• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Jan de Breet verhaalt over zijn leven in Tidorp

Jan de Breet verhaalt over zijn leven in Tidorp

7 augustus 2025 door gastauteur Reageer

In het Boeddhistisch Dagblad verscheen eind vorig jaar (een herhaling van) het verhaal van Jan de Breet. Een deel daarvan staat hier gepubliceerd omdat het een goed beeld geeft van het leven in het Tidorp van weleer. Een serene rust in de steeds drukker wordende Kop van Schouwen.

’In de begintijd van het boeddhisme in ons land, mei 1983, meldde ik mij bij de boeddhistische leefgemeenschap Tidorp, gelegen in Burgh-Haamstede. Deze commune werd geleid door de architect Bruno Mertens. Hij had in 1965 kennisgemaakt met de leer van de Boeddha en in 1975 Tidorp gesticht. De naam was gebaseerd op de door hem gepostuleerde oersyllabe ‘TI’, die verwees naar de energie van de kosmos en die volgens hem ook in het Chinees was terug te vinden.

Tidorp bestond uit een terrein van ongeveer een hectare direct achter de duinen. In het centrum stond een aantal woonwagens en caravans. In één daarvan was de keuken annex eetkamer gevestigd, in een andere de bibliotheek. In de laatste waren ook twee kamertjes voor bewoners. Eén kamertje stond op dat moment leeg en dat kreeg ik toegewezen.

Bruno Mertens op 90-jarige leeftijd in Nieuw-Zeeland. Hij stichtte er in 1995 een boeddhistisch ambachtelijk centrum als opvolger van Tidorp.

Op het terrein waren verder o.a. een boomgaard, een moestuin, een kippenren met kippenhok, een mestvaalt, een put, een toilet, een meditatietent en een huisje, waar de vrouw van Bruno soms logeerde. Er was geen stromend water en geen elektriciteit, dus gewassen moest er ‘s ochtends worden bij de put en lezen kon men ‘s avonds alleen bij een olielamp. Tidorp was namelijk niet aangesloten op het waterleiding- en elektriciteitsnetwerk, noch op de riolering, omdat dit van de gemeente Westerschouwen niet mocht. Volgens het bestemmingsplan mocht het terrein alleen een agrarische functie hebben. Officieel woonde er dus niemand en dat er mensen onder primitieve omstandigheden in woonwagens huisden, werd door de gemeente door de vingers gezien.

Bruno maakte van de nood een deugd en gebruikte deze omstandigheden om Tidorp aan te prijzen als een oord van het natuurlijke en zuivere leven. In de winter konden de caravans en woonwagens wel verwarmd worden met kacheltjes waarin hout en briketten gestookt konden worden. De keuken beschikte dankzij een watertank op het dak over stromend water. Deze werd regelmatig met behulp van een elektrische, door een generator aangedreven waterpomp bijgevuld vanuit de put.

Enige tijd na mijn aankomst in Tidorp initieerde Bruno een nieuw project, het bouwen van een gemeenschapsgebouw, waar wij o.a. zouden kunnen mediteren en waar het ook in de winter – door middel van verwarming – aangenaam zou zijn. Op het dak zou een tuin moeten komen. De gemeente moest weer misleid worden door het gebouw te presenteren als een oogstschuur. Alle bewoners hebben een tijd lang hard gewerkt aan het gebouw onder de bezielende leiding van Chris, en de muren, het dak (inclusief tuin!) en de kelder zijn er gekomen, maar het gebouw is nooit voltooid. Als ik het me goed herinner, is de bouw gestaakt omdat de gemeente had laten weten dat ze nooit toestemming zouden geven om het te gebruiken als meditatiehal.

Toen ik aankwam, woonden er ongeveer tien mensen in Tidorp.

Het dagprogramma, het hele jaar hetzelfde, zag er ongeveer als volgt uit:

6.00 uur Opstaan en wassen bij de put
6.30 uur Loopmeditatie in de meditatietent
7.30 uur Zitmeditatie
8.30 uur Werkverdeling
8.45 uur Ontbijt
9.30 uur Werken
14.30/15.00 uur Warme maaltijd
15.00/15.30 uur Werken

Zonsondergang Loopmeditatie gedurende een half uur.
Daarna Zitmeditatie gedurende een uur.

Vervolgens kon iedereen doen wat hij wilde. Je kon bijvoorbeeld brood met beleg gaan eten in de keuken, gaan lezen of iemand bezoeken op zijn of haar kamer.

Enige maanden na mijn aankomst werd de tijd dat je op moest staan vervroegd naar 5.30 uur. Het was nu de bedoeling dat je vóór het mediteren nog een half uur ging hardlopen op de wegen buiten het terrein.

De oproep tot opstaan, mediteren en eten vond plaats met een gong. Bij het wassen bij de put was het de bedoeling dat je twee emmers koud water over je heen goot, zomer en winter. Het zwemmen in zee was niet verplicht. Bruno had er begrip voor als je de kou van de zee ‘s winters niet kon verdragen.

De meditatie werd geleid door Bruno Mertens, als hij aanwezig was. Als hij niet aanwezig was door Ingrid. Als Bruno aanwezig was, viel hij meestal tijdens de zitmeditatie in slaap.

Meditatiehal

Het verzorgen van het ontbijt en het warme middagmaal vond bij toerbeurt plaats. Degene die het ontbijt moest verzorgen, moest ook de gong voor het opstaan slaan. Die moest dus nog iets eerder opstaan dan de anderen. Het ontbijt bestond uit in water gekookte graanvlokken van de een of de andere graansoort. Het warme middagmaal bestond uit gekookte hele granen van Nederlandse bodem – zoals tarwe, rogge of haver –, gekookte peulvruchten – zoals bruine bonen of kapucijners – en groente uit de eigen moestuin. Er werd in Tidorp geen vlees of vis gegeten en ook geen zuivel. Er werden wel eieren geproduceerd voor de verkoop, maar niet door de bewoners zelf geconsumeerd. Koffie, zwarte thee en chocolade (waar ook cafeïne in zit) waren in Tidorp niet aanwezig.

De voorraden graanvlokken, hele granen en gedroogde peulvruchten bevonden zich onder de keukenvloer, in een ruimte onder de grond.

Iedere maandag vertrok Bruno, samen met de Tidorp-bewoner die daarvoor aan de beurt was, in een besteleend naar Amsterdam om daar onze groente, fruit, kruiden, eieren en kiemen te verkopen, aan groentewinkels en aan de biologische supermarkt. Ook ging hij dan granen etc. kopen voor de bewoners van Tidorp. Het brood kreeg hij gratis van de biologische bakkerij Manna. Dit was namelijk brood dat over de datum was, wat je soms wel kon proeven.

De zondagavond eraan voorafgaand gingen we met alle bewoners oogsten wat er geoogst kon worden, wat ook inhield dat de topjes van de welig op het terrein tierende brandnetels werden geplukt (met name in de zomer). De keer dat ik mee was met Bruno, zijn we ook naar een vriend geweest die op een woonboot woonde, en naar zijn boerderij in Bodegraven gegaan, waar ik zijn vrouw ontmoette. Dinsdag of woensdag waren we weer terug in Tidorp. Bruno bleef soms nog langer weg.

Jan de Breet, foto Joop Hoek

De laatste keer dat ik er was, was om afscheid te nemen. Dat was in 1994. Bruno had besloten om Tidorp op te heffen en het terrein te verkopen, omdat de zaak niet goed meer liep, door drugsoverlast en het bezoek van onaangename mensen. Hij had alle oud-bewoners van wie hij het adres had, uitgenodigd voor een afscheidsbijeenkomst. Tidorp zag er toen nog hetzelfde uit als tijdens de KMB. Het schijnt dat hij het verkocht heeft aan overjarige hippies die iedereen van het terrein afjagen, maar het terrein en de opstal vrijwel ongewijzigd hebben gelaten.’

Dit verhaal is oorspronkelijk geschreven op verzoek van Rinus Laban als document voor het Nederlands Boeddhistisch Archief (NBA). De illustraties komen uit het archief van het Nederlands Architectuur Instituut (NAI). Rinus Laban heeft een aantal NAI-archiefstukken gefotografeerd en in een map samengebracht.
Bron NBA, Wereldregio.

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Natuur Tags: Bruno Mertens, ervaringen, Jan de Breet, NBA, Rinus Laban, Tidorp

Lees ook:

  1. Jan de Breet – Leven in Tidorp, een persoonlijk verslag
  2. Tulpenboeddhisme – hoe het boeddhisme in Nederland wortel schoot
  3. NBA-archief overgedragen aan bibliotheek UBL
  4. Digitale serie uitgaven Saddharma voor Vrienden van het boeddhisme

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 1 augustus 2025
    Metta is wisdom
  • 4 augustus 2025
    Natuurretraite
  • 9 augustus 2025
    Weekend Mindfulness Retraite, beginnersniveau, begeleid door een boeddhistische non
  • 12 augustus 2025
    Boeddhisme en meditatie (kennismakingscursus)
  • 15 augustus 2025
    Zomerretraite Wat kalmte biedt
  • 19 augustus 2025
    Boeddhisme en meditatie (kennismakingscursus)
  • 20 augustus 2025
    The wild orchid of the heart
  • 22 augustus 2025
    Boeddhistische retraite - Hoe het hart ontwaakt
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Deconstructie van het godsbeeld van Pseudo-Dionysius

    Hans van Dam - 23 mei 2025

    Over het verschil tussen weten-wat-niet en niet-weten.

    De wolk van niet-weten

    Hans van Dam - 22 mei 2025

    Over beeldloze mystiek en mystiekloze beelden.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 219 – fietsboom
    • Overlijden Josephine van Tongeren betekent einde boeddhistisch Tidorp
    • Jan de Breet verhaalt over zijn leven in Tidorp
    • De Diamantsnijder gaat digitaal
    • Verontwaardiging na gebed van Israëlische minister op heilige plaats in Jeruzalem

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.