenten. En dan als een volslagen neuroot voor de Roshi verschijnen? Wat voor indruk zou dát wel niet maken? Wat zou hij denken als ‘ie mij zo zag? “Mijn god, wat hebben ze me nou weer gestuurd…” Ik hoopte dat het misschien zou overgaan wanneer ik eenmaal door het donkere gangetje op weg naar de Roshi liep. Maar dat was niet zo. Het werd alleen maar erger.

‘What is your practice?‘ was het eerste wat de Roshi me vroeg toen ik eenmaal op het kleine vierkanten kussentje voor hem zat. Ik zei dat ik probeerde sussokan te doen. Sussokan is een manier van ademhalen die eigenlijk aan de hele zentraining in Sogenji ten grondslag ligt. Dat had ik tenminste gelezen in de instructie map getiteld ‘Sogenji guide for zen practice‘ die me op de eerste dag in m’n handen gedrukt was. Geheel in de stijl van Sogenji een versleten ringmapje met een smoezelige bruine kaft, die een aantal slecht gelukte kopieën bij elkaar hield. Sussokan kwam erop neer dat je eerst zo diep als je kon uitademde. En als je dacht dat je longen helemaal leeg waren, dan gaf je nog drie korte pufjes om nog ook het  allerlaatste beetje lucht eruit te persen. Pas dan liet je – als vanzelf en zonder iets bijzonders te doen – je longen weer vollopen. Eigenlijk was dat alles. Maar het zal niemand verbazen dat toen de Roshi me vroeg om hem mijn ademhaling te laten zien, de sussokan die mijn gestreste en verkrampte lijf produceerde helemaal géén indruk maakte. En daarvan was ik me natuurlijk pijnlijk bewust.

‘Sussokan is not an exercise,’ zei de Roshi. ‘The body is just an instrument, the mind is just an instrument, pay close attention to that. Who is the true master?‘ Hij demonstreerde nog een keer zijn eigen sussokan – die heel lang en heel diep was – en daar moest ik het mee doen. De Roshi rinkelde zijn belletje en ik verliet de sanzen room.

Ik weet niet waarom, maar het was wel precies wat ik op dat moment moest horen. Opeens zag ik haarscherp dat het mijn neurotische gedenk was dat de stress in mijn lijf veroorzaakte en niet omgekeerd. Hoe ik meer ik nadacht, hoe nerveuzer ik werd. En dat de enige manier om dat te stoppen was: ‘niet denken’. En toen ik de volgende dag weer op mijn beurt voor sanzen zat te wachten, zei ik iedere keer wanneer ik een gedachte voelde opkomen tegen mijzelf: ‘Don’t waste your time with unnecessary thinking…‘ Iedere keer als ik begon na te denken over hoe de sanzen zou kunnen gaan verlopen, iedere keer als ik merkte dat er een golf van lichte paniek door mijn lijf stroomde: ‘Don’t waste your time with unnecessary thinking…‘ Voor mijn gevoel wel honderd keer, maar ik hield het stug vol. En het werkte! Toen ik weer voor de Roshi zat, was alle stress compleet weg.

En het ging verder dan alleen de zendo. Dat merkte ik toen ik een paar dagen later de bus naar downtown Okayama pakte. Gewoonlijk was dat een stressvol gebeuren voor me: niet precies weten waar ik eruit moest, niet weten hoeveel ik zou moeten betalen, hoe die rare kaartjes die je achterin de bus uit een machientje moest pakken nou precies werkten. Maar ik voelde meteen dat die nervositeit van vroeger er niet meer was. Ik was de rust zelve. En eigenlijk is dat gevoel niet meer weggegaan.

Het leverde overigens wel weer iets anders op om me druk over te maken. Juist om dáárvan af te komen – daarvoor was ik naar Japan gekomen. En nu, nog maar zes weken in Sogenji, had ik dat al bereikt. Wat moest ik in hemelsnaam nog van de rest van mijn jaar verwachten?

In 2012 en 2013 plaatste het Boeddhistisch Dagblad elke veertien dagen het relaas over de belevenissen in een Japans klooster van Bertjan Oosterbeek. Hij bracht daar een jaar door. Wij plaatsen nu opnieuw de hele lezenswaardige serie, echter in een hogere frequentie.

De verhalen ‘Sogenji desu – verhalen uit een Japans zenklooster’ zijn gebundeld en verkrijgbaar als boek en e-book.

Bertjan Oosterbeek schrijft nog meer verhalen, ook over zen. En die zijn te lezen op zijn website www.bertjanoosterbeek.wordpress.com?

(c) 2012 Bertjan Oosterbeek

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Bertjan Oosterbeek, Columns, Geluk, Zen Tags: Bertjan Oosterbeek, Japan, klooster, roshi, sanzen, serie

Lees ook:

  1. Sogian Desu: NENGE MISHO
  2. Sogenji desu: KUYO
  3. Sogenji desu: SANZEN
  4. Sogenji Desu – Shu Jo Mu Hen…

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Bertjan Oosterbeek

Is bioloog, filosoof en zen student. Tussen 2011-2012 bracht hij een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama - Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 14 augustus 2022
    Kum Nye Dancing zomerserie | Online | vanaf 14 aug
  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 3 september 2022
    Gratis Workshop | Waardering voor jezelf en anderen | Live en Online | 
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Crisis op crisis

    gastauteur - 1 augustus 2022

    Stel dat de vooronderstelling dat de mens beschikt over een vrije wil nu eens niet waar blijkt te zijn terwijl ons wetstelsel daar wel vanuit gaat en daarmee aansluit bij het vrije-markt-denken, het kapitalisme. En als dat niet waar is of maar heel beperkt, wat betekent dat dan? Dat er zoiets als een vrije wil bestaat is een aanname, een geloofsartikel.

    Narrative self en experiential self: hoe begrip van meditatieonderzoek beoefenaars kan helpen op hun pad

    gastauteur - 31 juli 2022

    Ik gebruik wel eens het beeld van een motor met zijspan. Als je geen meditatiebeoefenaar bent dan zit het narratief achter de stuur en de directe ervaring in het zijspan. Door beoefening kan je dat omdraaien, kom je ‘in’ de ervaring. En als je het narratief toch nodig hebt, dan zet je hem in. Waarvoor het ook helpt is dat mensen het niet meer zo vervelend vinden wanneer ze niet opmerkzaam zijn omdat ze begrijpen waar het narratief mee bezig is. Zo voorkom je de opbouw van aversie tijdens het mediteren.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Part of Me… Shaping Mental Spaces
    • ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’
    • Elf visioenen van het Levende Licht
    • Het jaar 2022 – dag 219 – sorrypoliticus
    • Dalai Lama feliciteert nieuwe Indiase vice-president met benoeming

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens